commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...

163 ARGUÄ
probet: sibique nihil déesse quin apostolus eodem
cum illis honoris gradu censoatur. Sed scire operae
pretium est cur de sua existimatione tantopere labored
Nam modo regnet Christus, et salva maneat
doctrinae puritas: quid refert sitne maior Petro, an
inferior, vel an sint omnes inter se aequales? si
omnes minui oportet ut crescat solus Christus,
inutile est de hominum dignitate certamen. Deinde
hoc etiam quaeri potest, cur se aliis apostolis comparer
Quae enim illi cum Petro, et Iacobo, et
lohanne controversia ? quorsum igitur attinebat
unanimes et bene coniunctos inter se opponi? Respondeo,
pseudoapostolos, qui Galatis imposuerant,
quo se melius venditarent, apostolorum nomina praetexuisse,
quasi ab ipsis missi fuissent. Haeb praeclara
erat insinuatio, quod credebantur sustinere
apostolorum personam et quasi ex eorum ore loqui:
Paulo interea nomen ac ius apostoli detrahebant.
öbiiciebant enim non fuisse electum a Domino unum
ex duodecim: nunquam fuisse a collegio talem agnitum:
doctrinam suam non tantum a Christo non
habere, sed ne ipsis quidem apostolis. Ita fiebat
ut non modo imminueretur Pauli autoritas: sed
tanquam unus quispiam e grege ipsis esset longe
inferior. Si actum fuisset de personis duntaxat,
non fuisset grave Paulo haberi gregarium aliquem
discipulum : sed quum videret doctrinam suam indô
vilescere minorisque haberi: tacere non debebat
quin fortiter reclamaret. Hoc est artificium Satanae,
quum doctrinam palam impetere non audet, obliquis
cuniculis deiicere eius maiestatem. Meminerimus
ergo, in persona Pauli fuisse veritatem evangelii
impugnatam. Nam si passus fuisset honore apostolatus
se exui, sequebatur, eum hactenus plus usurpasse
quam sibi competeret. Haec falsa gloriatio
in aliis quoque eum suspectum reddidisset. Inde
etiam pendebat doctrinae aestimatio, quod non tanquam
a Christi apostolo profecta suscipi coepisset,
sed a vulgari discipulo. Ex ad verso, obruebatur
splendore magnorum nominum. Illi enim, quum
Petri et Iacobi et Iohannis titulo gloriarentur, sibi
apostolicam autoritatem arrogabant. Huic iactantiae
nisi viriliter restitisset Paulus, locum cedebat mendacio,
et rursus in sua persona veritatem opprimi
sinebat. De utroque igitur serio contendit, et quod
apostolus sit constitutus a Domino, et quod reliquis
nihilo sit inferior, sed pari iure ac dignitate: sicuti
commune cum illis nomen habeat. Poterat quidem
negare illos a Petro et collegis vel fuisse missos,
vel habere aliquod mandatum: sed multo plus gravitatis
habet haec defensio, quod apostolis ipsis non
cedit: quia, si declinasset, creditus fuisset causae
suae diffidere. Ierosolyma tunc erat omnium ecclesiarum
mater, quod inde evangelium in totum orbem
manaverat, et. quasi primaria sedes erat regni
Christi. Quisquis inde venerat in alias ecclesias,
1NTÜM. 164
merito reverenter excipiebatur. Sed multi erant
stulta gloria infiati, quod familiäres fuissent apostolis,
vel saltern in eorum schola instituti. Ideo nihil
ilfis placebat, nisi quod Ierosolymis vidissent. Alios
omnes ritus illic non usitatos non tantum respuebant,
sed audacter etiam damnabant. Talis morositas
deterrima est pestis: quum morem ecclesiae
unius volumus pro universali lege valere. Nascitur
autem ex praepostero zelo, quum erga magistrum
aliquem vel locum ita sumus affecti, ut sine iudicio
loca omnia et omnes homines velimus ad unius
hominis sensum, ad unius loci instituta, tanquam
ad commune praescriptum, adigere. Quamquam
semper admista est ambitio: imo semper nimia
morositas est ambitiosa. Ut redeam ad istos pseudoapostolos:
si tantummodo prava aemulatione ubique
usum caeremoniarum ingerere tentassent, quas Ierosolymis
viderant servari: iam in eo non leviter
peccassent. Est enim iniquum, ex consuetudine
protinus facere regulam. Sed plus erat mali in
doctrina impia et perniciosa, quod religione volebant
obstrictas tenere conscientias : quod iustitiam in
observatione collocabant. Nunc tenemus cur in
asserendo suo apostolatu tarn animosus sit Paulus,
et cur reliquis apostolis se opponat. Id agit usque
ad finem secundi capitis, ubi transitum sibi facit
ad causae tractationem : nempe gratuito nos iustificari
coram Deo, non operibus legis. Nam hoc
argumento nititur, si vim iustiâcandi non habent
caeremoniae, non esse igitur necessariam earum
observationem. Quamquam non de solis caeremoniis
agit, sed generaliter de operibus disputât: alioqui
frigeret totum argumentum. Si oui nimis remotum
hoc videtur, duo consideret. Primo non potuisse
aliter expediri quaestionem quam sumpto generali
principio, iustificari nos mera Dei gratia: quod non
caeremonias modo, sed alia etiam opera excludit.
Deinde, Paulum non tam sollicitum fuisse de caeremoniis,
quam de impia opinione acquirendae ex
operibus salutis. Notemus ergo, Paulum non inepte
ab ovo (quod ahmt) ordiri: sed necessario fontem
ipsum indicare : ut sciant lectores non hic de umbra
asini litigari, sed de re omnium maxima, qua ratione
salutem obtineamus. Falluntur ergo qui putant
apostolum in particulari quaestione se continere de
caeremoniis : neque enim ilia per se expediri poterat.
Simile habemus exemplum Actorum 15, 2. Lis et
contentio de caeremoniis agitabatur, an observatu
èssent necessariae. In ea discutienda concionantur
apostoli de importabili iugo legis, de gratuita peccatorum
remissione. Quorsum haec? videtur enim
absurda esse digressio a proposito: sed non ita
est. Non enim solide aliter refutari particularis
error poterit, quam sumpto universali principio.
Quemadmodum, exempli gratia, si de prohibito
esu carnium disputandum mihi sit, non tantum de