commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...

171 EPIST. PAUIil AD GALATAS 172
ergo hoc loco est mundus ? homines a regno Dei et
Christi gratia separati. Homo enim quamdiu sibi I
vivit, totus est damnatus: sunt igitur mundus et
regeneratio, res inter se oppositae: sicuti natura et!
gratia, earo et spiritus. Ita qui ex mundo nati :
sunt, nihil habent praeter peccatum et malitiam,
non creatione sed corruptione. Christus ergo pro
peccatis nostris mortuus est, ut nos a mundo redimeret,
vel segregaret.
Maligno. Hoc epithetum addidit ut de corruptela
aut pravitate, quae est ex peccato, loqui se ostenderet
: non autem de Dei creatura, aut vita oorporali.
Sed tarnen hac una voce, tanquam ictu ful-.
minis, prosternit omnem humanam superbiam. Testator
enim, extra renovationem, quae fit Christi
gratia, nihil esse in nobis nisi meram nequitiam.
Ex mundo enim sumus : ac donee nos Christus eripiat,
mundus in nobis regnat, et ei vivimus: quantumvis
igitur sibi placeant homines, nequam sunt
et pravi, cum tota sua praestantia. Non videntur
quidem sibi tales: nobis tarnen satis sit quod Dominus
per os Pauli ita pronuntiet.
Secundum voluntatem. Primum gratiae fontem
ostendit: nempe Dei propositum. Sic enim Deus
dilexit mundum, ut filium suum unigenitum daret.
Sed notandum est, Paulum omnibus hominum compen8ationibus
aut meritis solere Dei propositum opponere.
Ita voluntas hie significat quod vulgo nominant
beneplacitum. Sensus est igitur, Christum
pro nobis passum fuisse, non quia digni essemus,
aut quia attulerimus aliquid quod ipsum provocaret:
sed quia tale fuit Dei consilium. Dei et patris
no s tri, perinde valet ac si fuisset dictum: Dei qui
pater noster est.
5. Cui gloria. Erumpit in subitam gratiarum
actionem, ut eorum aouat mentes ad considerandum
inaestimabile hoc Dei beneficium : quo magis se postea
dociles praebeant. Quamquam est etiam generalis
exhortatio: ut quoties in memoriam revocatur
ilia Dei misericordia, statim ad eum glorificandum
nos incitet.
6. Mvror quod ita cito transferimini a Christo,
qui vos vocavit in gratia, ad aliud evangdium:
7. quod non est aliud, nisi quod sunt quidam, qui
vos turbant ac volunt evertere evangelium Christi.
8. Verum etiamsi nos, aut angélus e coelo evangelizet
vöbis praeter id, quod evangelizavimus vdbis, anathema
sit. 9. Quemadmodum praediximus, nunc quoque
Herum dico : si quis vdbis evangelisaverit praeterquam
quod accepistis, anathema sit.
6. Mvror quod. Incipit ab obiurgatione, quae
tarnen lenior est aliquanto quam merebantur: sed
suam vehementiam mavult convertere ad versus pseudoapostolos,
ut videbimus. Arguit autem eos defec-
tionis, non a sua doctrina tan turn, sed a Christo.
Nam Christum tenere aliter hon poterant, quam si
agnoscerent eius beneficio nos manumissos esse a
Servitute legis. Porro nécessitas, quam constituebant
pseudoapostoli in caeremoniis, prorsus erat contraria.
Sic a Christo transferebantur, non quia omnino
christianismum abiicerent, sed quia in tali
corruptela tantum illis relinquebatur factitius Christus.
Sic hodie papistae, quia dimidium et lacerum
Christum habere volunt, nullum habent: ideoque
translati sunt a Christo. Pleni enim sunt superstitionibus,
quae ex diametro cum Christi natura
pugnant. Diligenter hoc notandum, transferri
nos a Christo, quum ad ea delabimur quae eius
officio contraria sunt. Neque enim misceri potest
lux cum tenebris. Eiusdem est rationis quod vooat
aliud evangelium, hoc est, aliud a vero. Et
tarnen profitebantur pseudoapostoli se evangelium
Christi praedicare: sed quum miscerent sua figmenta,
quibus destruebant praecipuam vim evangelii,
ideo falsum, corruptum et adultérin um evangelium
habebant. Utitur autem verbo praesentis
temporis: quasi ad hue in actu sit eorum lapsus, ut
vulgo dicunt. Quasi diceret, nondum vos dico esse
translatos: nam tunc esset difficilius redire in viam.
Nunc vero, dum adhuc estis in medio cursu, gradual
reflectite potius quam ultra pergatis. Aliqui
legunt, ab eo, qui vocavit vos in gratia Christi, de
pâtre intelligentes. Sed lectio, quam sequuti sumus,
est 8implicior. Quod autem dioit, vocatos a Christo
fuisse per gratiam, valet ad exprobrandam illis ingratitudinem.
Deficere a filio Dei per se indignum
et flagitiosum: sed ab eo deficere quum nos gratuito
vocaverit ad salutem, multo est foedius. Auget enim
bonitas eius erga nos sceleris gravitatem, si ingrati
simus.
Cito. Auget turpitudinem inconstantiae. Nullum
quidem tempus maturum est defectioni a Christo :
sed eo magis vituperandi erant Galatae, quod simul
atque pedem illinc moverat Paulus, abducti fuerant.
Ergo sicut eorum ingratitudinem prius comparatione
gratuitae vocationis amplificavit: ita nunc levitatem
circumstantia temporis amplifioat.
7. Quod non est aliud. Quidam sic resolvunt:
quum non sit aliud evangelium. Ac si esset species
correctionis, ne quis putaret esse plura evangelia.
Ego, quod ad verborum expositionem spectat,
simplicius accipio: nam contemptim loquitur de
doctrina pseudoapostolorum, quod sit tantum materia
turbarum- et destructionis. Quasi diceret: Quid
afferunt. isti? quid causae habent cur impugnent
doctrinam a me traditam? nempe vos turbant et
evangelium evertunt, nihil agunt praeterea. Sensus
tarnen eodem redit: nam fateor hac loquutione
corrigi quod dictum fuerat de alio evangelio. Negat
igitur evangelium esse, sed meram perturbationem.