commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...

45 CAPUT III. 46
illis praedicatur, audiendo non audiunt, et videndo (Psal. 19, 8): Lex Domini convertens animas, illu-
non vident. Non est autem quod turbemur, quasi minans oculos, sapientiam praestans parvulis: et
aliquid novum accident: iam olim sub veli typo id similia, cum Pauli sententiis in speciem repugnan-
fore ostendit Deus. Caeterum ne culpa derivetur tibus, quod ministerium sit peccati et mortis, litera
in legem, iterum repetit, corda eorum velo impediri. quae nihil quam oeeidit. Nam ubi animata est a
Nee tollitur, eo quod aboletur. Reddit causam Christo, vere in earn competunt quae David com­
cur in luce tamdiu caecutiant. Lex enim per se mémorât. Si Christus auferatur, talis est prorsus
lucida est: sed tunc demum eius claritate fruimur, qualem describit Paulus. Ergo Christus est legis vita.
quum in ea nobis Christus apparet. Iudaei a Christo, Ubi spiritus Domini. Nunc modum describit,
quantum possunt, avertunt oculos: non igittir mirum quo Christus legem vivificat: nempe dum spiritu
si nihil cernant, quum nolint solem intueri. Haec suo nos donat. Nomen spiritus diversam hie habet
populi electi excaecatio, praesertim tam diuturna, significationem quam proximo versu: illic capieba-
nos admonet ut ne freti beneficiis in nos a Deo tur pro anima et Christo metaphorice tribuebatur:
collatis superbia efferamur. Qua de re ad Roma­ hie vero spiritum sanctum significat, quem ipse
nos capite 11, 20. Causa vero excaecationis nos a Christus suis donat. Verum Christus nos regene-
Christi contemptu deterreat, quem Deus tam grarando legem vivificat, et se fontern vitae esse ostenviter
ulciscitur. Interea discamus, ne in lege quidem dit: sicut ab hominis anima proficiseuntur omnes
ac toto Dei verbo quidquam esse lucis sine Christo vitales motus. Est igitur Christus universalis (ut
iustitiae sole.
ita dicam) omnium anima, non quod ad essentiam, sed
16. At ubi conversus fuerit ad Dominum. Locus quod ad gratiam. Vel si mavis, Christus spiritus est,
hie male hactenus versus fuit: putarunt enim tam quia vivifica spiritus sui virtute nos animât. Simul
G-raeci quam Latini, subaudiendum nomen Israelis: beneficium commémorât quod inde consequimur.
quum de Mose loquatur Paulus. Dixerat velamen Illic libertas, inquit. Per nomen libertatis, non
esse impositum Iudaeorum cordibus, dum legitur tantum intelligo a peccati et carnis Servitute manu-
Moses: continuo addit, simul atque conversus fuemis8ionem: sed etiam fiduciam, quam concipimus ex
rit ad Dominum, velamen ablatum iri. Quis non adoptionis nostrae testimonio. Convenit enim cum
videt de Mose hoc dici, hoc est de lege? Nam illo (Rom. 8, 15): Non accepimus iterum spiritum
.quum eius finis sit Christus, ad quern referri de- servitutis, in timorem etc. Duo illic ponit apostobuerat:
alio transversa fuit quum inde Christum lus, servitutem et timorem. lis contraria sunt liber­
excluserunt Iudaei. Itaque sicuti in lege per devia tas et fiducia. Ita fateor ex hoc loco rite colligi
vagantur, ita et lex ipsis involuta est instar laby­ quod Augustinus colligit: nos peccati servos esse
rinth}, donee ad suum finem referatur, qui est Chris­ natura: liberos fieri per gratiam regenerationis.
tus. Christum igitur si in lege quaerunt Iudaei: Ubi enim nuda est legis litera, illic peccati domi­
perspicua illis Dei Veritas patefiet. Quamdiu sanium. Sed libertatis nomen latius (sicuti dixi) expere
volent extra Christum, in tenebris errabunt: tendo. Posset etiam specialiter restringi gratia spi­
nee pervenient unquam ad verum legis sensum. ritus ad ministros: ut respondeat haec sententia
Quod autem de lege dicitur, ad totam scripturam initio capitis. Nam in ministris alia esse debet
patet, nempe ubi ad Christum non dirigitur, tanquam gratia spiritus, et alia libertas quam in reliquis.
ad unicum scopum, perperam torqueri ac perverti. Mihi tarnen prior sensus magis arridet: quamquam
17. Dominus Spiritus est. Hic quoque locus non displicet, unicuiquo hoc attribui pro doni sui
perperam expositus fuit, perinde ac si dicere vo- mensura. Satis est si observemus, Paulum hie spiluisset
Paulus Christum spiritualis essentiae. Conritus efficaciam notare, quam experimur in salutem
iungunt enim cum illo Iohannis: Deus spiritus est. nostram quicunque eius gratia sumus regenerati.
"Verum praesens sententia nihil ad Christi essen- 18. Nos autem omnes retecta facie. Nescio quid
tiam: sed officium duntaxat exprimit. Cohaeret in mentem venerit Erasmo, ut hoc ministris solis
enim cum superioribus, ubi habuimus, legis doctri- accommodaret, quod fidelium omnium commune esse
nam esse literalem, nee mortuam solum, sed etiam constat. Verbum quidem xaxoTiTpiCea&t«, dubiae est
materiam mortis. E converso nunc Christum vocat significations apud Graecos. Tam enim speculum
eius spiritum: quo significat, tunc demum vivam et contemplandum exhibere, quam oblatum inspicere
vivificam fore, si a Christo inspiretur. Accédât significat. Sed vetus interpres bene animadvertit,
anima ad corpus: et fit vivus homo, praeditus in- secundam praesenti loco melius quadrare. Ideo setelligentia
et sensu, ad vitales actiones idoneus : tolquutus sum quod reddidit. Nee frustra Paulus
latur anima a corpore, et reBtabit inutile cadaver notam universalem addidit. Nos omnes, inquit :
omnique sensu vacuum. Locus singulari observa- totum enim ecclesiae corpus complectitur. Conclutione
dignus: unde docemur qualiter concilianda sio est apta superiori doctrinae, in evangelio nos
sint ilia encomia, quibus David legem commendat I habere apertam Dei revelationem : de qua iterum