commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...

29 CAPUT IL 30
6. Sufßcit. Iam mansuetudinem ad eum quoque
exten dit, qui prae aliis graviter peccaverat: et
cuius causa excanduerat adversus omnes, quod ad
eius scelus conniverent. Quum huic quoque veniam
indulgeat, qui poena maiore dignus erat: illustre
specimen habent Corinthii, ex quo perspioiant quantum
a nimia austeritate abhorreat. Tametsi non id
facit tantum in Corinthiorum gratiam : sed quia ipse
sponte erat placabilis. Debebant tamep in hac facilitate
agnoscere Corinthii summam eius humanitatem.
Adde quod non tantum exorabilem se praebet,
sed alios hortatur ut eadem lenitate eum recipiant
in gratiam. Sed haec paulo distinctius consideremus.
Agitur de eo qui incestis novercae nuptiis se polluerat:
quoniam flagitium erat minime tolerabile,
Paulus excommunicari hominem : iusserat. Corinthios
etiam durius increpaverat, quia tamdiu scelus
hoc dissimulation^ et patientia fovissent. Ex hoc
loco apparet, illum resipuisse, quum fuisset ab ecclesia
monitus. Iubet ergo Paulus, illi dari veniam,
et consolatione etiam sublevari. Locus diligenter
observandus. Docet enim qua aequitate et dementia
temperanda sit disciplina ecclesiae, ne rigor
modum excédât. Severitate opus est, ne impunitate
(quae peccandi illecebra merito vocatur) mali
reddantur audaciores. Bed rursus, quia periculum
est ne is qui castigatur, animum despondeat, hie
adhibenda est moderatio: nempe ut ecclesia simul
atque resipiscentiam illius certo cognoverit, ad dandam
veniam sit parata. Qua in parte ego prudentiam
desidero in veteribus episcopis. Neque sane
excusari debent, quin potius notandus est eorum
error, ut cavere discamus. Paulus resipiscentia peccatoris
contentus est, ut ecclesiae reconcilietur : illi
vero nulla resipiscentiae habita ratione, canones de
triennali, de septennali, et interdum totius vitae
poenitentia ediderunt: quibus miseros homines ab
ecclesiae communione exeludunt. Atque hac via,
aut magis alienatur ab ecclesia peccator, aut in
hypoerisin inducitur. Quod si per se esset probabile
institutum, tarnen ad illud improbandum, mihi
haec ratio sufficeret: quod dissidet a spiritus saneti
régula, quam hie praescribit apostolus.
7. Ne absorbeatur a tristitia. Hic excommunicationis
est finis, quod ad personam eius qui deliquit,
ut peccati sui sensu confusus coram Deo et
ecclesia humilietur: ac cum vera displicentia et reatus
confessione precetur veniam. Qui eo usque
adductus est, iam consolatione magis indiget quam
obiurgatione. Itaque si durius cum eo agere pergas,
crudelis erit insultatio, non disciplina. Sedulo igitur
cavendum ne ultra hune finem urgeantur. Nihil
enim periculosius quam Satanae ansam porrigere,
ut peccatorem ad desperationem sollicitet. Armamus
autem Satanam, quoties eos, qui séria peccati
sui agnitione tanguntur, consolatione destituimus.
9. Nam in hoc etiam scripseram. Occupât obiectionem
qua uti poterant, quid ergo tibi volebas,
quum tantopere succensuisti quia in eum non animadvertebamus?
Ex tam severo iudice repente fieri
patronum, nonne Signum est hominis inter contrarius
affectus fluctuants? Haec cogitatio multum
detrahere poterat ex Pauli autoritate. Verum respondet
se obtinuisse quod quaerebat : itaque sibi
esse satisfactum: ut iam dandus sit locus misericordiae.
Correcta enim eorum segnitie, nihil iam obstàbat
quominus hominem prostratum et iacentem sua
mansuetudine érigèrent.
10. Oui autem condonatis. Quo facilius eos placaret,
suum suffragium veniae ab illis datae adiunxit.
Ac si diceret, ne dubitetis ignoscere: ego mihi
ratum fore polliceor quidquid egeritis, iam que vestrae
ignoscentiae subscribo. Secundo, dicit se hoc
facere in eorum gratiam: et quidem sincere et ex
animo. Iam demonstraverat quam cuperet hominis
saluti esse consultum : nunc vero etiam se libenter
hoc Corinthiis dare affirmât. Pro oonspeotu
Christi, aliqui personam malunt: quia Paulus in
illa reconciliatione, Christi vices obibat, et personam
quodammodo sustinebat: sed mihi magis probatur,
quod sincere et abaque simulatione remittere
se testetur. Solet enim hac loquutione exprimere
puram et minime fucatam rectitudinem. Quod si
cui tarnen prior ille sensus arrideat, notandum erit,
Christi personam in medium statui quia nihil est quod
magis ad misericordiam flectere nos débeat.
11. Ne occupemur a Satana. Potest referri ad >
id quod superius dixerat de immodica tristitia. Est
enim ilia pessima Satanae circumventio, quum excussa
omni consolatione, quasi desperationis abysso,
nos absorbet: atque ita exponit Chrysostomus. Ego
tarnen ad Paulum et Corinthios referre malo. Duplex
enim illis erat periculum a Satanae insidiis:
nempe si nimium fuissent austeri ac morosi: vel
si orta fuisset inter eos dissensio. Accidit enim
persaepe ut pro correctionis zelo obrepat pharisaicus
rigor, qui miserum peccatorem praecipitet magis
quam sanet. Sed de secundo potius loquitur, mea
quidem sententia. Nisi enim aliquatenus Corinthiorum
voto obsecundasset Paulus, Satan dissidio inter
eos conflato invaluisset.
Non enim cogitationes. Hoc est : scimus, a Domino
moniti, hune assidue lapidem ab eo moveri,
ut quum palam nos perdere nequit, occulte adoriendo,
incautos opprimât. Quum ergo noverimus,
obliquis artibus ab eo nos impeti, et clandestinis
molitionibus oppugnari : longe prospiciendum ne qua
nobis noceat. Cogitationes hie posuit, sicut Hebraei
utuntur voce HUTi sed in malam partem, pro astutis
consiliis et machinationibus, quae fidelibus non
debent esse incognitae: neque erunt, modo se tradant
spiritui Dei regendos. In summa, quum mo-