commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...

51 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 52
ilium obtineat, vel arbitrio denique suo exerceat:
sed habet quantum illi a Domino permittitur. Quamobrem
scriptura non bonum modo spiritum Dei et
angelos bonos recenset, sed etiam malos spiritus
Dei appellat. Invasit Saulem spiritus Dei malus.
Item, flagella per angelos malos (Psal. 78, 49). Quod
ad praesentem locum spectat, excaecatio commune
tarn Dei quam Satanae opus est. Subinde enim
Deo tribuitur: sed non aequa est potestas, neque
idem modus. De modo nunc taceo, scriptura autem
docet, Satan am, Dei non permissu solum, sed etiam
mandato excaecare, ut eius vindictam exerceat. Ita
Achab a Satana deceptus fuit: sed numquid Satan
a se ipso id potuit? minime: sed quum Deo suum
obsequium ad nocendum obtulisset, missus fuit ut
esset spiritus mendax in ore omnium prophetarum.
Imo excaecare ideo dicitur Deus, quia postquam
recta mentis intelligentia et spiritus sui luce privavit,
tradit nos diabolo abripiendos in reprobum sensum,
dat illi efflcaciam illusionis: et ita per irae
suae ministrum iustam de nobis ultionem sumit.
Intelligit ergo Paulus, a diabolo possideri omnes, qui
suam doctrinam non agnoscunt esse certam Dei
veritatem. Durius enim hoc est, vocari diaboli mancipia
quam Dei iudicio tribui eorum caecitatem. Caeterum
qui nuper tales exitio addixerat, nunc addit,
non alia de causa eos perire, nisi quia suae infidelitatis
culpa interitum contraxerint.
Ne Ulis resplendeat. Facit hoc ad confirmationem
eius, quod dixerat, impediri propria caecitate,
qui evangelium eius respuerit. Nihil enim, inquit,
in eo apparet praeter Christum. Neque obscure,
sed ita ut liquido refulgeat. Addit, Christum
esse Dei imaginem: quo illos omni Dei cognitione
vacuos significat. Iuxta illud (Iohan. 14, 7):
Qui me non novit, neque patrem meum novit.
Haec igitur ratio cur tarn duram sententiam pronuntiaverit
in eos, qui dubitarent de suo apostolatu:
quia scilicet ChriBtum, qui illic evidenter conspici
poterat, non intuebantur. Dubium est an evangelium
gloriae Christi posuerit pro glorioso
evangelio, secundum phrasin hebraicam: an vero
pro evangelio, in quo lucebat Christi gloria. Hoc
secundum, quia est plenius, magis amplector. Caeterum
quum Christus imago vocatur Dei invisibilis,
id non tan tum de essentia accipitur, quia sit coessentialis
patri (ut loquuntur), sed magis refertur ad
nos, quia patrem nobis repraesentat. Ideo ipse
pater dicitur invisibilis, quia in se non apprenenditur
humano sensu. Exhibet autem se nobis
per filium et se quodammodo facit visibilem. Hoc
ideo dico: quoniam veteres, quum vehementius ferrentur
ad versus Arianos, in ea parte plus aequo
institerunt, quomodo intus, arcana essentiae unitate,
filius imago sit patris : quod praecipuae aedificationis
«rat, praetermiserunt, qualiter nobis eius sit imago,
dum quod absconditum alioqui in ipso erat, nobis
manifestât. Itaque nomen imaginis, relationem ad
nos habet: quemadmodum mox rursus videbimus.
Epithetum invisibilis, quamquam in quibusdam graecis
codicibus omittitur, quia supervacuum non erat, retinere
placuit.
5. Non enim nosmetipsos. Quidam tale zeugma
faciunt, non praedicamus nos dominos, sed unum
Dei filium, quern pater omnibus praefécit. Non
improbo quidem ilium sensum: sed quum loquutio
sit è[AcpaT»uoTépa, ubi dicitur quispiam se.ipsum
praedicare, et fusius pateät, libentius sensum hunc
retineo: praesertim quum fere omnium consensu
receptus sit : aliter enim se ipsos praedicant homines
quam dominium sibi arrogando: ut quum ostentationi
magis student quam aedificationi : quum eminere
quovis modo cupiunt: quum etiam ex evangelio
quaestum faciunt. Ambitio igitur et avaritia et
similia vitia ministri puritatem inficiunt doctrinae:
ut illic solus Christus non emineat. Ideo qui vult
Christum solum praedicare, necesse est ut sui obliviscatur.
Nos vero servos vestros. Ne quis obstreperet:
Atqui tu interim multa de te: respondet, nihil se
plus appetere quam ut sit eorum servus: ac si
diceret: Quaecunque de me tarn magnifiée, et opinione
vestra iactanter praedico, hue spectant, ut
vobis utiliter in Christo serviam. Sequitur, nimis
superbos et ingratos esse Corinthios, si hanc conditioner)!
répudient: imo sequitur, nimis corrupto
prius iudicio fuisse, qui sanctum eius affectum non
animadverterant. Caeterum hie status sui. et conditions
admonentur omnes ecclesiastici pastores.
Quocunque enim honoris titulo insigniantur, nihil
amplius sunt quam servi fidelium. Et sane Christo
servire aliter nequeunt, quin simul . eoclesiae eius
serviant. Honorabilis quidem servitus et quovis
principatu potior: sed tarnen servitus, ut solus
Christus, nullius socii umbra impeditus, sublimis
emineat. Itaque boni pastoris est, non modo ab
omni dominandi cupiditate abstinere, sed hoc habere
summum honoris eulmen, quo adspiret, ut Dei
populo serviat. Officium vicissim populi est, servos
Christi primum ex Domini maiestate, deinde etiam
ex officii amplitudine et excellentia aestimare: ne
contemnant quos Dominus in tarn praeclaro gradu
collocavit.
6. Deus qui iussit e tenebris. Video hunc locum
quadrifariam posse exponi. Primo sic: Deus iussit
lucem e tenebris splendescere: id est, hominum
ministerio, qui suapte natura tenebrae sunt, lucem
evangelii sui mundo protulit. Secundo sic: Deus
in locum legis, quae obscuris umbris erat involuta,
fecit evangelii lucem succedere : atque ita e tenebris
lucem eduxit. Qui argutias amant, facile istas expositions
admitterent: sed qui propius rem in-