commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...

107 EPIST. PAULI AD OORINTHIOS II 108
quod levitatis vel erroris culpa caret. De hac
pollicitations loquebatur Paulus.
3. Misi autem fratres. Nunc rationem adducit
cur de eorum voluntate bene sentions Ulis tarnen
adhortandis sedulo incumbat. Gonsulo, inquit, meo
et vestro pudori : nam quum vestro nomine promieerim
: commune esset dedecus, nisi res ipsa verbis
respondeat. Ergo vos boni consulere debetis meum
timorem.
4. In hac fiducia. Quum graece sit ôrcoaxaatç,
vetus interpres substantiam transtulerat : Erasmus
argumentum: Sed neutrum convenit. Admonet
autem Budaeus, hoc vocabulum aliquando pro audacia
rel confidentia sumi. Quemadmodum apud
Polybium, quum dicit, oûx OÖTIÜ x%v Sùvajuv ç tîjv
oitéotaatv xai x6Xu-av aoxoö xaTœîte7tXrjy[iév(j)v töv
videtur imminutio eius esse quod habes: sed veniet
tempus messis, quo. fructus colligetur. Dominus
enim, ut sibi fert impensum quidquid pauperibus;
erogatur, ita rependit postea cum largo foenore.
Nunc ad Pauli similitudinem. Qui parous est serendo,
is messem habebit tenuem et similem sationi:*
qui benigne serit et larga manu, similiter oopiosam
messem colliget. Penitus infixa sit animis nostris
haec doctrina, ut quoties metu perdendi a benefaciendo
nos revocat sensus carnis, mox opponamus
hunc clypeum: Atqui Dominus pronuntiat nos se-
; mentem facere. Oaeterum messis tarn de spirituali
mercede vitae aeternae, quam terrenis benedictioni-.
bus, quibus Deus prosequitur homines beneficos,
exponi debet. Neque enim tantum in coelo remu-
neratur Deus fidelium heneficentiam, sed etiam in
èvavxtav. Unde bnooxa.uy.bc, interdum audacem et hoc mundo. Ergo perinde hoc valet ac si diceret:
praefidentem significat. Iam nemo non videt quam Quo magis in proximos eritis benefici, eo sentietis
apta sit haec significatio contextui Paulino. Unde Dei benedictionèm in vos magis effusam. Bene­
apparet, alios interprètes inadvertentia fuisse lapsos. dictionèm iterum hie parcitati facit contrariam: si-
5. Ut benedictia, non tenacitas. Loco benecuti
prius tenacitati. Unde apparet aeoipi pro larga
dictionis, alii collectionem reddunt. Ego tarnen
et benigna munificentia.
verbum verbo reddere malui: quemadmodum Graeci 7. Unusquisque secundum propositum cordis.
èuXoytaç nomine usi sunt, ut hebraicam vocem i"D"13 Quia largiter dan dum esse praeeeperat, hoc quoque
exprimèrent: quae tarn benedictionèm, hoc est, fau- addendum fuit, munificentiam non tarn aestimari a
stam precationem quam beneficentiam significat. Deo ex summa quam ex animo. Optabat quidem
Rationem hanc esse iudico, quod Deo primum I multum exorare, quo prolixius iuvarentur fratres:
tribuitur. Porro scimus ut nobis Deus efficaciter sed nihil extorquere volebat ab invitis. Dare ergo
benedicat solo suo nutu. Inde quum transfertur libenter iubet quidquid daturi erant. Opponit pro­
ad homines, eundem sensum retinet: improprie positum cordis tristitiae et necessitati. Nam
scilicet, quia non eundem habent effectuai bene- quod faeimus coacti necessitate, minime faeimus ex
dicendo: sed tarnen non inepte per translationem. cordis proposito, sed cum moerore. Porro necessi-
Benedictioni Paulus opponit nXeovs^av: quo verbo tatem intellige quam vocant extrinsecam : hoc est,
Graeci tarn aviditatem nimiam quam fraudationem quae aliunde est. Deo enim obedimus, quia necesse
et tenacitatem significant. Mihi in antithesi vox ! est : idque tarnen ex animo. Itaque ipsi tunc nobis
tenacitatis magis placuit. Yult enim Paulus non neces8itatem sponte imponimus- Et quia reluctatur
maligne eos, sed liberali animo erogare: quod ex caro, vim etiam saepe faeimus nobis, ut praestemus
sequentibus clarius etiamnum patebit.
necessärium officium. Verum ubi aliunde cogimur,
! habentes interea in votis effugere, si qua liceret :
6. Hoc autem est, qui sementem facit parce,' is | nihil faeimus alacriter, nihil hilariter, sed omnia
parce messurus est: et qui sementem facit in bene^. \ cum moerore vel angustia animi.
didionibus, in benedictionibus etiam meet. 7. ünus- i Nam hilarem datorem, etc. Revocat nos ad
quisque secundum propositum cordis, non ex molestia
i Deum, sicut initio dixi. Nam eleemosyna sacrifi-
aut necessitate. Nam hilarem datorem diligit Deus.
cium est. Atqui nullum Deo äaerificium placet,
8. Potens est autem Deus efficere ut tota gratia in
'i nisi voluntarium. Nam quum dooet, hilarem da-
vos exüberet: ut in omnibus omnem sufßcientiam hai
tprem a Deo diligi: ex ad verso malignos et coactos
: respui significat. Neque enim instar tyranni vult
bentes exuberetis in omne opus bonum. 9. Quemad­
| nobis imperare, sed sicuti patrem nobis se exhibet,
modum scriptum est: Disperse, dedit pauperibus, ' ità liberalem filiorum obedientiam a nobis requirit.
iustitia eius manet in saeculum.
; . 8. Potens est autem Deus. Iterum pravae co-
| gitationi oecurrit, quam nobis perpetuo suggerit
* 6. Hoc autem est. Nunc pulchra similitudine ; nostra jnfidelitas. Quid? annon tibi consules potius?
eleemosynas commendat, comparans eas sementi. ; non cogitas, hoc dempto, minus tibi reliquum fore?
Nam in facienda semente, semen e manu proiicitur, ! Ad earn repellendam nos armât Paulus exunia prodispergitur
in terram hac et illac, occatur, et demum ! missioiie; quod in bonum nostrum rêdundet quid-)
putrescit. : Ita videtur tantundem periisse. Similis ! quid largimur, ;. Dixi iäm; nos plus .aequo -, tenaces.
est • eleemosynarum ratio : -quod . abs ;.te alio migrât,