commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...

19 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 20
nebulae fuerant obductae recto iudicio, tandem redire
aliquatenus coeperant ad sanam mentem.
14. Siquidem gloriatio vestra. Breviter attigi-
BQU8 modum, quo Sanctis fas est gloriari in Dei
beneficiis: nempe dum acquiescunt in solo Deo,
neque in alium scopum collineant. Ita pia erat
gloriatio Pauli, quod suo ministerio Corinthios sub
Christi obedientiam redegisset: Corinthiorum vero,
quod a tali apostolo tarn fideliter et probe fuissent
institut!. Quod non omnibus contigerat. Modus
hie in hominibus gloriandf, nihil obstat quominus
in solo Deo gloriemur. Admonet autem Corinthios,
probum se Christi servum ac minime fuoatum ab
illis aghOBci, ipsorum maxime referre: quia si ab
eo discesserint, priventur summa gloria. Quibus
verbis coarguitur eorum levitas, quod malignis et
invidis nimium creduli ultro summa gloria se privaverint.
In die Domini. Diem extremum intelligo, qui
fluxas omnes mundi glorias abolebit. Significat
ergo, gloriationem, de qua nunc agit, non esse evanidam,
quales sunt quae coram hominibus refulgent:
sed perpetuam et stabilem, quia in die Christi perstabit.
^Func enim Paulus tot victoriarum, quas
Christi auspieiis obtinuit, triumphum aget: et in
pompa ducet omnes populos suo ministerio sub
glorio8um Christi iugum redactos. Ecclesia vero
Corinthiorum, tanti apostoli opera fundatam se fuisse
et institutam triumphabit.
15. Et hac fiducia volui primum ad vos venire,
ut secundum gratiam haberetis: et per vos transire in
Macedoniam: 16. Et rursum e Macedonia venire ad
vos: et a vdbis deduci in Iudaeam. 17. Hoc igitur
quum animo propositwm haberem, nunc ubi levitate
usus sum ? aut quae cogito, secundum carnem cogito ?
ut sit apud me etiam, etiam: et non, non. 18. Fidélis
Deus, quod sermo noster apud vos non fuit etiam, et
non. 19. Dei enim filius Iesus Christus in vdbis per
nos praedicatus, per me et Sylvanum et Timotheum,
non fuit etiam et non : sed etiam fuit in ipso. 20. Quaecunque
enim sunt Dei promissiones, in illo sunt etiam.
Quare et per ipsum sit amen Deo ad gloriam per nos.
15. Hac fiducia. Quum spem fecisset adventus
sui, mutaverat deinde consilium. Id in calumniam
tractum fuisse, indicio est excusatio. Quum dicit,
hao fiducia se fretum, consilium veniendi coepisse:
oblique culpam dérivât in Corinthios, qui sua ingratitudine
hanc fiduciam illi adimendo accessum
quodammodo obstruxerint.
Ut secundum gratiam. Prima gratia fuerat,
quod toto sesquianno inoubuerat ad illos Domino
lucrifaciendos. Secunda erat, confirmari eius adventu
in fide semel recepta, et ad profectum Sanctis
eius monitionibus incitari. Hac se privarant Co- '
rinthii, quum apostolum ad se venire passi non
fuerant. Dabant igitur ipsi poenam vitii sui: quod
Paulo imputarent, non erat. Si quis tarnen cum
Chryso8tomo X^P 17 P ro X a P* v roalit accipere, non
valde repugno. Prior tarnen expositio simplicior est.
17. Nunc ubi levitate usus. Duo sunt praeeipue
quae faciunt ut hominum vel consilia successu careant,
vel promissa veritate : quod in singulas prope
horas mutantur, et quod in suseipiendis deliberationibus
nimium sunt audaces. Signum est inconstantiae
statuere aut polliceri, cuius te mox poeniteat.
Id vitium sibi aeeidisse negat Paulus. Non
mutavi, inquit, fidem datam levitate. A temeritate
quoque et improba confidentia se abfuisse negat:
sic enim interpretor, secundum carnem cogita
re. Nam hominum hie vulgaris mos est, sicuti
dixi, perinde ac si a Dei Providentia non pondèrent,
eiusqüe arbitrio non essent obnoxii, audacter et
superciliose deliberare quid facturi sint. Deus autem
ut hanc arrogantiam vindicet, frustratur eorum consilia
successu, ipsosque subinde ludibrio exponit.
Posset quidem latius extendi particula secundum
carnem, ut vitiosas omnes deliberationes comprehendat,
et quae in rectum finem. non referuntur:
quales sunt in quibus régnât ambitio, avaritia, aut
alius quispiam pravus affectus. Yerum hic nihil
tale (meo iudicio) attingere voluit Paulus: sed solam
temer i tat em, quae in capiendis consiliis homini vulgo
plus quam familiaris est ac quotidians. Ergo secundum
carnem cogitare, est non habere Deum
moderatorem, sed praecipiti audacia ferri, quae iure
postea derideatur a Deo ac puniatur. Ab his vitiis
ut se purget apostolus, quaerit tanquam in adversariorum
persona. Unde, quod iam admonui, verisimile
est fuisse ab improbis aliquid sparsum.
Ut sit apud me etiam, etiam. Quidam superiori-
bus conneetunt hanc sententiam: atque ita exponunt,
perinde ac si in manu mea esset praestare quidquid
delibero. Quemadmodum homines quidquid in men­
tem illis venit, constituunt se facturos: et quum
ne linguam quidem gubernare queant, disponunt
vias suas, inquit Salomo (Prov. 16, 1). Et certe
verba hoc sonant: ut quod semel affirmatum est,
fixum maneat: quod semel negatum est, nunquam
fiat. Sic Iacobus capite 5, 12, suae epistolae: Sit
vestrum est, est: vestrum non, sit non: ne in
simulationem incidatis. Deinde contextus valde hoc
modo aptus foret, quantum ad superiora. Hoc
enim est consultare secundum carnem, quum absque
exceptione volumus nostra décréta instar esse oraculorum.
Sed huic interpretationi répugnât quod
continuo sequitur, fidelis Deus, etc. Ubi dum negare
vult Paulus se fuisse inconstantem in sua
praedicatione, eandem loquendi formam usurpât.
Esset autem absurdum si eodem fere versu pro
' vitio duceret, suum etiam, fuisse etiam: suum non,
t