commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...

113 CAPUT X. 114
Diacite a me, inquit, quoniam mitis sum et humilis:
iugum meum suave, et onus meum levé. Item propheta
(Iesa. 42, 2. 3) de ipso loquens: Non audietur
clamor eius in plateis, oalamum quassatum non confringet
etc. Qua igitur mansuetudine fuit Christus,
earn a servis quoque suis requirit. Eius mentionem
quum facit Paulus, ab ea se minime esse alienum
significat. Ac si diceret : Obtestor vos ne earn mansuetudinem,
quam nobis in sua persona exihibuit
Christus, et quotidie per servos suos exhibet, imo
quam in me conspicitis, adspernemini.
Qui secundum faciem. Quasi per mimesin ex
adversariorum persona hoc refert. Ita vero quod
exprobrabant verbis tenus fatetur, ut nihil tarnen
illis in re ipsa concédât: quemadmodum videbimus.
2. Bogo ne praesens audeani. Quidam orationem
defectivam esse putant: neque exprimi quid
roget. Ego vero potius hie absolvi existimo quod
priori membro deerat: ut sit generalis exhortatio:
Praebete vos mihi dociles et morigeros, ne durior
esse cogar. Hoc boni pastoris officium, placide et
humaniter oves potius allicere, ut se gubernari
patiantur quam violenter cogère. Austeritas quidem,
fateor, interdum necessaria est: sed incipiendum
semper a mansuetudine et in ea perseverandum
donec se traotabilem praebet auditor. Extremum
remedium est in severitate. Tentandae, inquam,
sunt omnes viae, antequam ad rigorem prosiliamus:
imo nunquam rigidi simus nisi coacti. Interea quod
pu8illanimem ipsum iudicabant ac timidum, ubi comminus
pugnandum erat, in eo errare illos significat,
quum denuntiat se in faoiem fortiter restiturum
contumaoibus. Contemnunt me, inquit, tanquam
hominem pusillo animo: sed fortiorem sentient ac
magis animosum quam velint, ubi serio conserendae
erunt manus. Inde patet quando tempus sit asperius
agendi: postquam scilicet experti sumus blanditias
et lenitatem nihil proficere. Invitus faciam, inquit
Paulus, sed tarnen facere decrevi. Optima moderatio:
nam ut ducendi sunt potius homines quam
trahendi, quoad in nobis est: ita quum apud duros
et praefractos inutilis est lenitas, tunc necessario
exserendus est rigor. Alioqui non modestia erit,
neque aequabilitas, sed dissoluta ignavia.
Qui nos aestimant. Erasmus vertit, qui nos
putant veluti secundum carnem ambulare. Vetus
interpres propius (meo iudicio) accessit ad genuinum
Pauli sensum, qui nos arbitrantur, tanquam secundum
carnem ambulemus. Quamquam neque phrasis
est satis latina : neque penitus exprimit totam mentem
apostoli. Nam hie XoyJCeaftai pro censere vel
aestimare capitur. De nobis sentiunt, inquit Paulus,
vel nos eo loco habent, quasi ambularemus secundum
carnem. Ambulare secundum carnem
Ghrysostomus exponit infideliter se gerere, vel
male versari in officio suo. Et certe passim hoc
Calvini opera. Vol. L.
sensu accipitur apud Paulum. Verum carnem hie
potius interpretor pro externa pompa vel ostentatione,
qua sola venditare se pseudoapostoli soient.
Paulus ergo de iniquitate eorum conqueritur, qui
nihil in se considerabant praeter carnem, hoc est,
visibilem apparentiam (ut loquuntur), aut vulgari
hominum more, qui studia sua omnia ad ambitionem
componunt. Quum enim illis dotibus minime excelleret
Paulus, quae vulgo apud filios huius saeculi
laudem aut pretium conciliant: despiciebatur tanquam
gregarius aliquis. Sed a quibus? nempe ab
ambitiosis, qui eum aestimabant a solo adspectu,
non autem reputabant quid intus lateret.
3. Nam in carne ambulantes. Hic ambulare in
came significat in mundo versari: quod alibi dicit,
habitare in corpore. Erat enim inclusus in corporis
sui ergastulo: sed hoc non impediebat quominus
Spiritus sancti virtus mirifice se exsereret in eius
infirmitate. Est Herum species concessions, quae
tarnen adversarios nihil iuvat. Secundum carnem
militant, qui nihil aggrediuntur nisi mundanis
praesidiis freti, quibus etiam solis superbiunt:
fiduciam in spiritus sancti auspiciis ac ductu repositam
non habent. Ex hoc génère se esse negat
Paulus, quia aliis armis quam carnis et mundi sit
instructus. Porro quod de se affirmât, competit
etiam in omes veros Christi ministros. Thesaurum
enim incomparabilem gerunt in vasis testaceis,
quemadmodum prius dixi. Ergo utcunque carnis
infirmitatibus sint circumdati, spiritualis nihilominus
Dei potentia in ipsis magnifiée relucet.
4. Arma enim militiae nostrae. Talis militia
est qualis armorum species. Spiritualibus armis
munitum se esse gloriatur: ergo spiritualis est militia.
Inde sequitur a contrariis, non esse secundum
carnem. Quod evangelii ministerium militiae comparât,
aptissima est similitudo. Militia quidem perpétua
est vita hominis christiani. Nam quicunque
se Deo in obsequium addicit, nullas unquam indutias
habebit a Satana, sed assidua inquietudine vexabitur.
Yerum ministros verbi ac pastores reliquis antesignanos
esse decet. Et certe nulli sunt quibus
magis instet Satan, qui acrius impetantur, qui
plures aut graviores sustineant insultus. Fallitur
itaque qui ad hanc functionem obeundam se accingit,
nisi pariter ad certandum animo et virtute sit
comparatus: quia non exercetur nisi militando. Sic
enim habendum est, evangelium veluti ignem esse,
quo accenditur Satanae furor. Quare fieri aliter
nequit quin ad praeliandum armetur, quoties illud
promoveri cernit. Quibus autem armis repellendus
est? nonnisi spiritualibus potest repelli. Quicunque
igitur exarmatus est virtute spiritus sancti, utcunque
ministrum Christi se iactet: non tarnen probabit
se talem esse. Quamquam si plenam definitionem
armorum spirit ualium habere velis, doctrina cum
8