commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...

17 CAF
et sincere versatus forêt inter omnes. Ergo cams
merito esse illis debebat.. Et ralde fuisset inhuma-
Dum, de tali Domini ministro non esse sollicitas,
ut diu incolumis staret in bonum ecclesiae. Ac si
diceret: Ita me gessi apud omnes, ut non mirum
sit a bonis omnibus me probari ac diligi. Hac
tarnen occasione, eorum causa ad quos scribebat,
ad suam integritatem praedicandam delabitur. Quia
autem non satis est, hominum iudicio probari: et
Paulus ipse iniquis ac malignis quorundam iudiciis,
aut potius corruptis caecisque studiis premebatur:
conscientiam suam testem adducit: quod peraeque
valet ac si Deum ipsum citaret testem : aut ad eius
tribunal revocaret quod dicit. Bed Paulum in sua
integritate gloriari, quomodo cum sententia ilia convenit,
qui gloriatur, in Domino «glorietur? deinde
quis tarn integer, ut coram Deo iactare se audeat?
Primum non opponit se Deo Paulus, quasi proprium
quidquam aut a se ipso haberet; deinde non construit
in ea, quam sibi tribuit, integritate salutis
suae fundamentum : neque eius fiducia nititur. Postremo
non ita gloriatur in Dei- donis, quin ipsum
autorem unum glorificet, atque ad ipsum refer at
omnia. Très istae exceptiones faciunt ut in omnibus
Dei beneficiis iure quisque piorum glorietur.
Impii ne in Deo quidem, nisi falso et perperam,
gloriari possunt. Primum ergo acceptum feramus
Deo quidquid habemus boni, nobis nihil arrogantes:
deinde retineamus illud fundamentum, in sola Dei
misericordia sitam nobis esse salutis fiduciam : postremo
in solo bonorum omnium autore acquiescamus.
Turn pia erit in omni bonorum génère gloriatio.
Quod in simplicitate Dei. Vocat hie simplicitatem
Dei, eodem sensu, quo ad Romanos 3, 23,
gloriam Dei: item Iohannis 12, 43, gloriam Dei et
hominum. Qui gloriam hominum amant, volunt
coram hominibus aliquid videri, aut hominum opinione
censeri. Gloria Dei est quae constat coram
Deo. Non ergo satis habet Paulus testari, sinceritatem
suam fuisse perspectam hominibus : sed addit,
coram Deo se talem fuisse. ElXwcpivecoc (quam ego
puritatem verti) proxima est simplicitati : est enim
aperta et sincera agendi ratio, quae velut perspicuum
reddit cor hominis. Utraque versutiae fueo et obliquis
consilÜ8 opponitur.
Non in sapientia carnali. Subest hie species
occupationis. Nam quod in eo desiderari poterat,
ultro fatetur, imo praedicat sibi defuisse. Sed addit,
se instructum fuisse Dei gratia, quae longo intervallo
excellât. Fateor, inquit, me destitutum fuisse
sapientia carnali: sed praeditus fui Dei virtute, qua
si quis non erit contentus, meum apostolatum minori8
faciat licet. Quod si nullius momenti est
carnis sapientia: mihi ad solidam laudem nihil deest.
Sapientiam carnalem vocat, quidquid extra Christum
nobis sapientiae existimationem conciliât. Vide pri-
Calvini opera. Vol. L.
I. 18
mum caput superioris epistolae, et secundum. Ergo
per Dei gratiam quae iUi opponitur, quidquid hominis
natura et ingenio superius est, ac spiritus sancti dona,
quae Dei virtutem in carnis infirmitate palam monstràbant,
intdligere convenu.
Abundantius erga vos. Non quia minus sincerus
fuerit alibi: sed quod diutius Corinthi egerat, ut
amplius et luculentius fidei suae specimen illio edere
potuerit : ut alias. occasiones taceam. Consulto tarnen
hoc expressif, ac si diceret, nihil opus esse testimoniis
procul accersitis: quandoquidem ipsi qptimi omnium
testes erant.
13. Non enim alia scribimus. Hie oblique perstringit
pseudoapostolos, qui se immodicis iactantiis
venditabant: quum tarnen nihil aut parum esset
rei. Et simul occurrit calumniis: ne quis excipiat,
eum sibi plus arrogare quam debeatur. Dicit ergo,
nihil se verbis iactare quod non factis probet:
idque testibus Corinthiis. Oaeterum ambigua verborum
significatione factum est ut locus hie male
fuerit expositus. 'Avayiy&axeiv Graecis, nunc legere,
nunc recognoscere significat, emyiv&axeiv, nunc cognoscere,
nunc quod Latini proprie dicunt, agnoscere
: sicuti apud iurisconsultos, agnoscere' partum.
Quod etiam Budaeus annotavit. Hoc modo èrayev&axeiv
plus est quam öcvayivdbaxeiv. Recognoscit
enim, hoc est, tacito animi sensu convictus, verum
esse intelligit, qui tarnen non agnoscit: hoc est, suo
consensu libenter comprobat. Nunc expendamus
verba Pauli. Alii legunt, non alia scribimus quam
quae legitis et agnoscitis. Quod palam est esse
nimis frigidum, ne dicam ineptum. Nam quod
Ambrosius ita mitigat, non modo legitis, sed etiam
agnoscitis: nemo est qui non videat a verbis esse
omnino alienum. Sensus autem, quern affero, planus
est, ac sponte nuit: neque alia ratio hactenus impedivit
lectores quominus ipsum perciperent, quam
quod diversa verbi significatione decepti clausos
oculos habuerunt. Summa est, quod Paulus alia
se in medium proferre negat quam quae nota sint
et comporta Corinthiis: imo de quibus reddituri
sibi sint testimonium. Prius est recognoscere,
quum rem ita habere experientia convicti sunt.
Secundum est agnoscere, quum veritati subscribunt.
Spero autem quod in finem. Quia nondum ad
sanam mentem perfecte redierant Corinthii, ut iusta
trutina et aequa appenderent eius fidem: coopérant
tarnen aliquid corrigere ex perverso suo et maligno
iudicio: significat se in posterum melius sperare.
Aliqua ex parte, inquit, iam me agnovistis. Spero
magis ac magis vos agnituros qualis fuerim inter
vos, et qualiter me gesserim. Hinc olarius patet
quid intellexerit per verbum iTOyivdiaxeiv. Porro
ad tempus resipiscentiae hoc pertvnet. Nam initio
plane et solide agnoverant: postea obliquis sermonibus
2