commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...

53 CAPUT IV. 54
spexerit, agnoscet non congruere menti apostoli.
Sequi tar tertia, quae est Ambrosii: Quum omnia
tenebris operta essent, Deus lumen evangelii sui
accendit. Demersi enim erant homines in ignorantiae
tenebris, quum illis subito Deus per evangelium
affulsit. Quarta est Chrysostomi, qui putat
allusisse Faulum ad mundi creationem, hoc modo:
Deus, qui verbo suo lucem creavit, quasi ex tenebris
erutam : idem nunc spiritualiter nos illuminavit,
quum essemus in tenebris sepulti. Haec anagoge
lucis visibilis et corporeae ad spiritualem plus habet
gratiae, et in ea nihil est coactum. Proxima tarnen
non male quadrat. Fruatur quisque suo iudicio.
Illuxit cordibus. Duplicem illuminationem ponit:
quod diligenter notandum est. Unam evangelii: alteram
arcanam, quae fit in cordibus. Quemadmodum
enim Deus mundi opifex sous fulgorem nobis
effundit, et oculos dat quibus ilium recipiamus: ita
redemptor in filii persona per evangelium nobis quidem
illucet: verum quia caeci sumus, id frustra
fieret, nisi spiritu quoque suo mentes nostras illuminaret.
Intelligit ergo Deum spiritu suo nobis
aperuisse oculos mentis, ut lucis evangelicae essent
capaces.
In facie Iesu Christi. Quo sensu prius dixerat
Christum esse patris imaginem, nunc dicit, in eius
faoie gloriam Dei nobis ostendi. Insignis locus,
. unde discimus Deum in sua inscrutabili altitudine
non esse investigandum (habitat enim lucem inaocessibilem),
sed cognoscendum, quatenus se in Christo
patefacit. Proinde quidquid extra Christum de Deo
cognoscere appetunt homines, evanidum est. Vagantur
enim extra viam. Humilis quidem initio
apparet in Christo Deus: sed gloriosus tandem iis,
qui a cruce ad resurrectionem pervenire sustinent.
Iterum videmus, in voce personae relationem ad nos
statui: quia nobis utilius est Deum conspicere qualis
apparet in fHio unigenito quam arcanam eius essentiam
investigare.
7. Habemus autem thesaurum hunc in vasis testaceis:
ut exsuperantia potentiae sit Dei, et non ex
nobis: 8. quando in omnibus premimur, at non anxii
reddimur: laboramus inopia, at non destituimur:
9. persequutionem patimur, at non deserimur: deiicimur,
at non perimus: 10. semper mortificationem
lesu Christi circumferentes in corpore nostro, ut vita
Iesu manifestetur in corpore nostro. 11. Semper enim
nos dum vivimus, in mortem tradimur propter lesum,
ut vita Iesu manifestetur in mortali came nostra.
12. Itaque mors quidem in nobis operatur, vita autem
in vobis.
7. Habemus. Qui audiebant Paulum ita magnifiée
gloriantem de ministerii sui excellentia: et ex
ad verso spectabant eius personam ignobilem coram
mundo et abiectam: iis videbatur esse homo ineptus-
ac ridiculus, eiusque iactantia puerilis, dum ab
humilitate personae eum aestimabant. Praesertim
hunc praetextum captabant improbi, quum vellent
in contemptum adducere quidquid in ipso erat. At
vero quod maxime obstare apostolatus sui gloriae
videbat apud imperitos, optimo artificio ad illam
amplificandam convertit. Primum, utitur thesauri
similitudine, qui recondi non solet in arcam speoiosam
et sumptuose ornatam: sed potius in vas aliquod
vile et nullius pretii. Deinde subiicit, Dei
potentiam magis inde illustrari et melius spectari.
Ac si diceret: Qui ad extenuandam ministerii mei
dignitatem personae meae contemptum obtendunt,
iniqui sunt et perversi aestimatores. Neque enim
ideo minoris fit thesaurus, quia vas, in quo repositus
est, minus sit pretiosum : quin potius istud usu receptum
est, magnos thesauros in ollas fictiles collocari.
Deinde non considérant id ordinari singulari
Dei Providentia, ut in ministris nihil emineat, ne qua
magnitudo Dei potentiam obscuret. Quum ergo
humilitas ministrorum et externus personae contemptuâ
locum det gloriae Dei: improbe facit qui
evangelii dignitatem ministri persona metitur. Non
loquitur autem tantum Paulus de universali hominum
conditione, sed de proprio suo statu. Verum
quidem est, mortales omnes esse vasa testacea. Itaque
si omnium praestantissimus deligatur, et qui
omnibus generis, ingenii, fortunae ornamentis ad
miraculum usque fulgeat: si tarnen erit evangelii
minister, erit vile et figulinum repositorium inaestimabilis
thesauri. Sed Paulus se et alios collegas
sui similes respicit, qui propterea quod minus ostentatione
pollebant, contemptui habebantur.
8. Quando in omnibus. Exegetice hoc additum
est. Ostendit enim, ut abiecta sua conditio minime
Dei gloriam minuat, sed potius occasio sit eius promovendae.
Redigimur, inquit, in angustias, sed
Dominus tandem exitum aperit. Laboramus inopia,
sed Dominus succurrit. Multi hostes nobis sunt
infesti, sed Dei praesidio tuti sumus. Denique
etiamsi prosternimur, ut videatur actum de vita
nostra, non tarnen perimus. Postremum est om­
nium gravissimum. Vides ut in suum commodum
vertat omnia, quibus eum gravabant improbi.
10. Mortificationem Iesu. Plus dicit quam antea.
Nam id ipsum, cuius praetextu evangelium eius pseu-
doapostoli vilipendebant, non modo nullum evangelio
contemptum creare, sed gloriosum quoque esse
docet. Mortificationem enim Iesu Christi appellat,
quidquid eum despicabilem reddebat coram mundo,
quo praeparetur ad consortium beatae resurrectionis.
Primum, Christi passiones utcunque ignominiosae
sint in oculis hominum, plus tarnen honoris habent
coram Deo quam omnes imperatorum triumphi,
omnes regum pompae. Sed finis quoque respicien-
4*