commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...
commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ... commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...
145 CAPUT XII. 146 captare, sed de animarum salute duntaxat esse sollicitnm. Plus tarnen leporis habet quod dicit: valet enim perinde ac fli dixisset: Ego ampliorem mercedem quam putetis requiro: non sum opibus vestris contentus, sed vos quaero totos, ut sacrificium ex ministerii mei proventu Domino offeram. Quid autem si quis ex labore suo pasoatur? an ille quaeret populi substantiam? certe si fidelis est pastor, semper ovium salutem quaeret, non aliud. Stipendium quidem accessio erit : sed nonnisi eum, quern dixi, scopum spectare debet. Yae alio collimantibus. Parentes filiis. Ergo pater non erat Philippensium, qui eum etiam absentem alebant? ergo ex reliquis apostolis nullus erat pater, quibus victum ministrabant ecclesiae? Nequaquam id voluit: nam et parentes in senectute ali a filiis, non est novum. Non ergo protinus indigni patrum honore, qui ex ecclesiae sumptibus vivunt: sed Paulus tantum ex communi naturae lege ostendere voluit, provenire ex paterno affectu quod fecerat. Quare non debet argumentum hoc in contrariam partem retorqueri. Fecit enim hoc tanquam pater: sed aliter agendo pater esse non desiisset. 15. Ego vero Hbentissime impendam. Hoc vero pietatis magis quam paternae testimonium, quod non suam operam modo et quidquid habet facultatis impendere paratus est erga eos, sed vitam quoque: imo quum frigide ametur, in hoc nihilominus affectu pergat. Quam vel ferrei pectoris duritiem non emolliat aut frangat tantus amoris ardor, oum tali constantia praesertim coniunctus? Caeterum non praedicat hie Paulus de se quod miremur tantum, sed quod etiam imitemur. Quare hinc discant universi pastores quid ecclesiis suis debeant. sua ulna (quod aiunt) alios metiebantur. Nam hoc improbis solenne est, quidquid facturi essent, si daretur facultas, in servos Dei impudenter torquere. Cogitur ergo Paulus, ut crimen impudenter confictum a se depellat, eorum quos misit integritatem tueri: nam si quid pecoassent, fuisset ei imputatum. Nunc quis miretur in eleemosynis tarn fuisse circumspeotum, qui tarn iniquis iudiciis, postquam omnia caverat, premebatur? Caeterum eius persona nobis sit exemplo, ne tarn novum aut intolerable nobis videatur, si quando ad similes calumnias respondendum sit. Imprimis autem sit haec nobis religiosae cautionis admonitio: ne quam maledicis ansam praebeamus. Videmus enim non satis esse, si fidem nostrae integritatis faciamus : nisi tales deprehendantur, quorum usi fuerimus opera. Quare delectus habendus est non levis neque perfunotorius, sed exquisitae diligentiae. 19. Bursum arbitramini. Quoniam anxie prae aliis excusare se interdum soient qui sibi male sunt conscii: verisimile est, id quoque versum fuisse in calumniam, quod superiore epistola incubuerat Paulus in defensionem sui ministerii. Deinde hoc vitiosum est in servis Christi, de sua existimatione nimis esse sollicites. Has igitur duas calumnias ut repellat, primum testatur, se in conspectu Dei loqui, quern malae conscientiae semper reformidant. Secundo, asserit non tarn sui rationem se habere quam illorum. Per infamiam et bonam famam incedere, adeoque exinaniri paratus erat: sed utile erat Corinthiis ipsum retinere existimationem quam merebatur, ne vilesceret eius ministerium. 20. Nam metuo. Déclarât qualiter pertineat ad ipsorum aedifioationem, suam integritatem vendioari : 16. Sed esto: ipse non gravavi vos: verum quum nam eo quod in contemptum venerat, multi quasi essem astutus, dolo vos cepi. 17. Num per quem- excussis habenis lasciviebant. Reverentia autem quam eorum, quos misi ad vos, expilavi vos? 18. Bo- causa illis fuisset resipiscentiae: quia eius monitiogavi Titum, et una cum iMo misi fratrem: num quid nibus auscultassent. Timeo, inquit. Timor hie ex a vobis extorsit Titus? amnion eodem spiritu ambtda- amore erat: nam nisi illi curae fuisset ipsorum salus, vimus? annon iisdem vestigiis? 19. Eursum arbi- facile id totum neglexisset, ex quo nihil privati tramini quod nos vobis excusemus? in conspectu Dei commodi captabat: nam alioqui timetur offensio, quae in Christo loquimw. sed omnia, carissimi, pro vestra damnosa fore prospkitur. aedificatione. 20. Nam metuo ne qua fiat, ut si ve Et reperiar a vobis. Secundus timor, ne sevenero, non quales velim reperiam vos: et ego reperiar rius agere cogatur. Hoc vero non amoris modo, a vobis qualem nolitis: ne quo modo sint contentiones, sed etiam indulgentiae signum, refugere severitatem aemulationes, irae, concertationes, obtrectationes, suet lenioribus remediis studere. Perinde est ac si surri, rumores, seditiones. 21. Ne Herum, ubi venero, diceret: Quod nunc de asserenda mea autoritate humiliet me JDeus meus apud vos, et lugeam multos contendo et in obedientiam reducere vos conor: id eorum qui ante peecaverunt, nee poemtentiam egerunt facio ne in vestram contumaciam durius sit anim- immundUiae, Mbidinis et impudicüiae quam patrarunt. advertendum, si venero, et nihil in vobis deprehendero correotionis. Ergo suo exemplo docet mode- 16. Sed esto. Significant haec verba, Paulum rata semper remédia quaerenda esse pastoribus, fuisse insimulatum a malevolis, quasi per homines quibus vitia corrigant, priusquam ad praecisam se subornatos emunxisset quod per se accipere recuveritatem ferantur : et simul monendo et obiurgando saverat. Non quod tale quidquam fecisset: verum antevertendum esse ultimum rigorem. Ccdvini opera. Vol. L. 10
147 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 148 Ne quo modo sint contentiones. Enumerat vitia, solute et libidinose viventes, alii contentiones et quae praecipue regnabant inter Corinthios, quae certamina exercentes inter se, eius reprehensionem omnia fere ex eodem fonte proficiscuntur. Nisi non curabant. Neque enim in corpus ipsum eccle- enim sibi quisque fuisset addictus: nunquam cersiae competebat oratio: sed in membra quaedam tassent inter se, nunquam aemulati essent alii alios, morbida et semiputria. Ideo nunc liberius asperi- nunquam obtrectassent. Una igitur summa est priotati indulget: quia negotium illi est cum priratis ns catalogi defeotus caritatis: quia praevalebat hominibus, non toto populo: deinde cum eiusmodi çpcAaoTÉa et.ambitio. hominibus, apud quos humanitate et lenibus reme- 21. Ne Herum ubi venero, humiliet. Humilitas diis nihil se profecturum sentiebat. Post transactum illi vitio dabatur: eius oulpam retorquet in Corin apud eos sesquiannum, secundo eos inviserat. Nunc thios : qui quum deberent eius apostolatum decorare, tertio se venturum denuntiat: ac très suos adven ignominia potius afficiebant. Gloria enim et decus tus ad convincendam eorum contumaciam instar apostolatus Pauli fuisset illorum profectus : quum trium testium fore dicit. Citat legem de autoritate ergo diffluerent multis vitiis, eontumeliam illi, quan testium, non genuino quidem et literali (ut vocant) tum in se erat, irrogabant. Hoc crimine non sensu: sed per anagogen aut similitudinem, suo in accusât quidem omnes, sed paucos qui petustitute» earn accommodans. Yerbum, inquit, legis lanter omnia eius monita contempserant. Sen- est, standum esse duorum aut trium testimonio in sus est igitur: Contemptim de me sentiunt, propterea finiendis controyersiis. Nam verbum stabiliri est quod abiectus videor: ergo ne humiliationis causam de re ipsa pronuntiari, ut lis finiatur. Ego quidem mihi praebeant, quin ipsi potius, deposita ferocia, unus sum: sed tertio adveniens, trium testium ha- verecundiae sensum induant: et flagitiis suis confusi, bebo autoritatem. Yel, très mei adventus trium se humi prosternant, non ex alto despiciant alios. testimoniorum loco erunt. Triplex enim labor pro Interea veri et germani pastoris affectum nobis ex- illorum salute sumptus et tribus diversis temporibus primit, quum luotu aliorum peccata se prosequutu- approbata eius constantia très homines non immerum dicit. Et sane ita agendum est : ut suam quisrito valebant. que pastor ecclesiam animo inclusam gestet, eius 2. Praedixi et praedico. Nihil toties amicae et morbis perinde ac suis affîciatur, miseriis condoles- placidae monitiones profuerant. Ergo ad durius recat, peccata lugeat. Yidemus ut Ieremias fontem medium se convertit: quod iam illis coram verbis lacrymarum sibi dari postulée (9, 1) ad deflendam minatus fuerat. Quum videmus eum tarn praecise populi sui calamitatem. Yidemus ut pii reges et agere, ne dubitemus illos mirum in modum indo- prophetae, quibus mandata erat populi gubernatio, mitos fuisse ac praefractos. Patet enim ex eius similes affectus susceperint. Est quidem hoc pio- scriptis quanta fuerit alioqui mansuetudine, quam rum omnium commune, dolore affici, quoties Deus indefessa tolerantia. Yerum ut multa ignoscere et offenditur : et fratrum exitium deplorare, ac se quod- sufferre boni est patris: ita stulti est ac liberorum ammodo reos pro illis supponere apud Deum: sed saluti male consulentis non adhibere in tempore plus a pastoribus requiritur. Porro hic secundum severitatem et clementiam rigore temperare. Satis catalogues vitiorum recenset Paulus: quae tarnen experimur, nihil esse perniciosius dissoluta indul- ad unum caput pertinent, nempe impudicitiam. gentia. Proinde lenitate utamur, dum licet, et quidem gravi et moderata: austerius, ubi necesse erit, nos geramus. Sed quaeritur cur sibi permiserit CAPUT XIII. apostolus, privata quorundam delicta sic palam traducere, ut homines ipsos propemodum digito notet. 1. Hie tertius er it adventus meus ad vos. In ore Bespondeo, nunquam id fuisse faoturum si occulta duorum aut triutn testium stabüietur omne verbum. fuissent peccata. Yerum quum manifesta essent 2. Praedixi etpraedico, ut praesens quum essem iterum, omnibus, et usque ad pernioiosum exemplum divul- ita et absens nunc scrïbo its, qui ante peccaverunt, et gata: non debuit autoribus publici offendiculi par- reliquis omnibus: quod, si venero denuo, nonparcam: cere. Quaeritur secundo, quale genus correctionis 3. quandoquidem experimentum quaeritis in me loinflicturum se illis minetur: quum verbis acerbius •quentis Christi: qui erga vos non est infwmus, sed •vix possit eos castigare. Ego non dubito quin ex- jootens est in vobis. 4. Nam quamvis crucifixus fuit communicatione se vendicaturum adversus eos in- £x infirmitate: vivit tarnen ex virtute Dei. Siquidem telligat. Quid enim magis horrendum quam rese- M nos infwmi sumus in itto, sed vivimus cum Ulo, cari a Christi corpore, ex regno Oei exterminari, ex virtute Dei erga vos. et Satanae tradi in excidium, nisi resipisoas? 3. Quandoquidem experimentum. Duplex elici 1. Hic tertius, etc. Pergit in redarguenda eorum sensus potest ex his verbis. Prior est: Quando protervia, de quibus loquutus est: quorum alii disquidem probare vultis, loquar ne a me ipso, an Chris-
- Page 33 and 34: 43 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 44
- Page 35 and 36: 47 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 48
- Page 37 and 38: 51 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 52
- Page 39 and 40: 55 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 56
- Page 41 and 42: 59 EPIST. PAULI AD OORINTHIOS II 60
- Page 43 and 44: 63 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 64
- Page 45 and 46: €7 EPIST. PAULI AD COKINTHIOS II
- Page 47 and 48: 71 EPIST. PAULI A CORINTHIOS II 72
- Page 49 and 50: 75 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 76
- Page 51 and 52: 79 EPIST. PAULI A JD CORINTHIOS II
- Page 53 and 54: 83 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 84
- Page 55 and 56: 87 EPIST. PAULI A quanta esset mult
- Page 57 and 58: 91 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 92
- Page 59 and 60: 95 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 96
- Page 61 and 62: 99 EPI8T. PAÜEI7AD CORINTHIOS-II 1
- Page 63 and 64: 103 EPIST. PAULI A CORINTHIOS II 10
- Page 65 and 66: 107 EPIST. PAULI AD OORINTHIOS II 1
- Page 67 and 68: til EPI8T. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 69 and 70: 115 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 71 and 72: 119 EPI8T. PAULI AD OORINTHIOS II 1
- Page 73 and 74: 123 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 75 and 76: 127 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 77 and 78: 131 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 79 and 80: 135 EPI8T. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 81 and 82: 9 139 EPI8T. PAULI A tantia Tel amb
- Page 83: 143 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 87 and 88: 151 EPI8T. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 89 and 90: 155 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II C
- Page 92 and 93: COMMENTARIES IN EPISTOLAM PAULI AD
- Page 94 and 95: 165 ARGUMENTUM. 166 cibis mentionem
- Page 96 and 97: 169 EPI8T. PAULI AD GALATAS CAPUT I
- Page 98 and 99: 173 CAPUT I. 174 Tantum volui admon
- Page 100 and 101: 177 CAPUT T. 178 temere tradere. In
- Page 102 and 103: 181 CAPUT II. 182 est tan ta eum co
- Page 104 and 105: 185 CAPUT II. 186 5. Quibus ne ad h
- Page 106 and 107: 189 CAPUT II. 190 omnes fere incola
- Page 108 and 109: 193 CAPUT IL 194 et alii. Quod quum
- Page 110 and 111: 197 CAPUT IL 198 volet. Forro quida
- Page 112 and 113: 201 CAPUT III. 202 bitores: si expi
- Page 114 and 115: 205 CAPUT III. 206 Credidit Deo. Ho
- Page 116 and 117: 209 CAPUT III. 210 ut adveniente al
- Page 118 and 119: 213 CAPUT III. 214 auspiciis et sub
- Page 120 and 121: 217 CAPUT III. 218 invocandum : ita
- Page 122 and 123: 221 CAPUT III. 222 remedium suspire
- Page 124 and 125: 225 CAPUT IV. 226 dere, in iis conv
- Page 126 and 127: 229 CAPUT IV. 230 Omnia lingua conf
- Page 128 and 129: 233 CAPUT IT. 234 admodum angelorum
- Page 130 and 131: 237 CAPUT IV. 238 tatem, et verum e
- Page 132 and 133: 241 CAPUT V. 242 rursus opponit car
147 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 148<br />
Ne quo modo s<strong>in</strong>t contentiones. Enumerat vitia, solute et libid<strong>in</strong>ose viventes, alii contentiones et<br />
quae praecipue regnabant <strong>in</strong>ter Cor<strong>in</strong>thios, quae certam<strong>in</strong>a exercentes <strong>in</strong>ter se, eius reprehensionem<br />
omnia fere ex eodem fonte proficiscuntur. Nisi non curabant. Neque enim <strong>in</strong> corpus ipsum eccle-<br />
enim sibi quisque fuisset <strong>ad</strong>dictus: nunquam cersiae competebat oratio: sed <strong>in</strong> membra quaedam<br />
tassent <strong>in</strong>ter se, nunquam aemulati essent alii alios, morbida et semiputria. Ideo nunc liberius asperi-<br />
nunquam obtrectassent. Una igitur summa est priotati <strong>in</strong>dulget: quia negotium <strong>il</strong>li est cum priratis<br />
ns catalogi defeotus caritatis: quia praevalebat hom<strong>in</strong>ibus, non toto populo: de<strong>in</strong>de cum eiusmodi<br />
çpcAaoTÉa et.ambitio.<br />
hom<strong>in</strong>ibus, apud quos humanitate et lenibus reme-<br />
21. Ne Herum ubi venero, hum<strong>il</strong>iet. Hum<strong>il</strong>itas diis nih<strong>il</strong> se profecturum sentiebat. Post transactum<br />
<strong>il</strong>li vitio dabatur: eius oulpam retorquet <strong>in</strong> Cor<strong>in</strong> apud eos sesquiannum, secundo eos <strong>in</strong>viserat. Nunc<br />
thios : qui quum deberent eius apostolatum decorare, tertio se venturum denuntiat: ac très suos <strong>ad</strong>ven<br />
ignom<strong>in</strong>ia potius afficiebant. Gloria enim et decus tus <strong>ad</strong> conv<strong>in</strong>cendam eorum contumaciam <strong>in</strong>star<br />
apostolatus Pauli fuisset <strong>il</strong>lorum profectus : quum trium testium fore dicit. Citat legem de autoritate<br />
ergo diffluerent multis vitiis, eontumeliam <strong>il</strong>li, quan testium, non genu<strong>in</strong>o quidem et literali (ut vocant)<br />
tum <strong>in</strong> se erat, irrogabant. Hoc crim<strong>in</strong>e non sensu: sed per anagogen aut sim<strong>il</strong>itud<strong>in</strong>em, suo <strong>in</strong><br />
accusât quidem omnes, sed paucos qui petustitute» earn accommodans. Yerbum, <strong>in</strong>quit, legis<br />
lanter omnia eius monita contempserant. Sen- est, standum esse duorum aut trium testimonio <strong>in</strong><br />
sus est igitur: Contemptim de me sentiunt, propterea f<strong>in</strong>iendis controyersiis. Nam verbum stab<strong>il</strong>iri est<br />
quod abiectus videor: ergo ne hum<strong>il</strong>iationis causam de re ipsa pronuntiari, ut lis f<strong>in</strong>iatur. Ego quidem<br />
mihi praebeant, qu<strong>in</strong> ipsi potius, deposita ferocia, unus sum: sed tertio <strong>ad</strong>veniens, trium testium ha-<br />
verecundiae sensum <strong>in</strong>duant: et flagitiis suis confusi, bebo autoritatem. Yel, très mei <strong>ad</strong>ventus trium<br />
se humi prosternant, non ex alto despiciant alios. testimoniorum loco erunt. Triplex enim labor pro<br />
Interea veri et germani pastoris affectum nobis ex- <strong>il</strong>lorum salute sumptus et tribus diversis temporibus<br />
primit, quum luotu aliorum peccata se prosequutu- approbata eius constantia très hom<strong>in</strong>es non immerum<br />
dicit. Et sane ita agendum est : ut suam quisrito valebant.<br />
que pastor ecclesiam animo <strong>in</strong>clusam gestet, eius 2. Praedixi et praedico. Nih<strong>il</strong> toties amicae et<br />
morbis per<strong>in</strong>de ac suis affîciatur, miseriis condoles- placidae monitiones profuerant. Ergo <strong>ad</strong> durius recat,<br />
peccata lugeat. Yidemus ut Ieremias fontem medium se convertit: quod iam <strong>il</strong>lis coram verbis<br />
lacrymarum sibi dari postulée (9, 1) <strong>ad</strong> deflendam m<strong>in</strong>atus fuerat. Quum videmus eum tarn praecise<br />
populi sui calamitatem. Yidemus ut pii reges et agere, ne dubitemus <strong>il</strong>los mirum <strong>in</strong> modum <strong>in</strong>do-<br />
prophetae, quibus mandata erat populi gubernatio, mitos fuisse ac praefractos. Patet enim ex eius<br />
sim<strong>il</strong>es affectus susceper<strong>in</strong>t. Est quidem hoc pio- scriptis quanta fuerit alioqui mansuetud<strong>in</strong>e, quam<br />
rum omnium commune, dolore affici, quoties Deus <strong>in</strong>defessa tolerantia. Yerum ut multa ignoscere et<br />
offenditur : et fratrum exitium deplorare, ac se quod- sufferre boni est patris: ita stulti est ac liberorum<br />
ammodo reos pro <strong>il</strong>lis supponere apud Deum: sed saluti male consulentis non <strong>ad</strong>hibere <strong>in</strong> tempore<br />
plus a pastoribus requiritur. Porro hic secundum severitatem et clementiam rigore temperare. Satis<br />
catalogues vitiorum recenset Paulus: quae tarnen experimur, nih<strong>il</strong> esse perniciosius dissoluta <strong>in</strong>dul-<br />
<strong>ad</strong> unum caput pert<strong>in</strong>ent, nempe impudicitiam. gentia. Pro<strong>in</strong>de lenitate utamur, dum licet, et quidem<br />
gravi et moderata: austerius, ubi necesse erit,<br />
nos geramus. Sed quaeritur cur sibi permiserit<br />
CAPUT XIII.<br />
apostolus, privata quorundam delicta sic palam tr<strong>ad</strong>ucere,<br />
ut hom<strong>in</strong>es ipsos propemodum digito notet.<br />
1. Hie tertius er it <strong>ad</strong>ventus meus <strong>ad</strong> vos. In ore Bespondeo, nunquam id fuisse faoturum si occulta<br />
duorum aut triutn testium stabüietur omne verbum. fuissent peccata. Yerum quum manifesta essent<br />
2. Praedixi etpraedico, ut praesens quum essem iterum, omnibus, et usque <strong>ad</strong> pernioiosum exemplum divul-<br />
ita et absens nunc scrïbo its, qui ante peccaverunt, et gata: non debuit autoribus publici offendiculi par-<br />
reliquis omnibus: quod, si venero denuo, nonparcam: cere. Quaeritur secundo, quale genus correctionis<br />
3. quandoquidem experimentum quaeritis <strong>in</strong> me lo<strong>in</strong>flicturum<br />
se <strong>il</strong>lis m<strong>in</strong>etur: quum verbis acerbius<br />
•quentis Christi: qui erga vos non est <strong>in</strong>fwmus, sed<br />
•vix possit eos castigare. Ego non dubito qu<strong>in</strong> ex-<br />
jootens est <strong>in</strong> vobis. 4. Nam quamvis crucifixus fuit communicatione se vendicaturum <strong>ad</strong>versus eos <strong>in</strong>-<br />
£x <strong>in</strong>firmitate: vivit tarnen ex virtute Dei. Siquidem telligat. Quid enim magis horrendum quam rese-<br />
M nos <strong>in</strong>fwmi sumus <strong>in</strong> itto, sed vivimus cum Ulo, cari a Christi corpore, ex regno Oei exterm<strong>in</strong>ari,<br />
ex virtute Dei erga vos.<br />
et Satanae tr<strong>ad</strong>i <strong>in</strong> excidium, nisi resipisoas?<br />
3. Quandoquidem experimentum. Duplex elici<br />
1. Hic tertius, etc. Pergit <strong>in</strong> redarguenda eorum sensus potest ex his verbis. Prior est: Quando<br />
protervia, de quibus loquutus est: quorum alii disquidem probare vultis, loquar ne a me ipso, an Chris-
Change language