commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...

127 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 128
7. Num illud peccavi. Humilitas illi obiiciebatur
probri loco: quum virtus esset non vulgari
laude digna. Humilitas vero abiectionem voluntariam
significat. Nam quod se modeste gesserat, ac
si nihil haberet in se eximium: ut multi eum iudicarent
unum aliquem esse ex vulgo: id fecerat in
bonum Corinthiorum. Tantum enim Studium tantaque
cura eorum salutis hominem urebat, ut sui
respectum postponeret. Itaque dicit Be magnitudine
sua ultro cessisse, ut magni fièrent eius parvitate.
Finis enim erat ut eorum salutem promoveret.
Nunc oblique eos insimulat ingratitudinis, quod
sibi vitio vertant tarn pium affectum: non id quidem
exprobrandi animo, sed quo melius ipsos revocet
ad sanam mentem. Et certe acrius pungebat
ironice loquendo quam simpliciter et absque figura.
Dicere poterat: Quid hoc est? egone a vobis contemnor,
quod in bonum vestrum me submisi? Yerum
haec interrogatio, qua utitur, plus yalebat ad eos
pudefaciendos.
Quod gratuito. Ista est pars humiliationis. Nam
iure suo abstinuerat : quasi deterior esset sua quam
aliorum conditio. Tanta autem erat iniquitae quorundam,
ut eum minoris ideo facerent, ac si fuisset
8tipendio indignus. Cur autem gratuitam Gorinthiis
operam impendent, continuo additur: neque enim
ubique sic agebat, sed quemadmodum vidimus in
priore epistola, perioulum erat ne ansam porrigeret
pseudoapostoli8 maledicendi.
8. Depraedatus sum. Odioso verbo de industria
usum fuisse puto, quo melius rei indignitatem exprimerez
quod a Corinthiis contemneretur. Ego,
inquit, ex aliorum spoliis mihi Stipendium confeci,
quo vobis inservirem. Quum ita vobis pepercerim,
quam indignum est tarn malam gratiam mihi referai?
Est autem metaphora sumpta a consuetudine
militari. Nam quemadmodum victores ex gentibus
domitis praedam rapiunt: ita quidquid sumebat
Paulus ab ecclesiis, quas acquisierat Christo,
erat quasi victoriarum praeda. Quamquam ab invitis
nunquam sumpsisset: verum quod gratis erogabant,
erat quasi iure spiritualis belli debitum.
Nota autem quod se eguisse dicit: neque enim
nisi inopia coactus, unquam illis fuisset oneri: nihilominus
interea manibus laborabat, quemadmodum
prius habuimus: sed quum manuum labor non sufficeret
ad vitam tolerandam, a Macedonibus collatum
fuit supplementum. Ideo non dicit victum sibi
fuisse suppeditatum a Macedonibus: sed duntaxat
suffeotum fuisse quod deerat. De sancta apostoli
prudentia et diligentia in cavendis periculis alibi
diximus. Hic pius Macedonum zelus observandus
est : qui non dubitabant de suo Stipendium erogare,
ut aliis et quidem ditioribus evangelium annuntiaretur.
O quam paucos hodie Macedones, quam
multos vero Corinthios passim reperire erit!
10. Est Veritas Christi in me. Ne quis suspicaretur
hue spectare Pauli verba, ut in posterum
liberaliores in ipsum essent Corinthii, ac studerent
compensare superioris temporis erratum : iureiurando
affirmât, nihil se ab illis sumpturum, neque ab aliis
Achaicis, etiamsi offeratnr. Nam loquutio ista, est
Veritas Christi in me, formula est iuramenti, quae
perinde valet ac si dixisset: Ne censeatur in me
esse veritas Christi, nisi mihi haec gloria permaneat
inter Achaicos. Corinthus autem erat in
Achaia.
11. An quod non dïligam vos? Quos amamus,
iis utimur magis familiariter. Ne ergo accipiant in
malam partem Corinthii, quod ipsorum liberalitatem
respueret, a Macedonibus sustineret se tiuvari, idque
se porro facturum iuraret : suspicionem quoque illam
occupât. Ac per anthypophoram interrogat, quasi
in eorum persona, an hoc signum sit animi parum
benevoli. Non respondet direote ad rogatum: sed
responsio obliqua plus habet ponderis, quum Deum
suae erga illos benevolentiae testem citât. Vides
hic ut très versus contineant duo iuramenta: sed
ideo licita sunt ac sancta, quod rectum habent finem
et légitima causa subest. Promiscue igitur omnia
damnare phreneticorum est, qui inter album et nigrum
non discernunt.
12. Verum quod fado. Rationem consilii sui
iterum exponit. Pseudoapostoli, quo imperitos ad
se allicerent, abstinebant a stipendio. Erat fucus
rari zeli, gratis servire. Si Paulus iure suo usus
fuisset, dabatur illis occasio erigendi cristas, ac si
longe ei excellèrent. Paulus ergo ne occasionem
illis daret ad nocendum, ipse quoque gratuitum
evangelium praedicavit. Atque id est quod subiieit,
se amputare velle occasionem iis qui occasionem
quaerunt. Nam pseudoapostoli hoc artificio se insinuare
volebant: Paulo autem tantundem gratiae
detrahere, si qua in re fuissent illo superiores. Id
se illis daturum negat. Reperientur, inquit, nobis
aequales in ista gloriatione quam habere propriam
cuperent. Caeterum hic utilis est admonitio de
praecidenda improbis occasione, quoties aliquam
captant. Hic enim unus est vincendi modus, non
autem quum eos nostra imprudentia armamus.
13. Siquidem istiusmodi pseudoapostoli operarii
ddlosi sunt, qui transformant se in apostolus Christi.
14. Neque id mirum: quandoquidem ipse Satanas
transfiguratur in angelum lucis. 15. Non magnum
igitur si et\ ministri illius transformant se, perinde
ac si essent ministri iustitiae. Quorum finis erit secundum
opera ipsorum.
13. Siquidem, etc. Tametsi iam hoc illis abstulit
quod praecipue captabant: non tarnen contentas
se illis fecisse aequalem in quo volebant