commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...

More documents

Recommendations

Info

173 CAPUT I. 174 Tantum volui admonere, aliud hic (meo iudicio) accipi pro alia re. Quemadmodum solemus dicere, hoc nihil est nisi quod vis fallere. Volunt evertere. Secundum crimen illis impingit, quod faciant Christo iniuriam, evangelium illius evertere volontés. Est autem valde atrox crimen. Nam eversio plus est quam corruptela. Neque tarnen immerito illis impingit. Neque enim stat Christus, et evangelii doctrina corruit, ubi alio transfertur laus hominis iustificandi, et conscientiis laqueus induitur. Semper enim videndum, quae sint in evangelio praecipua. Haec qui' oppugnat, destructor est evangelii. Nomen Christi, quod additur, exponi bifariam potest. Vel quod a Christo autore profectum sit: vel quod pure Christum ostendat. Caeterum non dubiura est quin hoc epitheto designare voluerit verum germanumque evangelium, quod unicum censeri debet. 8. Verum etiamsi nos. Hic magna confidentia insurgit ad vendicandam doctrinae suae autoritatem. Ac primo quidem doctrinam a se praedicatam asserit esse unicum illud evangelium, quod nefas sit labefactari. Poterant enim alioqui excipere pseudoapostoli: Nos quoque volumus evangelium manere illibatum, nee minus honorifice quam tu de illo sentimus. Quemadmodum hodie papistae clamitant, sibi 8acrosanctum esse evangelium, et nomen ipsum magna reverentia exoseulantur : sed quum ad probationem ventum est, tunc puram et simplicem evangelii doctrinam rabiose vexant. Ergo Paulus generali ilia testificatione non contentus, définit quale sit illud evangelium et quid contineat: ac suam doctrinam pronuntiat verum esse evangelium, ne alibi quaeratur. Quid enim profuerit dare nomen evangelio et nescire quid sibi velit? Apud papistas quidem id forte sufficeret, ubi valet fides implicita : sed apud Christianos nulla est fides, ubi nulla est cogoitio. Ergo ne Galatae, evangelio alias obedire parati, vacillent hue et illuc et suspensi non inveniant ubi debeant pedem figere : Paulus in sua doctrina consistere eos iubet. Porro adeo certam haberi fidem vult suae praedicationi, ut maledictionem denuntiet omnibus, qui contradicere ausi fuerint. Quin etiam incipit a se ipso, quod operaepretium erat. Nam ita calumniam praevenit, qua eum gravassent malevoli: Tu absque controversia recipi vis quidquid abs te prodierit, quia tuum est. Ergo ut ostendat nullam se hic habere rationem sui, potestatem quidquam audendi adversus hanc doctrinam in primis sibi adimit. Non alios sibi hoc modo subiicit: sed omne8 secum, ut par est, cogit in ordinem, ut verbo Dei sint subiecti. Sed quo maiore impetu prosternât falsos apostolos, usque ad angelos conscendit. Neque simpliciter audiendos negat, si quid aliud afferant: sed exsecrabiles esse debere pronuntiat. Yideri possit hoc absurdum nonnullis, quod angelos committat in certamen cum sua doctrina: sed qui rite omnia expendet, videbit eum necessario hoc fecisse. Certum quidem est, coelestes angelos nihil posse aliud afferre quam certam Dei veritatem: sed quum de fide doctrinae in hominum salutem divinitus revelatae esset disoeptatio: non satis habuit earn eximere ab hominum arbitrio, nisi angelis etiam superiorem assereret. Ideo quum angelis iudicium anathematis denuntiat, si aliud docuerint, tametsi est argumentum ab impossibili, non tarnen est supervacuum. Neque enim parum valet hie excessus ad amplificandam Paulinae praedicationis fidem. Videbat se et illam premi altis hominum titulis. Respondet, ne angelos quidem habere quidquam momenti ad illam deprimendam. Neque iniuriam facit angelis: nam quum illustrandae quibuscunque fieri potest modis Dei gloriae sint creati, qui in hunc finem pie abutitur ipsorum nomine, nihil derogat illorum dignitati. Hinc autem non tantum colligimus quanta sit verbi Dei maiestas, sed fides etiam nostra singularem confirmationem percipit, dum verbo Dei freti tuto possumus angelis insultare ac maledicere. Quum dicit anathema esto: subaudiendum est vobis. De nomine anathematis dictum est 1. Corin. 12, 3: exsecrationem hic significat et capitur pro verbo hebraico Din- 9. Quemadmodum praedixi. Nunc, omissa sui et angelorum mentione, generaliter iterum repetit, nulli mortalium fas esse, aliud tradere quam didicerant. Nota verbum accepistis: semper enim hue incumbit, ne ignotum evangelium, imaginatione sua quasi in aère suspendant, sed teneant certam eius definitionem, ac serio persuasi sint, illud quod illis traditum est et amplexi sunt, verum Christi esse evangelium. Nam fidei nihil minus convenit quam opinatio. Quid igitur si quis haesitet, quid et quale sit evangelium ignorans. Praecipit itaque pro diabolis haberi quicunque evangelium aliud a suo afferre ausi fuerint: aliud nominans, cui aliéna commenta assuuntur. Neque enim prorsus contraria erat doctrina pseudoapostolorum, aut etiam diversa, sed falsis additamentis corrupta. Puerile igitur est papi8tarum subterfugium, quum sic Pauli verba eludunt, primum, non exstare totam eius praedicationem : nee sciri posse quid continuent, nisi testes a mortuis excitentur Galatae, qui audierunt. Deinde non prohiberi quin aliquid addatur: sed tantum alia evangelia damnari. Nam Pauli quale fuerit, quoad nostra scire interest, non obscure ex eius scriptis colligimus. Huius evangelii palam est, totum papatum horrendam esse eversionem. Postremo, ex circumstantia patet, adulterinam quamlibet doctrinam aliam esse a praedicatione Pauli. Quare nihil proficiunt ita cavillando.
175 EPIST. PAULI AD GALATAS 176 10. Nunc enim suadeone secundum homines, an secundum Deum? vel quaero hominibus placere? Si enim adhuc hominibus placerem, Christi servus non essem. 11. Notum autem vobis facio, fratres, de evangelio quod evangelieatum est a me, quod non est secundum hominem: 12. neque enim ego ab homine accepi Mud, neque didici: sed per revelationem Iesu Christi. 13. Audistis enim conversations meam, quae aliquando fuit in Iudaismo: quod supramodum persequebar ecclesiam Dei et vastabam illam, 14. et proficiebam in Iudaismo supra multos aequales meos in genere meo, quum vehementius studiosus essem paternarum traditionum. Quia tarn confidenter extulerat suam praedicationem, nunc se id iure fecisse, non inani iactantia, ostendit. Ac duobus quidem argumentis utitur ad id demonstrandum. Primum est ab affectu animi, quia non ambitiöse, neque adulandi causa hominibus se accommodet. Secundum multo fortius, quod non sit ipse autor evangelii sui, sed a Deo acceptum per manus fideliter tradiderit. 10. Suadeone secundum. Locus hie propter ambiguitatem graecae constructionis varie exponitur. Aliqui enim reddunt: suadeone hominibus, an Deo? Alii Deum et homines pro divinis et humanis accipiunt. Qui sensus admodum bene quadraret, nisi esset aliquanto a verbis remotior. Eum itaque sequi malui, qui minus erat coactus. Nam Graecis tritum est, praepositionem xatà subaudire. Loquitur Paulus non de argumento suae praedicationis, sed de animi sui proposito: quod Deum potius quam homines respiciat. Quamquam docentis affectui respondet etiam doctrina. Nam sicuti ex ambitione, avaritia, aut alia quavis prava cupiditate nascitur doctrinae corruptio: ita recta conscientia facit ut retineatur pura Veritas. Ideo sanam esse suam doctrinam contenait, quod non sit hominibus accommodata. Vel quaero hominibus placere. Hoc secundum non multum differt a priore, differt tarnen aliquid: nam Studium acquirendi favoris causa est cur secundum homines loquamur. Ubi talis ambitio in cordibus nostris regnat, ut cupiamus orationem componere in hominum gratiam, fieri nequit ut sincere doceamus. Ergo Paulus ab hoc vitio testatur se esse purum et immunem. Et quo se maiore fiducia eximat etiam a calumnia, interrogative loquitur. Habent enim interrogationes plus ponderis, quum adverBarÜ8 potestatem faeimus contradicendi, si quid habeant. Nam id Signum est magnae securitatis, quam Paulo dabat testimonium bonae conscientiae: quia scilicet ita se funetüm officio suo noverat, ut eiusmodi probro non esset obnoxius. Si .enim hominibus placerem. Sententia memorabilis: ambitiosos, hoc est, qui venantur hominum gratiam, non posse Christo servire. De sua tarnen persona singulariter hoo sensu loquitur, quod hominum gratia sponte se abdieaverit, ut se Christo dicaret in obsequium: ac statum quidem vitae superiors cum praesenti confert. Fuerat in maxima existimatione, passim excipiebatur cum magno applausu: quare si voluisset pjacere hominibus, non oportuerat mutare conditionem. Sed hinc colligenda est generalis illa doctrina, quam dixi: quieunque volunt fideliter Christo servire, eos debere fortiter contemnere hominum gratiam. Vox hominibus habet hie certam notationem: neque enim affeetare data opera debent Christi ministri, ut hominibus displiceant. Sed diversa sunt hominum genera. Quibus placet Christus, illis studeamus placere in Christo: qui veram doctrinam suis affectibus posthaberi volunt, illis mos nequaquam gerendus est. Et sane pus et integris pastoribus subeundum semper erit hoc certamen, ut eorum offensas negligant, qui sibi volunt per omnia satisfieri. Nam ecclesia semper habebit fueos et improbos homines, qui libidinem suam praeferent verbo Dei. Boni etiam interdum tentantur a diabolo, ut pastori succenseant recta monenti: sive id faciant ignorantia, sive praeoecupati aliqua infirmitate. Nostrum igitur est, quasvis offensas non reformidare, modo tarnen infirmos a Christo non alienemus. Multi secus exponunt hunc locum, ac si esset concessio: atque hunc sensum esse putant, si placerem hominibus, tunc non essem Christi servus: fateor. Verum quis hoc mihi exprobrabit? Quis non videt me hominum favorem non captare? Mihi tarnen sensus ille prior magis placet, quod Paulus commemoret quanta se hominum gratia privaverit, ut Christo se in "obsequium dicaret. 11. Notum auiem vobis facio. Hoc est validissimum argumentum, et quasi praeeipuus cardo, in quo causa vertitur, non ab hominibus aeeeptum se evangelium habere: sed divinitus sibi fuisse revelatum. Et quia negari hoc ei poterat, subiungit probationem exegeticam: hoc est, quae rei gestae narratione constat. Sed quo plus habeat ponderis denuntiatio, praefatur se non de re obscura loqui, sed cuius fidem paratus sit facere. Nam tale exordium rei seriae convenu. Secundum hominem esse negat quod nihil humanum resipit, vel quod humanitus fabricatum non est: cuius probandi causa subiieit continuo post, se non fuisse ab uUo terreno magistro edoctum. 12. Neque enim ab homine accepi. Quid igitur ? an propterea vilior erit autoritas, si quis edoctus hominis ministerio, doctor exinde évadât? Verum reputare semper convenit quibus machinis eum invaderent pseudoapostoli, eum arripuisse mutilum et adulteratum evangelium ab aliquo non optimo, aut saltern ignobili magistro: et nunc male intellectual
Page 2:
GE Biblioth. pub. et univ. IUI Hill
Page 8:
IOANNIS CALVINI OPERA EXEGETICA ET
Page 12:
COMMENTARIUS IN EPISTOLAM POSTERIOR
Page 15 and 16:
7 ARGUMENTUM. 8 cupatione non solum
Page 17 and 18:
11 EPIST. PAULI AD OORINTHIOS II 12
Page 19 and 20:
15 EPIST. PAULI Al ante oculos fuis
Page 21 and 22:
19 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 20
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
27 EPI8T. PAULI AD CORINTHIOS II 28
Page 27 and 28:
31 EPIBT. PAÏÏLI ÂX> C0EINTHI08
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
59 EPIST. PAULI AD OORINTHIOS II 60
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
€7 EPIST. PAULI AD COKINTHIOS II
Page 47 and 48: 71 EPIST. PAULI A CORINTHIOS II 72
Page 49 and 50: 75 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 76
Page 51 and 52: 79 EPIST. PAULI A JD CORINTHIOS II
Page 55 and 56: 87 EPIST. PAULI A quanta esset mult
Page 61 and 62: 99 EPI8T. PAÜEI7AD CORINTHIOS-II 1
Page 63 and 64: 103 EPIST. PAULI A CORINTHIOS II 10
Page 65 and 66: 107 EPIST. PAULI AD OORINTHIOS II 1
Page 67 and 68: til EPI8T. PAULI AD CORINTHIOS II 1
Page 71 and 72: 119 EPI8T. PAULI AD OORINTHIOS II 1
Page 79 and 80: 135 EPI8T. PAULI AD CORINTHIOS II 1
Page 81 and 82: 9 139 EPI8T. PAULI A tantia Tel amb
Page 87 and 88: 151 EPI8T. PAULI AD CORINTHIOS II 1
Page 89 and 90: 155 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II C
Page 92 and 93: COMMENTARIES IN EPISTOLAM PAULI AD
Page 94 and 95: 165 ARGUMENTUM. 166 cibis mentionem
Page 96 and 97: 169 EPI8T. PAULI AD GALATAS CAPUT I
Page 100 and 101: 177 CAPUT T. 178 temere tradere. In
Page 102 and 103: 181 CAPUT II. 182 est tan ta eum co
Page 104 and 105: 185 CAPUT II. 186 5. Quibus ne ad h
Page 106 and 107: 189 CAPUT II. 190 omnes fere incola
Page 108 and 109: 193 CAPUT IL 194 et alii. Quod quum
Page 110 and 111: 197 CAPUT IL 198 volet. Forro quida
Page 112 and 113: 201 CAPUT III. 202 bitores: si expi
Page 114 and 115: 205 CAPUT III. 206 Credidit Deo. Ho
Page 116 and 117: 209 CAPUT III. 210 ut adveniente al
Page 118 and 119: 213 CAPUT III. 214 auspiciis et sub
Page 120 and 121: 217 CAPUT III. 218 invocandum : ita
Page 122 and 123: 221 CAPUT III. 222 remedium suspire
Page 124 and 125: 225 CAPUT IV. 226 dere, in iis conv
Page 126 and 127: 229 CAPUT IV. 230 Omnia lingua conf
Page 128 and 129: 233 CAPUT IT. 234 admodum angelorum
Page 130 and 131: 237 CAPUT IV. 238 tatem, et verum e
Page 132 and 133: 241 CAPUT V. 242 rursus opponit car
Page 134 and 135: 245 CAPUT V. 246 et gratiae opponit
Page 136 and 137: 249 CAPUT V. 250 insanum esse homin
Page 138 and 139: 253 CAPUT Y. 254 dandum est ac seri
Page 140 and 141: 257 CAPUT VL 258 sertim in ecclesia
Page 142 and 143: 261 CAPUT VI. 262 pensatione, a qui
Page 144 and 145: 265 CAPUT VI. 266 faciunt omnia rom
Page 146: SERMONS SUR L'EPITRE AUX GALATES.
Page 149 and 150:
275 SERM< ONS 276 de ses graces et
Page 151 and 152:
279 SERMONS 280 qu'il faut quelle s
Page 153 and 154:
283 SER et des chiens muets, il est
Page 155 and 156:
287 SERMONS 288 GALATES. Chap. I v.
Page 157 and 158:
291 SERMONS 292 les macules de nos
Page 159 and 160:
295 SERMONS 296 qu'il nous a préve
Page 161 and 162:
299 SERMONS 300 Tais. Non pas que n
Page 163 and 164:
303 SERMONS 304 prononcé ce mot, i
Page 165 and 166:
307 SERMONS 308 fascheront au bout
Page 167 and 168:
311 SERMONS 312 qu'on les reiette,
Page 169 and 170:
315 SER IONS 316 il est dit au Psea
Page 171 and 172:
319 SERMONS 320 ayons tousiours ces
Page 173 and 174:
323 SERMONS 324 affection do le ser
Page 175 and 176:
327 SERMONS 328 Btré qu'un chacun
Page 177 and 178:
331 SERMONS 332 ils luy ont ravi to
Page 179 and 180:
335 SERMONS 336 ront, il est certai
Page 181 and 182:
339 SERMONS 340 GALATES. Chap. I v.
Page 183 and 184:
343 SERMONS 344 creature vinst au m
Page 185 and 186:
347 SERMONS 848 aiasi en mespris,
Page 187 and 188:
351 SERMONS 352 avoir paix avec tou
Page 189 and 190:
355 SERMONS 356 ne sçavent que c'e
Page 191 and 192:
359 SERMONS 360 nous estre attentif
Page 193 and 194:
363 SERMONS ' 364 adiouster foy, co
Page 195 and 196:
367 SESMONS 388 nostra Seigneur Ies
Page 197 and 198:
371 SERM< ONS 372 une trop grande f
Page 199 and 200:
375 SERMONS 376 premier lieu à Die
Page 201 and 202:
379 SERMONS 380 autres. C'est une s
Page 203 and 204:
383 SERMONS 384 et de tous les bien
Page 205 and 206:
387 SERMONS 388 à cela, les Apostr
Page 207 and 208:
391 SERMONS 392 Yoilà ce qui est m
Page 209 and 210:
395 SER: et puis la vérité de l'E
Page 211 and 212:
399 SERMONS 400 il pouvoit bien dir
Page 213 and 214:
403 SERMONS 404 c'est de modestie:
Page 215 and 216:
407 SERMONS 408 lever les cornes et
Page 217 and 218:
411 SERMONS 412 nances, voilà Dieu
Page 219 and 220:
415 SERMONS 416 Dieu son Père en s
Page 221 and 222:
419 ' SERMONS 420 Or sainct Paul mo
Page 223 and 224:
423 SERMONS 424 se mocque de ceux q
Page 225 and 226:
427 SERMONS 428 canailles qui ne fo
Page 227 and 228:
431 SERMONS 432 qu'ils n'avoyent ri
Page 229 and 230:
435 SERMONS 436 désespérez; La Lo
Page 231 and 232:
439 SERMONS 440 nous sommes tousiou
Page 233 and 234:
443 SERMONS 444 GALATES. Chap. II,
Page 235 and 236:
447 SERMONS 448 coeur: il nous faut
Page 237 and 238:
451 SERMONS 452 nos misères, ausqu
Page 239 and 240:
455 SERMONS 456 peschent pas que no
Page 241 and 242:
459 SERMONS 460 nostre Seigneur Ies
Page 243 and 244:
463 SERMONS 464 Voilà, en somme ce
Page 245 and 246:
467 SERMONS 468 faut prendre les si
Page 247 and 248:
471 SERMONS 472 tous les ombrages d
Page 249 and 250:
475 SERMONS 476 courte, cognoissant
Page 251 and 252:
479 SERMONS 480 que c'est d'estre C
Page 253 and 254:
483 SERMONS 484 GALATES. Chap. Ill
Page 255 and 256:
487 SERMONS 488 pas qu'un homme fac
Page 257 and 258:
491 SERMONS 492 ait rien à redire,
Page 259 and 260:
495 SERMONS 496 gémissions voyans
Page 261 and 262:
499 SERMONS 500 et qu'elle ne nous
Page 263 and 264:
503 SERMONS 504 comme il obtiendra
Page 265 and 266:
507 SERMONS 508 vable, et qui cuide
Page 267 and 268:
511 SERMONS 512 vestu nostre nature
Page 269 and 270:
515 SERMONS 516 variable. Or mainte
Page 271 and 272:
519 SERMONS 520 ne peut estre sans
Page 273 and 274:
523 SERMONS 524 fois nous y voulons
Page 275 and 276:
527 SERMONS 528 sommes faits partic
Page 277 and 278:
531 SERMONS 532 le monde: mais ce q
Page 279 and 280:
535 SERMONS 536 veincus au double d
Page 281 and 282:
539 SERMONS 540 le voilà encore pl
Page 283 and 284:
543 SERMONS 544 aurons tout le mond
Page 285 and 286:
547 SERMONS 548 grand iusques au pl
Page 287 and 288:
551 SERMONS 552 confits en toute co
Page 289 and 290:
555 SERMONS 556 qui sont les plus e
Page 291 and 292:
559 SER] que nous avons traitté, c
Page 293 and 294:
563 SERMONS 564 Toilà donc comme n
Page 295 and 296:
567 SERMONS 568 dit en l'autre pass
Page 297 and 298:
571 SERMONS 572 sacrifices, lavemen
Page 299 and 300:
575 SERMONS 576 nous voler devant l
Page 301 and 302:
579 SERMONS 580 mes en perdition qu
Page 303 and 304:
583 SERMONS 584 GALATES. Chap, IV,
Page 305 and 306:
587 SERMONS 588 par le moyen de nos
Page 307 and 308:
591 SERMONS 592 comme sainot Paul e
Page 309 and 310:
595 SERMONS 596 que cependant que n
Page 311 and 312:
599 SERMONS 600 biles que les Galat
Page 313 and 314:
603 SERMONS 604 sainct lean, là de
Page 315 and 316:
607 SERMONS 608 nous la discernions
Page 317 and 318:
611 SERMONS 612 arraché de son sie
Page 319 and 320:
615 SERMONS 616 nous es veille, au
Page 321 and 322:
619 SERMONS 620 vans sa parole, com
Page 323 and 324:
623 SERMONS 624 ceste grace de nous
Page 325 and 326:
627 SERMONS 628 ires. Or nous sçav
Page 327 and 328:
£31 SERMONS 632 Christ, qu'il les
Page 329 and 330:
635 SERMONS 636 est nay de la prome
Page 331 and 332:
639 SERMONS 640 fioyent tant en leu
Page 333 and 334:
643 SERMONS 644 sinon offenser. Die
Page 335 and 336:
€47 SERMONS 648 laisser ainsi esg
Page 337 and 338:
651 SERMONS 652 celuy-là persécut
Page 339 and 340:
655 SERMONS 656 que si nous estjpns
Page 341 and 342:
659 SERMONS 660 point défendues pa
Page 343 and 344:
663 SERMONS 664 Iesus Christ ne peu
Page 345 and 346:
667 SERMONS 668 ces hypocrites qui
Page 347 and 348:
671 SERMONS 672 telle sorte que le
Page 349 and 350:
675 SERMONS 676 valoir: mais c'est
Page 351 and 352:
J679 SERMONS 680 est quasi ordinair
Page 353 and 354:
683 SERMONS 684 soyent plaisantes
Page 355 and 356:
687 SERMONS 688 et nous exhorte de
Page 357 and 358:
691 SERMONS 692 nostre temps combie
Page 359:
695 SERMONS SUR L'BPITRB AUX GALATE
show all

commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?