commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...

37 CAPUT III. 38
inde colligendum est, simpliciter et per se rem esse
malam, commendationem accipere, qua in bonum
finem utaris. Ipse enim Paulus multos commendat,
non facturus, si esset illicitum. Sed duo hic requiruntur:
ut non sit çommendatio blanditiis elicita,
sed enucleatum testimonium: deinde ne promovendi
hominis causa detur, sed tantum ut regno Christi
promovendo serviat. Ideo dixi Paulum habuisse
eorum respectum, quorum fuerat calumniis impetitus.
2. Epistöla nostra vos. Non caret artificio, quod
suam gloriam constituit in salute Corinthiorum : ac
si diceret: Quamdiu eritis Christiani, satis habebo
commendationis. Fides enim vestra me praedicat:
quia apostolatus mei est sigillum. Quum dicit
scriptam in cordibus, hoc de Sylvano et Timotheo
potest intelligi: et tunc erit sensus: Nos contenu
sumus hac laude, quam ex re ipsa consequimur.
Aliorum commendationes in oculis hominum
volitant : haec nostra suam sedem habet in ccnscientiis.
Potest etiam ad Corinthios ex parte referri,
hoc sensu : Qui commendationes impétrant, non habent
in conscientia quod in charta scriptum gestant:
et qui commendant alios, indulgentia saepe magis
id faciunt quam iudicio: nos vero utrinque insculptum
in cordibus habemus apostolatus nostri testimonium.
Quae cognoscitur. Posset etiam legi, quae cognoscitur
et agnoscitur, propter dubiam significationem
verbi avayivctxjea&at : et nescio annon melius conveniret.
Nolui tarnen discedere a recepta translatione,
nisi coactus. Tantum admonitus sit lector ut
consideret utrum sit melius. Si agnosci legamus,
tacita inter certam et perspectae fidei epistolam, et
inter supposititias erit antifiiesis. Et certe quod proxime
sequitw, in hanc partem magis propendet: quia
epistöla Christi ementitis et falsis opponitur.
3. Vos esse epistolam Christi. Perseverans in
metaphora, dicit epistolam a Christo scriptam esse:
quia opus illius erat Corinthiorum fides. Subministratam
a se dicit, quasi fuerit vice calami et
atramenti. Denique Christum facit autorem, se
vero organum : ut calumniatores intelligant sibi cum
Christo esse negotium, si maligne contra obtrectare
pergant. Quae sequuntur, posita sunt ad exaggerandam
epistolae huius autoritatem. Secundum vero
iam spectat ad comparationem legis et evangelii.
Hac enim occasione paulo post ad earn descendet,
sicut videbimus. Antitheses atramenti et Spiritus,
lapidum et cordis ad auxesin non parum
valent. Plus enim exprimit, quum atramentum
opponit Dei spiritui et lapides cordi, quam si spiritual
et cor sine contentione nominasset.
Non in tabulis lapideis. Alludit ad promissionem
quae habetur 1ère. 31, 31 et Ezech. 37, 26,
de gratia novi testamenti. Percutiam, inquit, foedus
novum cum ipsis, non quale pepigeram cum
patribus eorum : sed inscribam cordibus eorum leges
meas et visceribus eorum insculpam. Item, aufcram
cor lapideum in medio tui, et dabo tibi cor
carneum, ut ambules in praeceptis meis. Hoc beneficium
in sua praedicatione fuisse impletum dicit
Paulus. TJnde palam apparet, fidum esse novi foederis
ministrum: quae légitima est apostolatus approbatio.
Epithetum earn ei non capitur hie in
malam partem, sed molle et flexibile significat:
quoniam opponitur lapideo, hoc est, duro et contumaci:
quale est cor hominis a natura, donec subactum
Dei spiritu fuerit.
4. Fiduciam autem eiusmodi per Christum habemus
erga Deum: 5. non quod idonei simus ex nobis
ad cogitandum quidquam, tanquam ex nobis: sed facultas
nostra ex Deo est, 6. qui nos fecit idoneos
ministros novi testamenti, non literae, sed Spiritus.
Nam liter a quidem oeeidit: Spiritus autem vivificat.
7. Quod si ministerium mortis in Uteris insculptum
in lapidibus fuit in gloria, ita ut non possent intueri
filii Israel in faciem Mosis propter gloriam vultus
eius, quae aboletur: 8. quomodo non magis ministerium
spiritus erit in gloria? 9. Si enim ministerium
damnationis gloria: quomodo non magis abundet
ministerium iustitiae in gloria? 10. JEtenim quod
glorificalum fuit, in hac parte, non fuit glorifkatum
propter antecellentem gloriam. 11. Si enim quod aboletur,
per gloriam: multo magis quod manet, erit in
gloria.
4. Fiduciam autem. Quia magoificum erat encomium
illud quo se ac suum apostolatum ornaverat
Paulus: ne quid de se arrogantius quam par sit
praedicare videatur, totam gloriam in Deum transfert,
a quo fatetur sibi datum quidquid habet. Hac,
inquit, iaetantia Deum magis quam me ipsum extollo,
cuius gratia sum quidquid sum. Addit, per
Christum, suo more: quod hie veluti canalis est,
per quem ad nos omnia Dei bénéficia fluunt.
5. Non quod idonei. Non est haec fictae modestiae
submissio, quod ita sibi omnia adimit: sed
quod sentit, ex animo loquitur. Videmus autem ut
nihil homini reliquum faciat. Est enim minima
fere pars boni operis cogitatio: hoc est, neque primas,
neque secundas laudis partes habet. Atqui ne
hanc quidem nobis concedit. Quum minus sit cogitare
quam velle, quantum desipiunt qui sibi
rectam voluntatem arrogant, quando ne bene cogitare
quidem illis relinquit Paulus? Papistae decepti
sunt vocabulo sufficientiae, quod posuerat vêtus
interpres. Nam se elapsos putant, si fateantur hominem
non esse parem capiendis bonis consiliis:
interea vero tribuant illi rectam mentis intelligentiam,
quae a Deo paululum adiuta per se aliquid
valeat. Paulus autem non aötcEpmav modo, sed
8*