commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...
commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...
commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
263 EPIST. PAULI AD GALATAS 264<br />
praestandisque beneficiis et exercenda liberalitate<br />
defatigemur. Praeceptum <strong>in</strong> primis necessarium.<br />
Nam quum <strong>ad</strong> officia caritatis simus natura plus<br />
satis pigri, <strong>in</strong>numera sub<strong>in</strong>de offendicula superveniunt,<br />
quae bene animatos retardent. Inoidimus<br />
<strong>in</strong> multos <strong>in</strong>dignos, <strong>in</strong> multos <strong>in</strong>gratos: ipsa necessitatum<br />
multitudo nos obruit: hie et <strong>il</strong>lic erogando<br />
exhaurimur: aliorum frigus ardorem nostrum<br />
exst<strong>in</strong>guit. Postremo, totus mundus plenus est impedimentorum,<br />
quae nos a recto cursu avortant.<br />
Bene ergo Paulus, qui nos confirmât ne fessi resideamus.<br />
Si non defecerimus. Hoc est, ita demum metemus<br />
quern Deus promittit fructum, si <strong>ad</strong> f<strong>in</strong>em<br />
usque perstiterimus. Nam qui non persévérant,<br />
sim<strong>il</strong>es sunt ignavis agricolis, qui, postquam ararunt<br />
et sem<strong>in</strong>arunt, opus rel<strong>in</strong>quunt imperfectum, quum<br />
occatio necessaria esset, ne semen aut vorent aves,<br />
aut sol exurat, aut frigus absumat. Ita frustra <strong>in</strong>cipimus<br />
benefacere, nisi <strong>ad</strong> metam usque pergamus.<br />
Temporis opportuni mem<strong>in</strong>it, ne quis fructum<br />
<strong>in</strong> hac vita praecerpere cupiens, spirituali messe privetur.<br />
Spe igitur et patientia suum desiderium<br />
sust<strong>in</strong>eant fidèles ac refraenent.<br />
10. TTbi tempus habemus. Prosequitur sim<strong>il</strong>itud<strong>in</strong>em.<br />
Nam quia non omne tempus culturae et<br />
sationi aptum est, occasionem sedulo urgent strenui<br />
et cordati agricolae, nee earn otiosi praeterire s<strong>in</strong>unt.<br />
Quum igitur totam praesentem vitam arationi sementique<br />
faciendae dest<strong>in</strong>averit Deus, tempore utamur<br />
: ne auferatur nobis facultas, si négligentes<br />
fuerimus. Caeterum Paulus a liberalitate erga m<strong>in</strong>istres<br />
exorsus doctr<strong>in</strong>am suam nunc latius extendit.<br />
Iubet enim omnibus benefacere: sed praesertim domesticos<br />
fidei commendat, hoc est fidèles, quum<br />
eiusdem s<strong>in</strong>t nobiscum fam<strong>il</strong>iae. Ideo enim hac<br />
metaphora usus est, ut communicatio ipsa, quam<br />
necesse est <strong>in</strong>ter unius fam<strong>il</strong>iae membra esse, nos<br />
magis <strong>in</strong>citaret. Omnibus ergo nos debitores facit<br />
communis humanitas, sed fidelibus v<strong>in</strong>culum arctius<br />
spiritualis cognationis, quam Dom<strong>in</strong>us <strong>in</strong>ter nos<br />
sacravit.<br />
11. Videtis qualibus Uteris vdbis scripserim mea<br />
manu. 12. Quicunque volunt placere iuxta faciem <strong>in</strong><br />
came, hi cogunt vos circumcidi, tantum ut ne persequutionem<br />
sust<strong>in</strong>eant cruce Christi. 13. Neque enim<br />
qui circumciduntur, ipsi legem servant: sed volunt<br />
•vos circumcidi, ui <strong>in</strong> came vestra glorientur.<br />
t<br />
11. Videtis. Verbum graecum dubiam habet<br />
term<strong>in</strong>ationem, quae tarn imperativo quam <strong>in</strong>dicative<br />
convenit. Séd <strong>ad</strong> sensum nih<strong>il</strong> àut parum<br />
refert. Paulus, ut sollicitud<strong>in</strong>em suam magis commendet<br />
Galatis, commémorât se propria manu tarn<br />
longam <strong>epistolam</strong> scripsisse. Simul etiam ut atten-<br />
tiores <strong>il</strong>los <strong>ad</strong> lectionem reddat. Nam quo plus<br />
susceperat laboris eorum causa, eo debebant magis<br />
accendi <strong>ad</strong> legendum, non perfunctorie, sed exactissimo<br />
studio.<br />
12. Quicunque volunt placere. Primum, placere<br />
<strong>in</strong> carne velle est ambitiöse aucupari hom<strong>in</strong>um gratiam,<br />
non aedificationis causa. Et verbum compositum<br />
usurpât, quod significat blandi vultus ac sermonis<br />
<strong>il</strong>lecebris esse gratiosum. Accusât ergo ambitionis<br />
pseudoapostolos, ac si diceret: Vultisne scire<br />
quales B<strong>in</strong>t, qui necessitatem circumcisionis vobis<br />
imponunt? quid spectent, quid venentur? Erratis,<br />
si putatis ipsos pio aliquo zelo impelli: sed hom<strong>in</strong>um<br />
favorem acquirere vel fovere volunt hac mercede.<br />
Nam quum Iudaei essent, volebant gentis<br />
suae gratiam hoc modo ret<strong>in</strong>ere, vel saltern deflectere<br />
odia. Ita soient fere ambitiosi serv<strong>il</strong>iter iis<br />
bländiendo, per quorum gratiam emergere se posse<br />
sperant: <strong>in</strong>s<strong>in</strong>uant se <strong>in</strong> <strong>il</strong>lorum animos, ut deiectis<br />
melioribus soli régnent. Hoc pravum cons<strong>il</strong>ium<br />
detegit Galatis, ut sibi caveant.<br />
Tantum ut ne per sequutionem. Crucem Christi<br />
rursum vocat puram evangelii praedicationem. Sed<br />
alludit <strong>ad</strong> eorum delitias, quod Christum docere<br />
vellent absque cruce. Haec enim causa erat cur<br />
tarn <strong>in</strong>festa rabie ferrentur Iudaei <strong>ad</strong>versus Paulum,<br />
quod ferre non poterant defectionem a caeremoniis.<br />
Isti ergo ut persequutionem fugerent, <strong>ad</strong>ulabantur<br />
Iudaeis. Quod si legem servassent ipsi, fuisset tolerab<strong>il</strong>ius:<br />
sed totam ecclesiam privatae suae tranqu<strong>il</strong>litatis<br />
causa, turbabant : tyrannicum iugum imponere<br />
conscientiis non dubitabant, ut a corporali<br />
molestia immunes essent ac liberi. Ergo crucis<br />
metu veram praedicationem crucis <strong>ad</strong>ulterabant.<br />
13. Neque enim circumcisionem habentes. Vetus<br />
<strong>in</strong>terpres et Erasmus habent qui circumciduntur.<br />
Sed quia de solis doctoribus Paulum loqui existimo,<br />
non generaliter de omnibus: vitandae ambiguitatis<br />
causa ita reddere malui. Sensus est igitur: non<br />
faciunt hoc zelo legis, quod vos obstr<strong>in</strong>gunt caeremoniarum<br />
iugo. Nam cum sua circumcisione legem<br />
non servant. Praetextu quidem legis exigunt ut<br />
circumcidam<strong>in</strong>i : sed quum circumcisi s<strong>in</strong>t ipsi, non<br />
praestant quod <strong>in</strong>iungunt aliis. Caeterum dubium<br />
est, quum negat eos legem servare, de tota lege<br />
<strong>in</strong>telligat an de caeremoniis. Sunt enim qui ita<br />
exponant, ne <strong>il</strong>los quidem legi satisfacere, quia sit<br />
onus importab<strong>il</strong>e. Sed potius eos malae fidei <strong>in</strong>simulat,<br />
quia secure legem contemnerent, quoties abesset<br />
<strong>in</strong>vidia: quae pestis nunc quoque passim grassatur.<br />
Nam hodie plures reperias, qui papatus<br />
tyrannidem ambitione quam conscientia defendant.<br />
Loquor de aulicis apostolis et quicunque nidorem<br />
cul<strong>in</strong>arum sequuntur. Tanquam ex tripode pronuntiabunt,<br />
sanctae romanae ecclesiae reverenter obseïvanda<br />
esse statuta. Quid ipsi <strong>in</strong>terim ? nih<strong>il</strong>o pluris