commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...
commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ... commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...
77 CAPUT VI. 78 Christi servis agnoscant, qui se aliter gérant atque hic suo exemplo praescribit. Finis est ut sibi et sui Bimilibus autoritatem conciliet in Dei gloriam et bonum ecclesiae, Tel collapsam restituât. Secundo, ut Corinthios revocet a praepostero studio pseudoapostolorum, quod illis impedimento erat ne in evangelio proficerent quantum fuisset opus. Offensionem dant ministri, qui suo vitio retardant in auditoribus evangelii progressum. Id se facere negat Paulus. Testatur enim se cavere diligenter ne qua ignominiae macula adspergat suum apostolatum. Hic enim est astus Satanae, quaerere aliquid vitii in ministris, quod in evangelii infamiam redundet. Nam ubi consequutus est ut vilescat ministerium, periit spes omnia profectu8. Ergo qui utiliter servire Christo volet, omni studio incumbat ad retinendum ministerii sui honorem. Modus est, curare ut sit honore dignus. Nihil enim magis ridiculum quam de tua apud alios existimatione vendicanda contendere, qunm ipse tibi flagitiosa ac turpi vita contumeliam accersas. Erit ergo is demum honorabilis, qui nihil indignum admittet Christi ministro. 4. In patientia multa. Hue spectat tota enumerate, quae sequitur : omnia expérimenta, quibus probare solet Dominus suos ministros, in Paulum competere : nullumque esse probationis genus, quo non fuerit examinatus, quo testatior esset fides sui ministerii. Caeterum quaedam recenset, quae perpetuo requiruntur ab omnibus Christi servis: cuiusmodi sunt labores, sinceritas, scientia, vigiliae, mansuetudo, caritas, sermo veritatis, spiritus, potentia Dei, arma iustitiae. Âlia autem, quorum nécessitas non est perpétua. Neque enim ut sit quispiam servus Christi, necesse erit, plagis et carceribus fuisse exploratum. Poterunt igitur interdum ab optimis haec abesse. Omnium tarnen est, ita esse animis àffectos, ut si Domino placuerit, plagis etiam et carceribus cum Paulo se probandos offerant. Pa-, tientia est moderatio animi in rebus adversis, quae est perpétua virtus boni ministri. Afflictiones latius patent quam necessitates: siquidem necessitatis nomine hic inopiam accipio. Haec porro multis ministris est communis, quod pauci sunt qui non egeant: non tarnen omnibus. Cur enim obstarent médiocres divitiae ne Christi servus habeatur, qui alioqui pius est, recto animo, honesta vita, aliisque virtutibus excellit? Quemadmodum qui pauper est, non ideo protinus bonus est minister: ita qui dives est, non propterea est repudiandus. Imo alibi (Philip. 4, 12) non minus gloriatur Paulus quod noverit abundare quam quod noverit esurire. Ergo adhibenda est illa distinctio, quam dixi, inter temporales et perpétuas laudes. 5. In sediUonibus. Quo placidius erat ac mansuetius Pauli ingenium, eo maior virtus, stare intrepidum adversus seditiones. Atque id etiam sibi laudi ducit, quod quum, abhorreret a seditionibus, eas tarnen fortiter exceperit. Neque enim simpliciter laus est, non moveri seditionibus, (quum hoc vulgare habeant omnes tumultuarii), sed non consternari, quum aliéna culpa sunt excitatae. Et sane utrumque requiritur in evangelii ministris, ut paci quidem studeant pro virili: sed tarnen per medios motus pergant infracti: neque deflectant a recto cursu, etiamsi coelum terrae misceatur. Quamquam Chrysostomus per àxocTaaxacrfaç crebras expulsiones mavult intelligere : quia nusquam dabatur quiescendi locus. In ieiuniis. Non intelligit esuriem ex inopia, sed voluntarium exercitium abstinentiae. Scientia dupliciter potest accipi, vel pro doctrina ipsa, vel pro recte et scienter agendi peritia. Secundum hoc mihi eat probabilius: quod statim adiieit sermonem veritatis. Spiritus metonymice pro spiritualibus gratiis. Frivolum tamen est Chrysostomi cavillum, qui inde colligit alias virtutes fuisse apostolo proprias, quod spiritum seorsum nominet. Quasi vero mansuetudo, scientia, sinceritas, arma iustitiae, aliunde sint quam a spiritu sancto. Seorsum vero ponit tanquam genus inter species. Potentia Dei in multis se exserebat, in magnanimitate, in efficacia asserendae veritatis, in propagatione evangelii, in hostium deiectione et similibus. 7. Per arma iustitiae. Iustitiam accipe pro conscientiae rectitudine et vitae sanctimonia. Metaphoram armorum usurpât, quia militare oportet omnes qui Deo serviunt: quum praesto sit semper hostis diabolus ad eos infestandos. Armatos autem omni ex parte esse convenit: quia, si nihil profecerit uno insultu, novum subinde instruit: et nunc a fronte nunc a tergo, nunc hac, nunc iliac eos adoritur. 8. Per gloriam et ignominiam. Hoc non levé experimentum homini examinando. Nihil enim duriuB est homini ingenuo quam ferre contumeliam. Itaque in omnibus historiis videre licet ex hominibus heroicis paucos exstitisse, qui non degeneraverint • irritati contumeliis. Proinde signum est animi in virtute bene obfirmati, non dimoveri a proposito ulla infamia. Rara virtus, sed sine qua Dei servum te probare nequeas. Habenda quidem bonae famae cura, sed quatenus fratrum aedificationis interest : atque ita ut ne a rumoribus pendeamus, quin potius eadem in ignominia quae in gloria nobis aequabilitas maneat. Nam et improborum hominum maledicentia patitur Deus nos tentari, facturus periculum numquid recte agamus gratuito. Nam quern ab officio abducit hominum ingratitudo, is se non in solum Deum respexisse prodit. Quum itaque Paulum cernamus expositum fuisse infamiae et probris, neque tamen propterea destitisse, sed indefesso animo perrexisse, atque adeo perrupisse ad metam: ne fatigemur si idem nobis eveniat.
79 EPIST. PAULI A JD CORINTHIOS II 80 Tanquam impostures. Hic non tantum narrât qualis esset impiorum et extraneorum de se existimatio, sed quid etiam domestici sentirent. Nunc secum quisque reputet quam indigna fuerit Corinthiorum ingratitudo : et quanta animi magnitudo fuerit, per tarn ardua obstacula eluctari. Obliquis tarnen figuris perversum eorum iudicium acriter perstringit, quum dicit se vivere et laetari, quum instar mortui et moerore afâicti eum spernerent. Ingratitudinem etiam exprobrat, quum dicit se multos ditare, quum inopiae nomine contemneretur. Erant enim ex eorum numéro, quos ditabat suis opibus: imo omnes ad unum multis nominïbus ei obstricti erant. Sic prius ironice dixit se ignotum, quum tarnen fructus làborum eius ubique notus et illustris esset. Porro quam inhumanum est eius paupertatem contemnere, qui tibi ex sua abundantia suppeditet? divitias spirituales inteliigit, quae longe pluris fieri debebant quam terrenae. 11. Os nostrum apertum est ad vos, o Corinthii: cor nostrum dilatatum est. 12. Non estis angusti in nobis, sed angusti estis in visceribus vestris. 13. Ean- dem vero remunerationem, ut a filiis exigo: dilatemini et vos. 14. Ne ducatis iugum cum infidélibus. Quae enim participatio iustitiae cum iniquitate? quae communicatio luci cum tenebris? 15. Quis consensus Christo cum Bélial? aut quae portio fideli cum infideli? 16. Quae autem conveniio templo Dei cum ido- Us? vos enim estis templum Dei viventis: quemad- modum dicit Deus: Habitabo in ipsis, et in medio eorum ambulabo : et ero Deus illorum, et erunt mihi populus. 17. Quamobrem exite de medio eorum et separamini, dicit Dominus, et immundum ne tetigeritis: 18. et ego suscipiam vos, et ero vobis in patrem, et eritis mihi in filios et filias, dicit Dominus omnipotens. CAPUT VU. Has igitur promissiones quum habeamus, dilecti, mundemus nos ab omni iquinamento carnis et spiritus, sanctificationem perficientes in timoré Dei. 11. Os nostrum apertum est. Quoniam oris apertio signum est fiduciae: si connectere superioribus haee Tibet, sensus erit: mihi ampla gloriandi materia suppetit, atque os mihi aperit recta conscientia. Quod autem maligne de nobis sentitis, id non accidit nostra culpa, sed quia non estis aequi iudices. Liberalius enim debueratis sentire de meo ministerio, quod Deus tot modis honorabile yobis reddidit. Ego tarnen aliter interpretor. Itieo enim os sibi apertum esse dicit, quia cor habeat dilatatum. Quid autem sibi vult cordis latitudo? certe alacritatem significat, quae ex benerplentia procedit. Trita est haec metaphora, per cor angustum et contractual significari vel moerorem, vel taedium, Tel indignationem: cui cor diffusum opponitur pro contrariis affectibus. Nihil ergo hic dicit Paulus, quod non quotidie experiamur. Nam ubi nobis est cum amicis negotium, cor nostrum se diffundit, patent omnes sensus, nihil illic tectum, nihil clausum: imo animus ipse totus exsilit ac gestit se palam exponere. Hinc fit ut libera etiam et expedita sit lingua, non haesitet, non difficulter extrahat ex imo gutture interruptas voces: ut fieri solet quum animus occupatus est minus laeto affectu. 12. Non estis angusti in nobis. Hoc est, quod non estis capaces huius meae erga vos hilaritatis, vestra culpa accidit. Os mihi apertum est, ut familiariter agam vobiscum : ipse sensus meus libenter se profunderet, sed clauditis ipsi vestra viscera. Vult dicere, corrupto eorum iudicio fieri quominus illis sapiant, quae a se proficiscuntur. 13. Eandem vero remunerationem. Tempérât reprehensionem tam blanda filiorum appellatione, quam hac exhortatione, qua se bene adhuc de illis spe- rare innuit. Eandem remunerationem accipit pro mutuo officio. Est enim inter patrem et liberos mutua officii repensio. Nam sicuti parentum est alere liberos, instituere, regere consilio, tueri: ita aequitas hoc dictât, ut filii gratiam parentibus rependant. In summa, àviwteXapyÊav, quam vocant G-raeci, inteliigit. Ego, inquit, paternum erga vos affectum gero: vos mihi vicissim pietate et reverentia praostate filios. Quamquam specialis circumstantia notanda est: ut Corinthii, tam humanum patrem nacti, vicissim quoque mansuescant, eiusque comitatem docilitate sua compensent, ideo iubet eos in suis visceribus dilatari. Vêtus interpres, quia non assequebatur Pauli mentem, addito participio habentes, suum magis quam Pauli sensum expressit. In nostra autem expositione (quae etiam Chrysostomi est) nihil est coactum. 14. Ne ducatis iugum. Quasi recuperata autoritate, liberius iam eos obiurgat, quod se infidélibus adiungerent in externa idololatria socios. Nam hortatus est ut dociles se exhibèrent, tanquam patri. Nunc ergo pro iure suo vitium castigat, quo laborabant. Diximus autem in priore epistola quale esset hoc vitium. Nam quum nihil non Heere sibi putarent in rebus externis: promiscue se impiis superstitionibus polluebant. Siquidem infidelium convivia frequentando, communicabant profanos et impuros cum illis ritus. Atqui quum gravissime peccarent, sibi tarnen videbantur innoxii. Ergo hio invehitur Paulus in externam idololatriam: et ab ea Christianos alienos et immunes esse iubet. Incipit tarnen a doctrina generali, ut inde ad speciem descendat. Nam iugum ducere cum infidélibus nihil aliud est quam operibus infruetuosis tenebrarum
- Page 2: GE Biblioth. pub. et univ. IUI Hill
- Page 8: IOANNIS CALVINI OPERA EXEGETICA ET
- Page 12: COMMENTARIUS IN EPISTOLAM POSTERIOR
- Page 15 and 16: 7 ARGUMENTUM. 8 cupatione non solum
- Page 17 and 18: 11 EPIST. PAULI AD OORINTHIOS II 12
- Page 19 and 20: 15 EPIST. PAULI Al ante oculos fuis
- Page 21 and 22: 19 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 20
- Page 23 and 24: 23 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 24
- Page 25 and 26: 27 EPI8T. PAULI AD CORINTHIOS II 28
- Page 27 and 28: 31 EPIBT. PAÏÏLI ÂX> C0EINTHI08
- Page 29 and 30: 35 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 36
- Page 31 and 32: 39 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 40
- Page 33 and 34: 43 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 44
- Page 35 and 36: 47 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 48
- Page 37 and 38: 51 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 52
- Page 39 and 40: 55 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 56
- Page 41 and 42: 59 EPIST. PAULI AD OORINTHIOS II 60
- Page 43 and 44: 63 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 64
- Page 45 and 46: €7 EPIST. PAULI AD COKINTHIOS II
- Page 47 and 48: 71 EPIST. PAULI A CORINTHIOS II 72
- Page 49: 75 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 76
- Page 53 and 54: 83 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 84
- Page 55 and 56: 87 EPIST. PAULI A quanta esset mult
- Page 57 and 58: 91 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 92
- Page 59 and 60: 95 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 96
- Page 61 and 62: 99 EPI8T. PAÜEI7AD CORINTHIOS-II 1
- Page 63 and 64: 103 EPIST. PAULI A CORINTHIOS II 10
- Page 65 and 66: 107 EPIST. PAULI AD OORINTHIOS II 1
- Page 67 and 68: til EPI8T. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 69 and 70: 115 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 71 and 72: 119 EPI8T. PAULI AD OORINTHIOS II 1
- Page 73 and 74: 123 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 75 and 76: 127 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 77 and 78: 131 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 79 and 80: 135 EPI8T. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 81 and 82: 9 139 EPI8T. PAULI A tantia Tel amb
- Page 83 and 84: 143 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 85 and 86: 147 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 87 and 88: 151 EPI8T. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 89 and 90: 155 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II C
- Page 92 and 93: COMMENTARIES IN EPISTOLAM PAULI AD
- Page 94 and 95: 165 ARGUMENTUM. 166 cibis mentionem
- Page 96 and 97: 169 EPI8T. PAULI AD GALATAS CAPUT I
- Page 98 and 99: 173 CAPUT I. 174 Tantum volui admon
79 EPIST. PAULI A JD CORINTHIOS II 80<br />
Tanquam impostures. Hic non tantum narrât<br />
qualis esset impiorum et extraneorum de se existimatio,<br />
sed quid etiam domestici sentirent. Nunc<br />
secum quisque reputet quam <strong>in</strong>digna fuerit Cor<strong>in</strong>thiorum<br />
<strong>in</strong>gratitudo : et quanta animi magnitudo<br />
fuerit, per tarn ardua obstacula eluctari. Obliquis<br />
tarnen figuris perversum eorum iudicium acriter<br />
perstr<strong>in</strong>git, quum dicit se vivere et laetari, quum<br />
<strong>in</strong>star mortui et moerore afâicti eum spernerent.<br />
Ingratitud<strong>in</strong>em etiam exprobrat, quum dicit se multos<br />
ditare, quum <strong>in</strong>opiae nom<strong>in</strong>e contemneretur.<br />
Erant enim ex eorum numéro, quos ditabat suis<br />
opibus: imo omnes <strong>ad</strong> unum multis nom<strong>in</strong>ïbus ei<br />
obstricti erant. Sic prius ironice dixit se ignotum,<br />
quum tarnen fructus làborum eius ubique notus et<br />
<strong>il</strong>lustris esset. Porro quam <strong>in</strong>humanum est eius<br />
paupertatem contemnere, qui tibi ex sua abundantia<br />
suppeditet? divitias spirituales <strong>in</strong>teliigit, quae longe<br />
pluris fieri debebant quam terrenae.<br />
11. Os nostrum apertum est <strong>ad</strong> vos, o Cor<strong>in</strong>thii:<br />
cor nostrum d<strong>il</strong>atatum est. 12. Non estis angusti <strong>in</strong><br />
nobis, sed angusti estis <strong>in</strong> visceribus vestris. 13. Ean-<br />
dem vero remunerationem, ut a f<strong>il</strong>iis exigo: d<strong>il</strong>atem<strong>in</strong>i<br />
et vos. 14. Ne ducatis iugum cum <strong>in</strong>fidélibus. Quae<br />
enim participatio iustitiae cum <strong>in</strong>iquitate? quae communicatio<br />
luci cum tenebris? 15. Quis consensus<br />
Christo cum Bélial? aut quae portio fideli cum <strong>in</strong>fideli?<br />
16. Quae autem conveniio templo Dei cum ido-<br />
Us? vos enim estis templum Dei viventis: quem<strong>ad</strong>-<br />
modum dicit Deus: Habitabo <strong>in</strong> ipsis, et <strong>in</strong> medio eorum<br />
ambulabo : et ero Deus <strong>il</strong>lorum, et erunt mihi populus.<br />
17. Quamobrem exite de medio eorum et separam<strong>in</strong>i,<br />
dicit Dom<strong>in</strong>us, et immundum ne tetigeritis: 18. et<br />
ego suscipiam vos, et ero vobis <strong>in</strong> patrem, et eritis<br />
mihi <strong>in</strong> f<strong>il</strong>ios et f<strong>il</strong>ias, dicit Dom<strong>in</strong>us omnipotens.<br />
CAPUT VU.<br />
Has igitur promissiones quum habeamus, d<strong>il</strong>ecti,<br />
mundemus nos ab omni iqu<strong>in</strong>amento carnis et spiritus,<br />
sanctificationem perficientes <strong>in</strong> timoré Dei.<br />
11. Os nostrum apertum est. Quoniam oris apertio<br />
signum est fiduciae: si connectere superioribus<br />
haee Tibet, sensus erit: mihi ampla gloriandi materia<br />
suppetit, atque os mihi aperit recta conscientia.<br />
Quod autem maligne de nobis sentitis, id non accidit<br />
nostra culpa, sed quia non estis aequi iudices.<br />
Liberalius enim debueratis sentire de meo m<strong>in</strong>isterio,<br />
quod Deus tot modis honorab<strong>il</strong>e yobis reddidit.<br />
Ego tarnen aliter <strong>in</strong>terpretor. Itieo enim os sibi<br />
apertum esse dicit, quia cor habeat d<strong>il</strong>atatum. Quid<br />
autem sibi vult cordis latitudo? certe alacritatem<br />
significat, quae ex benerplentia procedit. Trita est<br />
haec metaphora, per cor angustum et contractual<br />
significari vel moerorem, vel taedium, Tel <strong>in</strong>dignationem:<br />
cui cor diffusum opponitur pro contrariis<br />
affectibus. Nih<strong>il</strong> ergo hic dicit Paulus, quod non<br />
quotidie experiamur. Nam ubi nobis est cum<br />
amicis negotium, cor nostrum se diffundit, patent<br />
omnes sensus, nih<strong>il</strong> <strong>il</strong>lic tectum, nih<strong>il</strong> clausum: imo<br />
animus ipse totus exs<strong>il</strong>it ac gestit se palam exponere.<br />
H<strong>in</strong>c fit ut libera etiam et expedita sit l<strong>in</strong>gua,<br />
non haesitet, non difficulter extrahat ex imo<br />
gutture <strong>in</strong>terruptas voces: ut fieri solet quum animus<br />
occupatus est m<strong>in</strong>us laeto affectu.<br />
12. Non estis angusti <strong>in</strong> nobis. Hoc est, quod<br />
non estis capaces huius meae erga vos h<strong>il</strong>aritatis,<br />
vestra culpa accidit. Os mihi apertum est, ut fam<strong>il</strong>iariter<br />
agam vobiscum : ipse sensus meus libenter<br />
se profunderet, sed clauditis ipsi vestra viscera.<br />
Vult dicere, corrupto eorum iudicio fieri quom<strong>in</strong>us<br />
<strong>il</strong>lis sapiant, quae a se proficiscuntur.<br />
13. Eandem vero remunerationem. Tempérât reprehensionem<br />
tam blanda f<strong>il</strong>iorum appellatione, quam<br />
hac exhortatione, qua se bene <strong>ad</strong>huc de <strong>il</strong>lis spe-<br />
rare <strong>in</strong>nuit. Eandem remunerationem accipit pro<br />
mutuo officio. Est enim <strong>in</strong>ter patrem et liberos<br />
mutua officii repensio. Nam sicuti parentum est<br />
alere liberos, <strong>in</strong>stituere, regere cons<strong>il</strong>io, tueri: ita<br />
aequitas hoc dictât, ut f<strong>il</strong>ii gratiam parentibus rependant.<br />
In summa, àviwteXapyÊav, quam vocant<br />
G-raeci, <strong>in</strong>teliigit. Ego, <strong>in</strong>quit, paternum erga vos<br />
affectum gero: vos mihi vicissim pietate et reverentia<br />
praostate f<strong>il</strong>ios. Quamquam specialis circumstantia<br />
notanda est: ut Cor<strong>in</strong>thii, tam humanum patrem<br />
nacti, vicissim quoque mansuescant, eiusque comitatem<br />
doc<strong>il</strong>itate sua compensent, ideo iubet eos <strong>in</strong> suis visceribus<br />
d<strong>il</strong>atari. Vêtus <strong>in</strong>terpres, quia non assequebatur<br />
Pauli mentem, <strong>ad</strong>dito participio habentes,<br />
suum magis quam Pauli sensum expressit. In nostra<br />
autem expositione (quae etiam Chrysostomi est)<br />
nih<strong>il</strong> est coactum.<br />
14. Ne ducatis iugum. Quasi recuperata autoritate,<br />
liberius iam eos obiurgat, quod se <strong>in</strong>fidélibus<br />
<strong>ad</strong>iungerent <strong>in</strong> externa idololatria socios. Nam hortatus<br />
est ut doc<strong>il</strong>es se exhibèrent, tanquam patri.<br />
Nunc ergo pro iure suo vitium castigat, quo laborabant.<br />
Diximus autem <strong>in</strong> priore epistola quale<br />
esset hoc vitium. Nam quum nih<strong>il</strong> non Heere sibi<br />
putarent <strong>in</strong> rebus externis: promiscue se impiis<br />
superstitionibus polluebant. Siquidem <strong>in</strong>fidelium<br />
convivia frequentando, communicabant profanos et<br />
impuros cum <strong>il</strong>lis ritus. Atqui quum gravissime<br />
peccarent, sibi tarnen videbantur <strong>in</strong>noxii. Ergo hio<br />
<strong>in</strong>vehitur Paulus <strong>in</strong> externam idololatriam: et ab<br />
ea Christianos alienos et immunes esse iubet. Incipit<br />
tarnen a doctr<strong>in</strong>a generali, ut <strong>in</strong>de <strong>ad</strong> speciem<br />
descendat. Nam iugum ducere cum <strong>in</strong>fidélibus nih<strong>il</strong><br />
aliud est quam operibus <strong>in</strong>fruetuosis tenebrarum
Change language