commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...
Share Embed Flag
Download ePaper

commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...

commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ... commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...

archive.ouverte.unige.ch
from archive.ouverte.unige.ch More from this publisher
30.04.2013 Views

45 CAPUT III. 46 illis praedicatur, audiendo non audiunt, et videndo (Psal. 19, 8): Lex Domini convertens animas, illu- non vident. Non est autem quod turbemur, quasi minans oculos, sapientiam praestans parvulis: et aliquid novum accident: iam olim sub veli typo id similia, cum Pauli sententiis in speciem repugnan- fore ostendit Deus. Caeterum ne culpa derivetur tibus, quod ministerium sit peccati et mortis, litera in legem, iterum repetit, corda eorum velo impediri. quae nihil quam oeeidit. Nam ubi animata est a Nee tollitur, eo quod aboletur. Reddit causam Christo, vere in earn competunt quae David com­ cur in luce tamdiu caecutiant. Lex enim per se mémorât. Si Christus auferatur, talis est prorsus lucida est: sed tunc demum eius claritate fruimur, qualem describit Paulus. Ergo Christus est legis vita. quum in ea nobis Christus apparet. Iudaei a Christo, Ubi spiritus Domini. Nunc modum describit, quantum possunt, avertunt oculos: non igittir mirum quo Christus legem vivificat: nempe dum spiritu si nihil cernant, quum nolint solem intueri. Haec suo nos donat. Nomen spiritus diversam hie habet populi electi excaecatio, praesertim tam diuturna, significationem quam proximo versu: illic capieba- nos admonet ut ne freti beneficiis in nos a Deo tur pro anima et Christo metaphorice tribuebatur: collatis superbia efferamur. Qua de re ad Roma­ hie vero spiritum sanctum significat, quem ipse nos capite 11, 20. Causa vero excaecationis nos a Christus suis donat. Verum Christus nos regene- Christi contemptu deterreat, quem Deus tam grarando legem vivificat, et se fontern vitae esse ostenviter ulciscitur. Interea discamus, ne in lege quidem dit: sicut ab hominis anima proficiseuntur omnes ac toto Dei verbo quidquam esse lucis sine Christo vitales motus. Est igitur Christus universalis (ut iustitiae sole. ita dicam) omnium anima, non quod ad essentiam, sed 16. At ubi conversus fuerit ad Dominum. Locus quod ad gratiam. Vel si mavis, Christus spiritus est, hie male hactenus versus fuit: putarunt enim tam quia vivifica spiritus sui virtute nos animât. Simul G-raeci quam Latini, subaudiendum nomen Israelis: beneficium commémorât quod inde consequimur. quum de Mose loquatur Paulus. Dixerat velamen Illic libertas, inquit. Per nomen libertatis, non esse impositum Iudaeorum cordibus, dum legitur tantum intelligo a peccati et carnis Servitute manu- Moses: continuo addit, simul atque conversus fuemis8ionem: sed etiam fiduciam, quam concipimus ex rit ad Dominum, velamen ablatum iri. Quis non adoptionis nostrae testimonio. Convenit enim cum videt de Mose hoc dici, hoc est de lege? Nam illo (Rom. 8, 15): Non accepimus iterum spiritum .quum eius finis sit Christus, ad quern referri de- servitutis, in timorem etc. Duo illic ponit apostobuerat: alio transversa fuit quum inde Christum lus, servitutem et timorem. lis contraria sunt liber­ excluserunt Iudaei. Itaque sicuti in lege per devia tas et fiducia. Ita fateor ex hoc loco rite colligi vagantur, ita et lex ipsis involuta est instar laby­ quod Augustinus colligit: nos peccati servos esse rinth}, donee ad suum finem referatur, qui est Chris­ natura: liberos fieri per gratiam regenerationis. tus. Christum igitur si in lege quaerunt Iudaei: Ubi enim nuda est legis litera, illic peccati domi­ perspicua illis Dei Veritas patefiet. Quamdiu sanium. Sed libertatis nomen latius (sicuti dixi) expere volent extra Christum, in tenebris errabunt: tendo. Posset etiam specialiter restringi gratia spi­ nee pervenient unquam ad verum legis sensum. ritus ad ministros: ut respondeat haec sententia Quod autem de lege dicitur, ad totam scripturam initio capitis. Nam in ministris alia esse debet patet, nempe ubi ad Christum non dirigitur, tanquam gratia spiritus, et alia libertas quam in reliquis. ad unicum scopum, perperam torqueri ac perverti. Mihi tarnen prior sensus magis arridet: quamquam 17. Dominus Spiritus est. Hic quoque locus non displicet, unicuiquo hoc attribui pro doni sui perperam expositus fuit, perinde ac si dicere vo- mensura. Satis est si observemus, Paulum hie spiluisset Paulus Christum spiritualis essentiae. Conritus efficaciam notare, quam experimur in salutem iungunt enim cum illo Iohannis: Deus spiritus est. nostram quicunque eius gratia sumus regenerati. "Verum praesens sententia nihil ad Christi essen- 18. Nos autem omnes retecta facie. Nescio quid tiam: sed officium duntaxat exprimit. Cohaeret in mentem venerit Erasmo, ut hoc ministris solis enim cum superioribus, ubi habuimus, legis doctri- accommodaret, quod fidelium omnium commune esse nam esse literalem, nee mortuam solum, sed etiam constat. Verbum quidem xaxoTiTpiCea&t«, dubiae est materiam mortis. E converso nunc Christum vocat significations apud Graecos. Tam enim speculum eius spiritum: quo significat, tunc demum vivam et contemplandum exhibere, quam oblatum inspicere vivificam fore, si a Christo inspiretur. Accédât significat. Sed vetus interpres bene animadvertit, anima ad corpus: et fit vivus homo, praeditus in- secundam praesenti loco melius quadrare. Ideo setelligentia et sensu, ad vitales actiones idoneus : tolquutus sum quod reddidit. Nee frustra Paulus latur anima a corpore, et reBtabit inutile cadaver notam universalem addidit. Nos omnes, inquit : omnique sensu vacuum. Locus singulari observa- totum enim ecclesiae corpus complectitur. Conclutione dignus: unde docemur qualiter concilianda sio est apta superiori doctrinae, in evangelio nos sint ilia encomia, quibus David legem commendat I habere apertam Dei revelationem : de qua iterum

47 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 48 capite quarto videbimus. Verum simul et vim revolationis notât, et quotidianum profectum. Nam ob haec tria similitudine ista usus est: non esse quod ob8curitatem vereamur quum accedimus ad Evangelium. Illic enim Deus faciem suam nobis conspicuam exhibet. Deinde non decere ut haec sit mortua contemplatio, sed nos per earn transformari in Dei imaginem. Tertio, non impleri utrumque uno momento in nobis: sed crescendum esse con tin uo successu tarn in notitia quam conformitate imaginis Dei. Hoc enim significat, a gloria in gloriam, Quum addifc, tanquam a Domini spiritu, rursus in memoriam reducit quod dixerat, totam vim evangelii inde pendere, quod spiritus sancti gratia nobis vivificum redditur. Nam particula similitudinis tanquam non ad notaudam improprietatem posita est: sed ad modum exprimendum. Nota hunc esse finem evangelii, ut Dei imago, quae inducta fuerat per peccatum, reparetur in nobis, atque huius instaurationis progressionem tota vita esse continuam: quia paulatim gloriam in nobis suam illustrât Deus. Una hie moveri potest quaestio: dicit Paulus nos recta facie intueri Dei gloriam: prioris autem epistolae cap. 13, 12, habuimus, nonnisi per speculum et in aenigmate nunc Deum cognoscere. In his verbis species est repugnantiae: minime tarnen inter se pugnant. Obscura nunc est atque exilis Dei cognitio quam habemus, praeut erit gloriosus ille adspectus in ultima Christi apparitione. Nobis tarnen quantum salutis nostrae interest, et quantum fert captus noster, nunc se visendum et palam conspiciendum offert Deus. Ideo mentionem profectus apostolus facit, quum tunc futura sit perfectio. CAPUT IV. 1. Quamobrem habentes Ministerium hoc, sicuti misericordiam sumus consequuti, non deficimus, 2. sed reiicimus latebras dedecoris, non ambulantes in astutia, neque dolo tractantes sermonem Dei: sed manifestatione veritatis, cotnmendantes nos apud omnem conscientiam hominum, coram Deo. 3. Si autem velatum est evangelium nostrum: in Us qui pereunt velatum est. 4. Quibus deus saeculi huius excaecavit sensus: nempe infidelibus, ut ne Ulis resplendeat claritas evangelii gloriae Christi, qui est imago Dei invisibilis. 5. Non enim nosmetipsos praedicamus, sed Iesum Christum Dominum: nos vero servos vestros propter Iesum. 6. Quoniam Deus, qui iussit e tenebris lumen splendescere, idem illuxit in cordibus nostris, ad illuminationem cognitionis gloriae Dei, in facie Iesu Christi. 1. Habentes ministerium. Nunc ad personae suae commendationem redit, a qua digressus ad generale illud argumentum fuerat de evangelii dignitate. Sicuti ergo de evangelii natura disseruit, ita nunc tractat quam fidelis sit et sincerus eius minister. Prius docuit quale sit verum Christi evangelium: nunc tale esse docet quod a se praedicatur. Habentes, inquit, ministerium hoc: cuius scilicet excellentiam tarn magnifiée extulerat, cuius potentiam et utilitatem tarn copiose illustraverat. Ideo ne se ipsum nimis extollere videatur, praefatur, non sua industria se, non suis meritis ad tantum honoris fastigium oonscendisse : sed provectum sola Dei misericordia. Plus autem fuit misericordiam Dei quam gratiam apostolatus sui causam facere. Non deficimus, id est, non desumus partibus nostris quin eas fideliter impleamus. 2. Sed reiicimus latébras. Dum suam sinceritatem commendat, ex adverso perstringit pseudoapostolos, qui, quum ambitione sua genuinam evangelii vim corrumperent, soli tarnen volebant eminere. Itaque vitia, quibus se carere negat, oblique in eos confert. Per latebras dedecoris, .vel occultamenta, nonnulli umbras legis mosaicae intelligunt: Chrysostomus osténtationem, qua se venditabant. Ego fucos omnes intelligo quibus adulterabant puram et nativam evangelii pulchritudinem. Sicuti enim castae et honestae mulieres naturali formae elegantia contentae alienos colores non accersunt: meretrices autem nunquam bene ornatae sibi videntur, nisi naturam corruperint: ita Paulus purum evangelium se proposuisse gloriatur: quum alii fucosum et indignis accessiönibus involutum proponerent. Nam quum eos puderet simplicitatis Christi, aut certe quia non poterant veris apostolorum virtutibus excellere: novum evangelium fabricabant, profanae philosophiae non absimile, magnis ampullis turgidum, vacuum spiritus efficacia. Tales adulterinos colores, quibus deformatur evangelium, vocat occultamenta dedecoris: quia nuditatem eorum probrosam et pudendam esse oporteat, qui ad latebras et velamenta confugiunt. Se autem dicit abiicere vel adspernari involucra: quoniam Christi facies quo magis retecta conspicitur in sua praedicatione, eo gloriosior eniteat. Neque tarnen nego quin alludat simul ad velum Mosis, cuius memineràt : sed pseudoapo8tolis attribuit prorsus diversum velum. Moses enim faciem tegebat, quia nimius gloriae legis fulgor ferri non poterat a teneris et lusciosis oculis: isti autem ornatus loco velum sibi induunt. Et quia despicabiles, imo ignominiosi essent, si reluceret evangelii simplicitas: ideo nescio quibus integumentis et larvis suum pudorem abscondunt. Non ambulantes in astutia. Non dubium est quin astutia, quae a Paulo vituperatur, valde sibi placuerint pseudoapostoli, ac si fuisset eximia virtus. Quemadmodum hodie quoque nonnullos videmus etiam ex iis, qui evangelium profîtentur, malle sub-

47 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 48<br />

capite quarto videbimus. Verum simul et vim revolationis<br />

notât, et quotidianum profectum. Nam<br />

ob haec tria sim<strong>il</strong>itud<strong>in</strong>e ista usus est: non esse<br />

quod ob8curitatem vereamur quum accedimus <strong>ad</strong><br />

Evangelium. Illic enim Deus faciem suam nobis<br />

conspicuam exhibet. De<strong>in</strong>de non decere ut haec<br />

sit mortua contemplatio, sed nos per earn transformari<br />

<strong>in</strong> Dei imag<strong>in</strong>em. Tertio, non impleri utrumque<br />

uno momento <strong>in</strong> nobis: sed crescendum esse<br />

con t<strong>in</strong> uo successu tarn <strong>in</strong> notitia quam conformitate<br />

imag<strong>in</strong>is Dei. Hoc enim significat, a gloria <strong>in</strong><br />

gloriam, Quum <strong>ad</strong>difc, tanquam a Dom<strong>in</strong>i<br />

spiritu, rursus <strong>in</strong> memoriam reducit quod dixerat,<br />

totam vim evangelii <strong>in</strong>de pendere, quod spiritus<br />

sancti gratia nobis vivificum redditur. Nam particula<br />

sim<strong>il</strong>itud<strong>in</strong>is tanquam non <strong>ad</strong> notaudam improprietatem<br />

posita est: sed <strong>ad</strong> modum exprimendum.<br />

Nota hunc esse f<strong>in</strong>em evangelii, ut Dei<br />

imago, quae <strong>in</strong>ducta fuerat per peccatum, reparetur<br />

<strong>in</strong> nobis, atque huius <strong>in</strong>staurationis progressionem<br />

tota vita esse cont<strong>in</strong>uam: quia paulatim gloriam <strong>in</strong><br />

nobis suam <strong>il</strong>lustrât Deus. Una hie moveri potest<br />

quaestio: dicit Paulus nos recta facie <strong>in</strong>tueri Dei<br />

gloriam: prioris autem epistolae cap. 13, 12, habuimus,<br />

nonnisi per speculum et <strong>in</strong> aenigmate nunc<br />

Deum cognoscere. In his verbis species est repugnantiae:<br />

m<strong>in</strong>ime tarnen <strong>in</strong>ter se pugnant. Obscura<br />

nunc est atque ex<strong>il</strong>is Dei cognitio quam habemus,<br />

praeut erit gloriosus <strong>il</strong>le <strong>ad</strong>spectus <strong>in</strong> ultima Christi<br />

apparitione. Nobis tarnen quantum salutis nostrae<br />

<strong>in</strong>terest, et quantum fert captus noster, nunc se<br />

visendum et palam conspiciendum offert Deus. Ideo<br />

mentionem profectus apostolus facit, quum tunc futura<br />

sit perfectio.<br />

CAPUT IV.<br />

1. Quamobrem habentes M<strong>in</strong>isterium hoc, sicuti<br />

misericordiam sumus consequuti, non deficimus, 2. sed<br />

reiicimus latebras dedecoris, non ambulantes <strong>in</strong> astutia,<br />

neque dolo tractantes sermonem Dei: sed manifestatione<br />

veritatis, cotnmendantes nos apud omnem<br />

conscientiam hom<strong>in</strong>um, coram Deo. 3. Si autem velatum<br />

est evangelium nostrum: <strong>in</strong> Us qui pereunt velatum<br />

est. 4. Quibus deus saeculi huius excaecavit<br />

sensus: nempe <strong>in</strong>fidelibus, ut ne Ulis resplendeat claritas<br />

evangelii gloriae Christi, qui est imago Dei <strong>in</strong>visib<strong>il</strong>is.<br />

5. Non enim nosmetipsos praedicamus, sed<br />

Iesum Christum Dom<strong>in</strong>um: nos vero servos vestros<br />

propter Iesum. 6. Quoniam Deus, qui iussit e tenebris<br />

lumen splendescere, idem <strong>il</strong>luxit <strong>in</strong> cordibus nostris,<br />

<strong>ad</strong> <strong>il</strong>lum<strong>in</strong>ationem cognitionis gloriae Dei, <strong>in</strong> facie<br />

Iesu Christi.<br />

1. Habentes m<strong>in</strong>isterium. Nunc <strong>ad</strong> personae<br />

suae commendationem redit, a qua digressus <strong>ad</strong><br />

generale <strong>il</strong>lud argumentum fuerat de evangelii dignitate.<br />

Sicuti ergo de evangelii natura disseruit,<br />

ita nunc tractat quam fidelis sit et s<strong>in</strong>cerus eius<br />

m<strong>in</strong>ister. Prius docuit quale sit verum Christi<br />

evangelium: nunc tale esse docet quod a se praedicatur.<br />

Habentes, <strong>in</strong>quit, m<strong>in</strong>isterium hoc: cuius<br />

sc<strong>il</strong>icet excellentiam tarn magnifiée extulerat, cuius<br />

potentiam et ut<strong>il</strong>itatem tarn copiose <strong>il</strong>lustraverat.<br />

Ideo ne se ipsum nimis extollere videatur, praefatur,<br />

non sua <strong>in</strong>dustria se, non suis meritis <strong>ad</strong> tantum<br />

honoris fastigium oonscendisse : sed provectum<br />

sola Dei misericordia. Plus autem fuit misericordiam<br />

Dei quam gratiam apostolatus sui causam<br />

facere. Non deficimus, id est, non desumus<br />

partibus nostris qu<strong>in</strong> eas fideliter impleamus.<br />

2. Sed reiicimus latébras. Dum suam s<strong>in</strong>ceritatem<br />

commendat, ex <strong>ad</strong>verso perstr<strong>in</strong>git pseudoapostolos,<br />

qui, quum ambitione sua genu<strong>in</strong>am evangelii<br />

vim corrumperent, soli tarnen volebant em<strong>in</strong>ere.<br />

Itaque vitia, quibus se carere negat, oblique <strong>in</strong> eos<br />

confert. Per latebras dedecoris, .vel occultamenta,<br />

nonnulli umbras legis mosaicae <strong>in</strong>telligunt: Chrysostomus<br />

osténtationem, qua se venditabant. Ego<br />

fucos omnes <strong>in</strong>telligo quibus <strong>ad</strong>ulterabant puram<br />

et nativam evangelii pulchritud<strong>in</strong>em. Sicuti enim<br />

castae et honestae mulieres naturali formae elegantia<br />

contentae alienos colores non accersunt: meretrices<br />

autem nunquam bene ornatae sibi videntur, nisi<br />

naturam corruper<strong>in</strong>t: ita Paulus purum evangelium<br />

se proposuisse gloriatur: quum alii fucosum et <strong>in</strong>dignis<br />

accessiönibus <strong>in</strong>volutum proponerent. Nam<br />

quum eos puderet simplicitatis Christi, aut certe<br />

quia non poterant veris apostolorum virtutibus excellere:<br />

novum evangelium fabricabant, profanae<br />

ph<strong>il</strong>osophiae non absim<strong>il</strong>e, magnis ampullis turgidum,<br />

vacuum spiritus efficacia. Tales <strong>ad</strong>ulter<strong>in</strong>os<br />

colores, quibus deformatur evangelium, vocat occultamenta<br />

dedecoris: quia nuditatem eorum probrosam<br />

et pudendam esse oporteat, qui <strong>ad</strong> latebras et velamenta<br />

confugiunt. Se autem dicit abiicere vel<br />

<strong>ad</strong>spernari <strong>in</strong>volucra: quoniam Christi facies quo<br />

magis retecta conspicitur <strong>in</strong> sua praedicatione, eo<br />

gloriosior eniteat. Neque tarnen nego qu<strong>in</strong> alludat<br />

simul <strong>ad</strong> velum Mosis, cuius mem<strong>in</strong>eràt : sed pseudoapo8tolis<br />

attribuit prorsus diversum velum. Moses<br />

enim faciem tegebat, quia nimius gloriae legis fulgor<br />

ferri non poterat a teneris et lusciosis oculis: isti<br />

autem ornatus loco velum sibi <strong>in</strong>duunt. Et quia<br />

despicab<strong>il</strong>es, imo ignom<strong>in</strong>iosi essent, si reluceret<br />

evangelii simplicitas: ideo nescio quibus <strong>in</strong>tegumentis<br />

et larvis suum pudorem abscondunt.<br />

Non ambulantes <strong>in</strong> astutia. Non dubium est<br />

qu<strong>in</strong> astutia, quae a Paulo vituperatur, valde sibi<br />

placuer<strong>in</strong>t pseudoapostoli, ac si fuisset eximia virtus.<br />

Quem<strong>ad</strong>modum hodie quoque nonnullos videmus<br />

etiam ex iis, qui evangelium profîtentur, malle sub-

logo

Produits

Ressources

Entreprises

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!