commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...

115 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 116
zelo, et bona conscientia cum efficacia spirituB omni accessu doctrinae Christi. Quare hinc facien­
aliisque necessariis gratiis coniungenda est. Eat dum exordium, ut qui sapiens est, stultus fiat: hoc
nunc papa, et apostolicae dignitatis titulum sibi est, propria intelligentia nos abdicemus, renuntiemus
usurpet. Quid autem magis ridiculum, si ex hac carnis prudentiae: atque ita vacuas mentes offera-
Pauli régula iudicium fiat?
mus Christo, ut eas impleat. Notanda autem lo-
Potentia Deo. Vel, secundum Deum. Vel, ex quutio, quod dicit, captivam se ducere omnem
Deo. Ego tacitam antithesin subesse arbitror: ut cogitationem. Perinde enim valet ac si dixisset,
haec fortitudo opponatur imbecillitati, quae coram continendam esse et fraenandam libertatem humani
mundo in speciem apparet, atque ita posthabitis ingenii, ne quid extra Christi doctrinam sapiat: de­
hominum iudiciis, virtutis suae approbationem a inde non aliter coerceri posse eius audaciam, nisi
Deo peteret. Quamquam antithesis etiam stabit in veluti captivum teneatur. Hoc autem fit duotu
altero sensu, quod potentia armorum eius Deo Spiritus, ut se in ordinem redigi sustineat et ma-
nitätur, non mundo.
neat in captivitate voluntaria.
Ad destruäionem munitionum. Munitiones vocat 6. In promptu habemus vendietam. Hoc addidit,
consilia et celsitudinem ädversus Deum elatam, de ne se audacia efferrent homines pétulantes ädversus
quibus postea loquetur. Sed praprie et significanter eius ministerium, quasi impune id facturi essent.
ita appellat. Yult enim gloriari, nihil esse tarn Dicit ergo, non • modo sibi datam virtutem ad co-
munitum in mundo, cui diruendo non sit par futugendos in obsequium Christi voluntarios diseipulos,
rus: ac si diceret: Scio equidem quam superbiant sed etiam ad ulciscendos rebelles : neque suas minas
suis ampullis homines carnales, et quam fastuose inania esse terriculamenta, sed habere paratam
ac secure me contemnant: quasi nihil in me sit nisi exsequutionem, quemadmodum vulgo dicitur. Porro
humile et sordidum: ipsi autem in alto fastigio sint vendieta haec fundata est in Christi verbo (Matth.
collocati. Sed stulta est eorum confidentia. Prae- 18, 18): Quodcunque ligaveritis super terram, erit
valebunt enim arma Domini, quibus pugno, ädversus ligatum et in coelo. Tametsi enim non statim ful­
omnia propugnacula, quibus confiai inexpugnables minât Deus, quum minister sententiam protulit:
se esse credunt. Porro quum dupliciter se munire ratum tarnen est iudicium et suo tempore implebi-
soleat mundus ad bellum Christo inferendum, astu, tur. Intellige semper, ubi minister spiritualibus
malis artibus, vafritie, et aliis machinationibus oc- armis pugnat. Aliqui de corporalibus poenis accicultis:
deinde ferocia et brachio: utramque speciem piunt, quibus apostoli in contumaces aut impios
perstringit. Per consilia enim intelligit quidquid vendicabant. Quemadmodum Petrus Ananiam et
ad carnalem sapientiam pertinet. Celsitudo signi- Sapphiram morte, Paulus Elymam magum caecitate
ficat quamlibet mundi gloriam et potentiam. Non percussit. Verum alter sensus melius congruit.
est igitur cur exhorrescat servus Christi quidquid Neque enim semper aut promiscue usi sunt illa
formidabile sese opposuerit suae doctrinae. Pergat facultate apostoli. Paulus autem generaliter loquitur:
nihilominus, et omnia cuiuscunque generis machina- quod vendietam in manu habeat ädversus omnes
menta dissipabit. Imo aliter erigi nequit neque inobedientes.
constitui Christi regnum, nisi diruendo quidquid in Quum impleta fuerit. Quam prudenter cavet
mundo est excelsum. Nam spirituali Dei sapientiae ne quos alienet nimia asperitate. Quia enim mi-
nihil est magis inimicum quam carnis prudentia: natus fuerat poenam rebellibus, ne videatur eos
Dei gratiae nihil magis adversum quam naturalis lacessere, testatur aliud sibi munus iniunetum esse
hominis facultas: atque ita de caeteris. Unicum erga eos: nempe ut tantummodo reddat Christo
igitur regni Christi fundamentum est hominum obsequentes. Et certe hie proprius est evangelii
humiliatio. Atque hue pertinent propheticae Mae lo- finis, quemadmodum initio et in fine epistolae ad
quutiones: Eruheseet luna et pudefiet sol quum regnare Romanos 1, 5, et 16, 26 docet. Quare hunc or­
coeperit Dominus in die iUa. Item: Incurvabitur
celsitudo hominis, et sublimitas mortalium humiliabitur,
et exaltabitwf solus Dominus in die üla, Esaiae 24, 23,
cap. 2, 17, quia ut Deus solus emmeat, totius mundi
gloriam evanescere necesse est.
5. Et capüvam dueimus. Superius proprie de
conflictu spiritualium armorum cum impedimentis,
quae ädversus Christi evangelium infesta insurgunt,
loquutum fuisse existimo: nunc vero de ordinaria
praeparatione, qua homines ad eius obedientiam adducendi
sunt. Quamdiu enim acquiesoimus in proprio
sensu et nobis sapimus, proeul absumus ab
dinem diligenter tenere debent omnes christiani
dootores, ut prius studeant placide obedientiam ab
auditoribus impetrare, eousque ut comiter invitent
quam prosiliant ad poenam rebellionis. Unde et
sölvendi mandatum prius dedit Christus quam ligandi.
7. Quae secundum faciem sunt, videtis. Si quis
sibi confiait quia sit Christi: hoc reputet etiam ex se
ipso rursum, quod sicuti ipse Christi, ita et nos
Christi. 8. Nam etsi abundantius glorier de potestate
nostra, quam dedit nobis Dominus in aedificationem,
et non in destruetionem vestram: non pudefiam. 9. Ne