commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...

commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ... commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...

archive.ouverte.unige.ch
from archive.ouverte.unige.ch More from this publisher
30.04.2013 Views

65 CAPUT V. 66 afflictionibus, ut etiam moriendo sint mortis vic- Scire igitur terrorem Domini est esse participem tores, idque propterea quod per afflictiones et mor­ illius cogitationis, quod semel reddenda sit ratio tem ad beatam vitam perveniant: ex eodem fonte coram Christi tribunali. Nam qui hoc serio medi- alteram quoque sententiam deducit: nempe in hoc tatur, necesse est ut tangatur timoré et neglectum illis incumbendum esse praecipuo studio ut Deo omnem excutiat. Testatur ergo se defungi suo placeant. Et sane fieri aliter neguit quin spes re- apostolatu fideliter et pura conscientia : ut qui de surrectionis et iudicii cogitatio hoc studium in nobis reddenda ratione cogitans in timoré Domini am- excitet. Sicuti e converso non alia de causa adeo bulet. Quoniam autem iactare poterant adversarii: socordes sumus et desides in officio, nisi quod nun- Tu quidem magnifiée te extollis, sed quis videt quod quam aut raro nobis in mentem venit quod obver- praedicas? ad hoc respondet, se quidem agere opus sari memoriae nostrae perpetuo debuerat, nos hic doctoris in conspectu hominum: sed Deo notum inquilinos esse ad breve tempus, ut peracto cursu esse, qua animi sinceritate agat. Ac si diceret: redeamus ad Christum. Nota autem quod dicit, Sicuti os meum loquitur hominibus, ita cor ineum Deo. tarn mortuis quam vivis hoc inesse studium: quo Confido autem. Species correctionis. lam enim iterum confirmatur animarum immortalitas. iactat se non modo Deum habere testem suae inte- 10. Manifestari. Quamquam omnibus hoc comgritatis, sed ipsos etiam Corinthios, quibus experimune est, non tarnen omnes promiscue hue usque atmentum sui dederat. Duo igitur hie sunt obsertoUunt mentem, ut singulis momentis Christi tribunal vanda: non sufficere si quis honeste et strenue se sibi obeundum cogitent. Sed quum Paulus sancto gerat inter homines, nisi rectus sit animus coram recte agendi studio se coram Christo assidue sisteret, Deo: secundo inanem esse iactantiam, ubi deest tes­ oblique perstrmgere voluit ambitiosos doctores, quibus timonium ipsius rei. Nulli enim audaciores sunt ad satis erat plausum humani theatri ferre. Nam ubi omnia sibi arroganda quam qui nihil habent. Ergo dicit neminem posse effugere, quodammodo eos citare qui sibi fidem haberi vult, opera proférât, quae fidem videtur ad coeleste illud tribunal. Porro manifestandi eius dictis faciant. Plus autem est in c on seien- verbum etsi posset exponi apparere, tarnen altius tiis esse manifestum quam experimentis notum spectavit Paulus, meo iudicio: tunc nos in lucem esse. Conscientia enim longius pénétrât quam carnia prodituros, quum nunc quasi in tenebris delites- iudicium. oant multi. Libri enim tunc aperientur, qui nunc 12. Non enim commendamus. Confirmât quod clausi sunt. proximo dixit: et simul praevenit calumniam. Vi- Ut reportet unusquisque. Quia hie locus est deri enim poterat nimiam habere curam suae lau- de remuneratione operum, breviter notandum est: dis, quod toties de se verba faceret. lino verisimile sicuti puniuntur a Deo mala opera, ita etiam mer- est hoc fuisse illi obiectum ab iinprobis. Nam quod cedem bonis rependi, sed diversa ratione: retribui- dicit non commendamus nos iterum: tanquam ex tur enim malis operibus poena, quam merentur: 6ed eorum persona loquitur. Commendare in malam Deus in remunerandis bonis operibus non respicit partem accipitur pro iactare aut venditare. Quum meritum aut dignitatem. Nullum enim opus adeo addit se occasionem illis dare gloriandi: plenum est ac numeris suis absolutum, ut illi me- primum significat, eorum se causam m agis quam rito placeat. Deinde non aliter per se placent cu- suam ipsius agere, quod totum in eorum gloriam iusquam opera Deo, nisi universae legi satisfaciat: cedat : et rursum oblique taxât eorum ingratitudinem, nemo autem tarn perfectus reperitur. Itaque uni- quod non agnoscerent suarum esse partium eius cum refugium est, ut gratuita bonitate nos acceptos apostolatum sponte magnifacere, ne hanc illi neoes- habeat ac nos iustificet, non imputando nobis pecsitatem imponerent: quod etiam non agnoscerent cata. Posteaquam nos in gratiam recepit, gratuita sua magis quam ipsius Pauli interesse, gloriosum etiam acceptione opera nostra amplectitur: hinc haberi eius apostolatum. Hie docemur, Christi ser­ merces dependet. Nihil igitur absurdi si bona opera vos eatenus tantum debere studiosos esse suae exis- praemio dignetur: modo intelligamus id nihil obstare timationis, quatenus ecclesiae expedit. Hoc se affectu quominus gratis consequantur homines vitam aeter- praeditum fuisse, vere asserit Paulus. Viderint renam. De hac re plura dixi in superiorem epistolam, liqui ne falso eius exemplum obtendant. Docemur et Institutio nostra plenam tractationem suppedita- etiam, hanc esse demum veram ministri laudem, bit. Quum dicit per corpus, non tantum exter- quae illi magis communis est cum ecclesia quam nas actiones intelligo, sed omnia opera, quae in vita propria unius: hoc est, quae in bonum omnium re- corporali perpetrantur. dundat. 11. Scientes igitur. Nunc ad se redit, vel iterum Ut aliquid hdbeatis adversus eos. Significat doctrinam universalem sibi privatim accommodât. obiter refutandam esse vanitatem eorum, qui ina- Ego, inquit, non ignarus sum aut expers timoris niter se efferunt: idque esse ex officio ecclesiae. Dej, qui debet regnare in cordibus omnium piorum. Nam quum pestis in primis noxia sit talis ambitio, Ccdvini opera. Vol. L. 5

€7 EPIST. PAULI AD COKINTHIOS II 68 dissimulations earn foveri perniciosum est. Id quia Metaphora est in verbo constringendi: qua no- facere non curäverant Corinthii, Paulus in posterum tatur fieri non posse quin quisquis mirificum illum admonet quid facere debeant. Gloriari in facie, amorem, quem testatus est nobis Christus morte sua, non in corde est externa pompa fucum facere vere expendit ac reputat, quaai ei alligatus et arc- et pro nihilo ducere cordis sinceritatem. Nam qui tissimo vinculo constrictus, se in illius obsequium vere cordati erunt, nunquam nisi in Deo gloriabun- addicat. tur. TJbi autem inanis est ostentatio, illic nulla sin- Si unus pro omnibus mortuus. Notandus diliceritas, nulla animi rectitudo. genter hic finis, ideo mortuum pro nobis esse Christum, ut ipsi nobis moriamur. Notanda etiam expositio. 13. Nam swe insanimus, Deo insanimus: sive Mori nobis esse Christo vivere: aut si velis plenius, sani sumus, vobis sani sumus. 14. Caritas enim renuntiare nobis ut Christo vivamus. Nam ideo nos Christi constringit nos: iudicantes illud, quod si units redemit Christus, ut nos in potestate sua haberet pro omnibus mortuus fuit, ergo ömnes sunt mortui. tanquam proprium peculium. Unde sequitur, nos 15.. JEt quidem pro omnibus mortuus est: ut qui vi- amplius non esse nostri iuris. Similis locus est vunt, posthac non sibi vivant, sed ei qui pro omnibus Romanorum 14, 15. Quamquam duo hic distincte mortuus est et resurrexit. 16. Itaque nos posthac ponuntur: nos in Christo mortuos esse, ut omnis am- neminem novimus secundum carnem. Quinetiam si bitio et eminenâi appetentia cesset, nee molestum sit secundum carnem novimus Christum, iam non am- exinaniri: deinde Christo nos débere vitam et mortem, pl/ms novimus. 17. Proinde si quis in Christo nova quia nos sibi prorsus devmxit. sit creatura, veter a praeterierunt: ecce, nova facta sunt 16. Itaque nos posthac neminem novimus. Nosse omnia. hie accipitur pro censere, quasi diceret: Nos secundum externam larvam non iudicamus, ut is habea- 13. Sive insanimus. Hoc per concessionem dictur praestantissimus, qui talis apparet in speciem. tum est. Sana enim erat gloriatio Pauli, vel sobria Sub carnis nomine comprehendit externas omnes et sapientissima insania, si ita vocare libet: sed dotes, quas homines soient in pretio habere: et in quia multis videbatur ineptus, loquitur ex eorum summa quidquid absque regeneratione censetur opinione. Duo autem asserit: se nequaquam ha­ laude dignum. Quamquam de externo fuco (quern bere rationem sui, sed hoc unum habere propositum, apparentiam vocant) proprie loquitur. Et quidem mt Deo et ecclesiae serviat: deinde nihil se vereri alludit ad mortem cuius meminerat: ac si diceret: hominum opinionem, quin paratus sit insanus ha- Quandoquidem omnes praesenti vitae mortui esse "beri, perinde atque sanus, modo negotium Dei et debemus, imo nihil esse in nobis: nemo Christi ecclesiae fideliter agat. Sensus est igitur, quod servus aestimandus est a carnali excellentia. meam integritatem toties praedico, perinde id ho­ Quin etiam si novimus Christum. Sensus est: mines accipient ut volent: non tarnen facio mea etiamsi Christus ad tempus versatus fuerit in hoc causa, sed Deum tantum et ecclesiam habeo prae mundo, et agnitus hominibus in iis, quae spectant •oculis. Paratus ergo sum tacere et loqui, prout ad conditionem praesentis vitae: nunc alio modo Dei gloria et ecclesiae utilitas postulabit : ac libenter cognoscendus est, nempe spiritualiter, ut nihil mun- patiar ut me insanum iudicet mundus, modo non danum de ipso cogitemus. Hoc loco abusi sunt dnsaniam mihi, sed Deo. Dignus locus non obser- fanatici quidam, qualis est Servetus, ut probarent yatione modo, sed assidua etiam meditatione. Nisi humanam Christi naturam a divinitate nunc ab- enim ita compositi animis erimus, minima quaeque sorptam esse. Sed quantum aberret tale delirium a offendicula subinde ab officio nos abducent. mente apostoli, non est difficile iudicare. Neque 14. Caritas enim Christi. Nomen caritatis tarn enim hic de corporis substantia loquitur, sed de ex­ passive quam active potest accipi. Malo secundum. terna specie: neque dicit, non amplius cognosci a Nisi enim plus quam ferrei simus, facere non poteri- nobis carnem in Christo, sed inde Christum censeri muB quin totos nos devoveamus Christo, dum repu- negat. Tota vero scriptura clamât, non minus nunc tamus quanto amore nos prosequutus est, quum mor­ gloriosam vitam Christum obtinere in came nostra, tem pro nobis subiit. Et Paulus se ipsum exponit quam in ea semel passus est. Imo sublato hoc dum addit, aequum esse ut Uli vivamus, nobis mor­ fundamento, tota fides nostra corruit. Unde enim tui. Ergo quemàdmodum prius dixerat se timoré spes immortalitatis, nisi quod eius specimen iam in sollicitari ad officium, propterea quod reddenda erit Christo habemus? Sicuti enim inde restituta nobis semel ratio : ita nunc ponit alterum stimulum, illam iustitia, quod in natura nostra Christus legem im- scilicet immensam dilectionem Christi erga nos, plendo inobedientiam Adae abolevit: ita etiam inde cuius specimen nobis exhibuit sua morte. Huius vita, quod naturaenostraeregnumDei, aquoexsulabat, inquam amoris agnitio constringere affectus nostros patefeoit, et earn collooavit in coelesti domicilio- Ergo -debet, ne alio inclinent quam ad eum redamandum. nisi carnem Christi nunc agnoscimus, perit nobis

65 CAPUT V. 66<br />

afflictionibus, ut etiam moriendo s<strong>in</strong>t mortis vic- Scire igitur terrorem Dom<strong>in</strong>i est esse participem<br />

tores, idque propterea quod per afflictiones et mor­ <strong>il</strong>lius cogitationis, quod semel reddenda sit ratio<br />

tem <strong>ad</strong> beatam vitam perveniant: ex eodem fonte coram Christi tribunali. Nam qui hoc serio medi-<br />

alteram quoque sententiam deducit: nempe <strong>in</strong> hoc tatur, necesse est ut tangatur timoré et neglectum<br />

<strong>il</strong>lis <strong>in</strong>cumbendum esse praecipuo studio ut Deo omnem excutiat. Testatur ergo se defungi suo<br />

placeant. Et sane fieri aliter neguit qu<strong>in</strong> spes re- apostolatu fideliter et pura conscientia : ut qui de<br />

surrectionis et iudicii cogitatio hoc studium <strong>in</strong> nobis reddenda ratione cogitans <strong>in</strong> timoré Dom<strong>in</strong>i am-<br />

excitet. Sicuti e converso non alia de causa <strong>ad</strong>eo bulet. Quoniam autem iactare poterant <strong>ad</strong>versarii:<br />

socordes sumus et desides <strong>in</strong> officio, nisi quod nun- Tu quidem magnifiée te extollis, sed quis videt quod<br />

quam aut raro nobis <strong>in</strong> mentem venit quod obver- praedicas? <strong>ad</strong> hoc respondet, se quidem agere opus<br />

sari memoriae nostrae perpetuo debuerat, nos hic doctoris <strong>in</strong> conspectu hom<strong>in</strong>um: sed Deo notum<br />

<strong>in</strong>qu<strong>il</strong><strong>in</strong>os esse <strong>ad</strong> breve tempus, ut peracto cursu esse, qua animi s<strong>in</strong>ceritate agat. Ac si diceret:<br />

redeamus <strong>ad</strong> Christum. Nota autem quod dicit, Sicuti os meum loquitur hom<strong>in</strong>ibus, ita cor <strong>in</strong>eum Deo.<br />

tarn mortuis quam vivis hoc <strong>in</strong>esse studium: quo Confido autem. Species correctionis. lam enim<br />

iterum confirmatur animarum immortalitas. iactat se non modo Deum habere testem suae <strong>in</strong>te-<br />

10. Manifestari. Quamquam omnibus hoc comgritatis, sed ipsos etiam Cor<strong>in</strong>thios, quibus experimune<br />

est, non tarnen omnes promiscue hue usque atmentum sui dederat. Duo igitur hie sunt obsertoUunt<br />

mentem, ut s<strong>in</strong>gulis momentis Christi tribunal vanda: non sufficere si quis honeste et strenue se<br />

sibi obeundum cogitent. Sed quum Paulus sancto gerat <strong>in</strong>ter hom<strong>in</strong>es, nisi rectus sit animus coram<br />

recte agendi studio se coram Christo assidue sisteret, Deo: secundo <strong>in</strong>anem esse iactantiam, ubi deest tes­<br />

oblique perstrmgere voluit ambitiosos doctores, quibus timonium ipsius rei. Nulli enim audaciores sunt <strong>ad</strong><br />

satis erat plausum humani theatri ferre. Nam ubi omnia sibi arroganda quam qui nih<strong>il</strong> habent. Ergo<br />

dicit nem<strong>in</strong>em posse effugere, quodammodo eos citare qui sibi fidem haberi vult, opera proférât, quae fidem<br />

videtur <strong>ad</strong> coeleste <strong>il</strong>lud tribunal. Porro manifestandi eius dictis faciant. Plus autem est <strong>in</strong> c on seien-<br />

verbum etsi posset exponi apparere, tarnen altius tiis esse manifestum quam experimentis notum<br />

spectavit Paulus, meo iudicio: tunc nos <strong>in</strong> lucem esse. Conscientia enim longius pénétrât quam carnia<br />

prodituros, quum nunc quasi <strong>in</strong> tenebris delites- iudicium.<br />

oant multi. Libri enim tunc aperientur, qui nunc 12. Non enim commendamus. Confirmât quod<br />

clausi sunt.<br />

proximo dixit: et simul praevenit calumniam. Vi-<br />

Ut reportet unusquisque. Quia hie locus est deri enim poterat nimiam habere curam suae lau-<br />

de remuneratione operum, breviter notandum est: dis, quod toties de se verba faceret. l<strong>in</strong>o verisim<strong>il</strong>e<br />

sicuti puniuntur a Deo mala opera, ita etiam mer- est hoc fuisse <strong>il</strong>li obiectum ab i<strong>in</strong>probis. Nam quod<br />

cedem bonis rependi, sed diversa ratione: retribui- dicit non commendamus nos iterum: tanquam ex<br />

tur enim malis operibus poena, quam merentur: 6ed eorum persona loquitur. Commendare <strong>in</strong> malam<br />

Deus <strong>in</strong> remunerandis bonis operibus non respicit partem accipitur pro iactare aut venditare. Quum<br />

meritum aut dignitatem. Nullum enim opus <strong>ad</strong>eo <strong>ad</strong>dit se occasionem <strong>il</strong>lis dare gloriandi:<br />

plenum est ac numeris suis absolutum, ut <strong>il</strong>li me- primum significat, eorum se causam m agis quam<br />

rito placeat. De<strong>in</strong>de non aliter per se placent cu- suam ipsius agere, quod totum <strong>in</strong> eorum gloriam<br />

iusquam opera Deo, nisi universae legi satisfaciat: cedat : et rursum oblique taxât eorum <strong>in</strong>gratitud<strong>in</strong>em,<br />

nemo autem tarn perfectus reperitur. Itaque uni- quod non agnoscerent suarum esse partium eius<br />

cum refugium est, ut gratuita bonitate nos acceptos apostolatum sponte magnifacere, ne hanc <strong>il</strong>li neoes-<br />

habeat ac nos iustificet, non imputando nobis pecsitatem imponerent: quod etiam non agnoscerent<br />

cata. Posteaquam nos <strong>in</strong> gratiam recepit, gratuita sua magis quam ipsius Pauli <strong>in</strong>teresse, gloriosum<br />

etiam acceptione opera nostra amplectitur: h<strong>in</strong>c haberi eius apostolatum. Hie docemur, Christi ser­<br />

merces dependet. Nih<strong>il</strong> igitur absurdi si bona opera vos eatenus tantum debere studiosos esse suae exis-<br />

praemio dignetur: modo <strong>in</strong>telligamus id nih<strong>il</strong> obstare timationis, quatenus ecclesiae expedit. Hoc se affectu<br />

quom<strong>in</strong>us gratis consequantur hom<strong>in</strong>es vitam aeter- praeditum fuisse, vere asserit Paulus. Vider<strong>in</strong>t renam.<br />

De hac re plura dixi <strong>in</strong> superiorem <strong>epistolam</strong>, liqui ne falso eius exemplum obtendant. Docemur<br />

et Institutio nostra plenam tractationem suppedita- etiam, hanc esse demum veram m<strong>in</strong>istri laudem,<br />

bit. Quum dicit per corpus, non tantum exter- quae <strong>il</strong>li magis communis est cum ecclesia quam<br />

nas actiones <strong>in</strong>telligo, sed omnia opera, quae <strong>in</strong> vita propria unius: hoc est, quae <strong>in</strong> bonum omnium re-<br />

corporali perpetrantur.<br />

dundat.<br />

11. Scientes igitur. Nunc <strong>ad</strong> se redit, vel iterum Ut aliquid hdbeatis <strong>ad</strong>versus eos. Significat<br />

doctr<strong>in</strong>am universalem sibi privatim accommodât. obiter refutandam esse vanitatem eorum, qui <strong>in</strong>a-<br />

Ego, <strong>in</strong>quit, non ignarus sum aut expers timoris niter se efferunt: idque esse ex officio ecclesiae.<br />

Dej, qui debet regnare <strong>in</strong> cordibus omnium piorum. Nam quum pestis <strong>in</strong> primis noxia sit talis ambitio,<br />

Ccdv<strong>in</strong>i opera. Vol. L.<br />

5

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!