commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...

141 CAPUT XII. 142
citer de quibus certam habemus promissionem :
qualia sunt regni Dei complementum et sanctificatio
Hominis eius, remissio peccatorum, et quidquid
nobis est salutare. Verum dum hoc yel illo
modo putamus regnum Dei posse, imo debere promoveri,
hoc vel illud ad sanctificandum eius nomen
esse necessarium: saepe opinione fallimur. Similiter
quod ad salutem nostram spectat, saepe hallucinamur.
Secure igitur et absque exceptione priora
ilia petimus. Modum vero praescribere, nostrum
non est: quod si modum exprimimus, semper inclusa
est tacita conditio. Non ita porro ignarus
fuit Paulus ut hoc nescierit. Proinde quod ad finem
suae precationis, non dubium quin fuerit exauditus:
tametsi repulsam passus est in ipsa forma. Unde
admonemur, non despondendum esse animum, quasi
operam perdiderimus orando, ubi non satisfacit Deus,
aut obsequitur votis nostris : sed nobis debere sufficere
eius gratiam, hoc est, quod ab ipso non deseramur.
Haec enim ratio est cur misericorditer interdum
suis neget quod impiis iratus concedit: quia
melius ipse providet quid nobis expédiât quam
mens nostra appréhendât.
9. Dixit mihi. Oraculone habuerit hoc responsum,
incertum est: neque magnopere refert. Siquidem
respondet nobis Deus, quum spiritu suo
intus nos confirmât et consolatione sua sustentât,
ne a spe et patientia excidamus. Iubet Paulum
esse contentum sua gratia, neque interea flagellum
recusare. Ergo durandum sub malo quantumlibet
diuturno : quia praeclare nobiscum agitur, dum adest
Dei gratia qua nobis subveniat. Vocabulum g rati
ae hic non favorem Dei, (ut alibi), sed per metonymiam
auxilium spiritus sancti significat: quod
nobis a gratuite Dei favore provenit. Suffïcere
andern piis débet, quia fvrma est et insuperabilis fultura,
ne unquam suceumbant.
Nam virtus mea. Videtur infirmitas nostra
obstaculo esse quominus suam virtutem Deus in
nobis perficiat. Id non tantum negat Paulus: sed
e converso asserit, tunc rite demum perfici Dei virtutem,
quum infirmitas nostra apparet. Quod ut
clarius intelligamus, distinguendum est inter Dei
virtutem et nostram. Nam in dictione mea est
emphasis. Virtus mea, inquit Dominus (hoc est,
quae hominum opitulatur inopiae, quae eos collapsos
erigit et déficientes recréât) perficitur in hominum
infirmitate: hoc est, materiam habet se exserendi
quum se prodit hominum infirmitas: neque
id modo, sed clarius agnoscitur ut decet. Nam verbum
perfici relationem habet ad hominum sensum
et agnitionem: quia non perficitur nisi palam
reluceat, ut habeat suam laudem. Nam ne homines
qnidem earn gustant, nisi prius suae necessitatis
fuerint convioti: et statim obliviscuntur quid valeat,
nisi assidue infirmitatis suae sensu exerceantur.
IAbentissime igitur. Haec posterior sententia
confirmât expositionem quam dedi. G-loriabor,
inquit, super infirmitatibus meis, ut inhabitet
in me virtus Christi. Ergo quern pudet
huius gloriae, is ianuam Christi virtuti claudit, et
earn quodammodo a se repellit. Tunc enim locum
damus Christi gratiae, dum vera animi submissions
infirmitatem nostram sentimus et confitemur. Vallès
pluvia rigantur ad foecunditatem, quum interea
summi altorum montium vertices sicci manent. Valli
sergo fiat, qui coelestem spiritualis Dei gratiae pluviam
vultsuscipere. Addit libentissime, utostendat
se tanto gratiae Christi desiderio ardere, ut eius adipiscendae
causa nihil recuset. Quia permultos videmus
Deo quidem cedere, quia sacrUegium metuunt in appetenda
eius gloria, non tarnen nisi invitoè: vel certe
minus liberaliter quam decébat.
10. Placeo mihi in infirmitatibus. Non dubium
est quin diverso sensu vocabulum infirmitatis usurpet:
nam ita prius nominabat punctiones, quas in
came sua sentiebat. Nunc vocat externa accidentia,
quae contemptum afferunt coram mundo. Sed
postquam in génère de infirmitatibus omne genus
loquutus est, nunc ad speciem illam redit, cuius
occasione ad generalem ilium sermonem digressus
erat. Notemus ergo infirmitatis nomen esse generale:
ac sub eo contineri tarn naturae nostrae imbecillitatem,
quam omnia abiectionis argumenta.
Agebatur autem de externa Pauli abiectione: longius
provectus est, ut ostenderet se modis omnibus
humiliari a Domino, quo melius gloria Dei in eius
vitiis splendesceret : quae quodammodo sub hominis
altitudine latet et obruitur. Nunc iterum ad suas
virtutes redit, quae tarnen eum despicàbïlem vulgo
magis reddebant quam pretium et laudem afferrent.
Quum enim infirmus sum. Hoc est, quo plus
mihi deest apud me, eo mihi liberalius ex virtute
sua Dominus sufficit quidquid opus esse videt. Nam
philosophica fortitudo nihil aliud est quam contumacia,
vel potius insana animositas, qualis in phreneticis
esse solet. Qui vere fortis esse cupit, illo
simul debilis esse ne recuset. Sit, inquam, in se
ipso debilis, ut fortis sit in Domino. Si quispiam
obiiciat, Paulum hic non de virium defectu, sed de
paupertate et aliis afflictionibus loqui: respondeo,
omnia haec exercitia esse ad patefaciendam nobis
nostram imbecillitatem. Nisi enim Paulum talibus
probationibus Deus exercuisset, nunquam tarn probe
illi perspecta fuisset sua infirmitas. Ergo non paupertatem
modo et quascunque aerumnas respicit,
sed etiam qui inde consequuntur effectue: ut sunt
imbecillitatis nostrae agnitio, diffidentia nostri et humilita8.
11. Foetus sum insipiens gloriando: vos me coegistis.
Nam ego debueram a voUs commendari. Nulla