commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...

43 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 44
attulisse. Postremo Dominus inflrmitatem veteris
testamenti inde provenire testatur per Ieremiam
(31, 32), quod non insculptum esset cordibus. Ego
abolitionem legis, cuius hic fit mentio, interpretor
de toto veteri testamento, quatenus evangelio opponitur:
ut cum illo oonveniat: Lex et prophetae
usque ad Iohannem: nam id contextus postulat.
Paulus enim non de solis caeremoniis hic disputât:
sed docet quanto potentius vim suam exserat Dei
spiritus in evangelio quam olim sub lege.
Ita ut non possent intueri. Yidetur oblique
voluisse carpere eorum arrogantiam, quibus despectui
erat evangelium tanquam nimis humile, ut vix recto
intuitu ipsum dignarentur. Tantus, inquit, legis
erat fulgor, ut earn ferre Iudaei non possent. Quid
igitur de evangelio sentiendum, cuius dignitas
tanto legem superat, quanto Mose excellentior est
Christus ?
10. Quod glorificatum fuit. Non est correctio
superiorum, sed magis confirmatio. Intelligit enim
suffocari legis gloriam, ubi prodit evangelium. Quemadmodum
luna et stellae per se quidem non modo
lucidae sunt, sed lumen suum diffundunt per totam
terram, solis tarnen splendore evaneseunt: ita lex
uteunque per se gloriosa fuerit, nulla tarnen est
eius gloria prae evangelii amplitudine. Unde sequitur,
neque satis magni fieri posse, nee satis reverenter
suspici Christi gloriam, quae in evangelio relucet,
perinde ac solis fulgor in suis radiis: et insulse
traetari evangelium, imo perperam profanari, ubi non
se profert vis ac maiestas spiritus, quae in coelum
montes et corda rapiat.
12. Habentes igitur hanc spem, multa fiducia
utimur. 13. Et non quemadmodum Moses ponebat
velamen ante faciem suam, ut non intuerentur filii
Israel in finem eius quod aboletur. 14. Sed excaecati
sunt sensus eorum. Nam usque in hunc diem velamen
illud in lectione veteris testamenti manet: nee tollitur,
eo quod aboletur per Christum. 15. Sed usque in
hodiemum diem, quum legitur Moses, velamen eorum
cordibus impositum est. 16. At ubi conversus fuerit
ad Dominum: auferetur velamen. 17. Dominus,
spiritus est. Ubi autem spiritus Domini, illic libertas.
18. Nos autem omnes reteeta facie gloriam Domini
in speculo conspicientes, in eandem imaginem transformamur,
a gloria in gloriam, tanquam a Domini
spiritu.
12. Habentes igitur hanc spem. Hie iam longius
evehitur. Neque enim tantum de legis natura
tractât, aut de perpétua ilia qualitate quam diximus:
sed etiam de abusu. Quamquam ad eius
naturam hoc quoque pertinebat, quod velo involuta
non adeo patebät oculis, et quod sua claritate terrorem
ineutiebat (unde idem Paulus alibi dicit
[Rom. 8, 15], populum israeliticum ab ea hausisse
spiritum servitutis in timorem): magis tarnen hie
de extraneo et adventitio abusu loquitur. Erat
tunc ubique grave offendiculum ex Iudaeorum pervicacia,
quod Christum obstinate repudiabant. Hinc
coneutiebantur infirmae conscientiae, haesitantes an
Christum amplecti deberent, qui a populo electo non
agnosceretur. Eiusmodi scrupulum eximit apostolus,
admonens, eorum excaecationem iam ab initio praefiguratam,
quum faciem Mosis intueri, nisi velo
interposito, nequirent. Sicuti ergo prius legem in
fulgore vultus Mosis fuisse glorificatam dixit: ita
nunc velum fuisse signum futurae excaecationis
docet in populo israelitico. Nam Mosis persona est
instar legis. Testati ergo sunt Iudaei, sibi ad cernendam
legem nisi velatam oculos non esse. Hoc
velamen subiungit non tolli, nisi per Christum.
Inde concludit, nullos verae intelligentiae esse capaces,
nisi qui in Christum mentem intendunt.
Principio discrimen istud ponit legis et evangelii,
quod illius claritas magis perstringebat oculos quam
illuminabat: in hoc gloriosa Christi faciès est conspicua.
Ita nunc plene exsultat, quod maiestas
evangelii non sit terrifica, sed amabilis: non sit
recondita, sed familiariter omnibus patefiat. üa£fïjcrfav
hic aeeepit, vel pro excelsa spiritus magnitudine,
qua praeditos esse convenit omnes evangelii
ministros: vel pro aperta et plana Christi manifestatione.
Quod secundum probabilius est, nam
legis obscuritati eam opponit.
13. Non quemadmodum Moses. Non disputât
Paulus de consilio Mosis. Quemadmodum enim
eius officium fuit, legem populo suo publicare: ita
proeul dubio optavit ab omnibus pereipi rectum
eius sensum: neque data opera doctrinam suam obscuritate
induxit: sed vitium erat ex parte populi.
Quia ergo non poterat mentes auditorum innovare,
contentas fuit fideliter exsequi partes sibi mandatas.
Imo quum Dominus eum iuberet velum inter faciem
suam et oculos speetantium interponere, paruit.
Nihil itaque hie in Mosern contumeliosum dicitur:
quia non debuit plus praestare quam ferebat dispensatio
sibi commissa. Adde quod hebetudo, vel
debilis obtusaque acies de qua nunc disserit Paulus,
ad solos incredulos restringitur : quia lex quamvis
figuris implicita, non tarnen distitit sapientiam parvulis
praestare.
14. Excaecati sunt sensus. Totam eulpam illis
imputât: quia factum sit eorum oaecitate ne proficerent
in doctrina legis. Postea subiieit, velamen
illud hodie quoque manere. Quo significat, non
unius horae fuisse illam hebetudinem: sed figurasse
quis futurus esset in posterum gentis status: ac si
diceret, velamen illud, quo texit faciem suam Moses
in publicanda lege, symbolum fuit futurae et diuturnae.
in populo hebetudinis. Ita hodie quum lex