commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...

91 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 92
magis quam coûfidenter se excusat. Excusant etiam
Be hypooritae, imo superciliose defendunt : sed potius
ut cum Deo litigent quam ut cum ipso redeant in
gratiam. Ac si cui magis placeat excusationis nomen,
non improbo: quia eodem redibit sensus, Corinthios
ad se purgandum inductos fuisse, quum prius susque
deque Pauli indicium ducerent.
Imo indignationem. Hie etiam affectus comitatur
sanetam tristitiam, ut peccator adversus sua vitia
seque adeo ipsum excandescat : sicuti etiam quieunque
reoto zelo sunt praediti, quoties Deum offendi
videDt, excandesount. Est autem affectus hie vehementior
quam tristitia. Nam primus est gradus,
ut nobis malum displiceat. Secundus, ut iraeundia
accensi nobis acriter instemus, ut seriam punotionem
sentiant conscientiae. Quamquam hie aeoipi
potest indignatio, qua excanduerant Gorinthii adversus
unius vel pauoorum delicta, quibus ante indulserant.
Ita poenitebat eos sui consensus vel
suae dissimulationis. Timor est ex sensu iudicii
divini, dum cogitat peccator: En reddenda tibi est
ratio : et quid afferes coram tanto iudice ? Tali enim
cogitations perculsus expavescit. Quia autem tanguntur
simili pavore interdum etiam impii, subiungit
desiderium: quem affectum magis voluntarium esse
constat quam sit timor. Timemus enim saepe inviti,
nunquam desideramus nisi sponte. Ergo ut
Pauli monitu poenam horruerant : ita alacriter adspirabant
ad correctionem. Sed quid per zelum intelligemu8?
non dubium quin voluerit gradatim augere.
Plus ergo exprimit quam desiderium. Possumus
autem in teiligere quod certatim mutua aemulatione
se incitabant. Sed hoo simplicius, quod quisque
magno studii fervore contenderet ad poenitentiae
approbationem. Ita zelus est contentio desiderii.
Imo vmdiäam. Quod de indignatione diximus,
etiam ad vindietam extendi debet. Nam cuius flagitii
sua dissimulatione et indulgentia fuerant fautores,
eius se postea severos vindices praestiterant.
Tulerant aliquamdiu incestum: admoniti autem a
Paulo, non tantum desierant illi favere, sed rigidi
fuerant censores in illo castigando. Haec erat vindicta.
Oaeterum quia peooata debemus uloisci ubicunque
sint, neque id modo, sed a nobis potissimum incipere :
latius patet quod hie dicit apostolus: loquitur enim
de signis poenitentiae. Hoc unum est insigne inter
reliqua, dum peccata vendicando Dei iudicium
quodammodo antevertimus. Quemadmodum alibi
(1. Cor. 11, 31) docet: Si nos iudicaremus, non iudicaremur
utique a Domino. Neque tarnen hino
colligendum est, homines vendiotam a se exigendo
compensare poenas Deo débitas, ut ab eius manu se
redimant. Sed ita res habet, quum Dei consilium
sit, nos castigando, seeuritatem nobis exentere, ut
de ira eius commonefacti caveamus nobis in posterum
: quum spontaneam ultionem peccator ipse
praeoccupat, facit ut tali Dei admonitione iam non
sit opus. Quaeritur autem, ad Paulumne, an ad
Deum respicerent Gorinthii, tarn in hac vendiota
quam in zelo, desiderio et reliquis. Respondeo haec
omnia poenitentiam semper comitari. "Verum interest,
clam coram Deo quis pecoaverit, an palam
coram mundo. Cuius arcanum est pecoatum, satis
est si coram Deo ita sit affectus. Ubi autem manifestum
est peccatum, requiritur etiam manifesta
poenitentiae approbatio. Ita Corinthii, qui palam
et cum gravi bonorum offendiculo deliquerant,
poenitentiam suam testari necesse habebant his
signis.
Modis omnibus comprobastis vos puros esse in
negotio. 12. Itaque si scripsi vobis', non eius causa
qui laeserat, neque eius causa qui laesus fuerat,
scripsi: sed ut palam fieret Studium vestrum pro nobis
apud vos in conspectu Dei. 13. Idcvrco consolationem
accepimus ex consdlatione vestri. Quin uberius etiam
gavisi sumus ob gaudium Titi, quod refocUlatus sit
eius spiritus ab omnibus vobis: 14 quod si quid apud
ilium de vobis gloriatus sum, non fuerim pudefactus,
sed ut omnia in veritate loquuti sumus vobis: ita et
gloriatio nostra apud Titum Veritas facta est. 15. Et
viscera eius maiorem in modum erga vos affecta sunt:
dum memoria repetit vestram omnium obedientiam:
quemadmodum cum timoré et tremore exceperitis eum.
16. Gaudeo quod vobis in omnibus confidam.
Comprobastis vos puros. Vêtus interpres legit:
exhibuistis: Erasmus, commendastis. Tertium praetuli
quod mihi videbatur melius quadrare, veris
testimoniis déclarasse Corinthios, se nequaquam
participes esse cri minis, cui affines esse videbantur
propter dissimulationem. Testimonia porro qualia
fuerint, iam videmus. Quamquam non prorsus eos
excusat Paulus, sed exténuât eorum peccatum.
Neque enim culpa penitus vacabat nimia tolerantia,
qua usi fuerant: sed eos libérât a cri mine consensus.
Notandum est praeterea, non omnes ad unum liberari:
sed ecclesiae corpus duntaxat. Credibile siquidem
est, nonnullos fuisse conscios ac fautores.
Sed quum omnes simul infamia laborarent: postea
apparuit, nonnisi ad paucos culpam pertinere.
12. Itaque si scripsi. Facit quod. soient qui
reconciliationem quaerunt. Vult priora omnia sepulta
esse, nihil amplius exprobrat, nihil reprehendit,
de nulla re expostulat, denique omnium obliviscitur
: quia contentus est sola eorum resipiscentia.
Et sane hic rectus est modus, non ultra urgere
peccatores, ubi ad poenitentiam adducti fuerint.
Nam si adhuc eorum delicta reducimus in memoriam,
malevolentia potius quam pio affectu, aut salutis
eorum studio impelli certum est. Caeterum haec
diountur a Paulo per ooncessionem : nam certe suam