commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...

259 EPIST. PAULI AD GALATAS 260
premuntur fratres: sed potius ut illos exoneremus.
Id fit aruicis et placidis correctionibus. Plurimi
enim sunt adulteri, qui libenter Christum facereut
lenonem: fures, qui libenter facerent earn receptatorem
: omnium denique generum improbi et scelerati,
qui libenter eum patronum facerent: omnes
fidelium humeris ferenda imponere vellent sua onera.
Verum quum tolerantiam instaurationi vel reparationi
subiiciat, nemo est qui non yideat qualem requirat
a christianis.
Adimplete legem Christi. Nomen legis, dum
Christo aptatur, circumstantiae argumenti servit.
Nam subest antithesis inter Christi legem et Mosis:
ac si dicer et: Si vobis cordi est observare legem,
ecce, Christus legem vobis praescribit, quam merito
aliis omnibus praeferre decet: nempe ut mutuam
humanitatem colamus inter nos. Nam qui hoc non
habet, nihil habet. Contra vero dicit adimpleri
Christi legem, ubi quisque proximum misericordia
Bublevat. Quo significat supervacua esse omnia,
quae a caritate aliéna sunt: compositio enim verbi
graeci solidum complementum exprimit. Quia autem
nemo praestat omni ex parte quod requirit Paulus,
ideo a perfectione absumus omnes: qui minimum
prae aliis, longissime tarnen Dei respectu.
3. Nam si quis putat. Ambigua est verborum
constructio, sed mens Pauli certa. Nam particula
quum nihil sit prima specie hoc sonat: si quispiam,
qui alioqui nihil est (ut sunt multi nihili
homines, inflati tarnen stulta sui persuasione), aliquid
sibi tribuat. Yerum generalior est sententia:
ideoque sic resolvi debet: quandoquidem universi
mortales nihil sunt, qui vult aliquid videri et se
aliquem esse sibi persuadet, se decipit. Primum
itaque pronuntiat nos nihil esse : quo intelligit, nihil
habere nos proprium quo gloriemur, sed omni bono
. esse vacuos : ut tota nostra gloria mera sit vanitas.
Inde secundo colligit, eos se fallere, qui sibi aliquid
arrogant. Est autem perquam absurdum, quum
nihil magis indigne feramus quam nos ab aliis deludi,
sponte nos ipsos esse nobis illusores. Haec
porro cogitatio multo aequiores nos aliis reddet.
Unde enim insultandi ferocia, unde superciliosa austeritas:
nisi quod se quisque efferendo alios fastuose
despicit? absit arrogantia, et omnes mutuo modestissimi
erimus.
4. Opus autem suum probet. Validissimo iam
ictu contudit Paulus humanam superbiam : sed quia
inde ut plurimum provenit, quod aliis nos conferendo
pretium nostri statuimus ex vili eorum aestimatione:
negat hie eiusmodi comparationi esse locum.
Nemo, inquit, se metiatur aliéna ulna : neo sibi ideo
placeat, quia alii magis displiceant. Sed omisso aliorum
respectu, suam unius conscientiam excutiat : et quale sit
suum opus considered Ea demum est vera laus, non
quam aliis detrahendo nobis conciliamus: sed quam ha-
bemus sine comparatione. Nonnulli ironiam esse existimant:
quasi diceret Paulus: tu tibi blandiris propter
aliorum vitia: verum si respicias quis sis ipse,
tunc habebis laudem tibi debitam, id est nullam:
quia nemo est, qui guttam laudis mereatur. Postea
exponunt quod sequitur, quisque portabit suum onus,
pro solet portare. Verum absque figura aptius sensus
cohaeret. Verba enim hoc sonant, quoad te
ipsum solum, habebis laudem, non ex aliorum comparatione.
Scio cur ironia illis arrideat. Quoniam
scilicet apostolus proxima sententia in nihilum redegit
totam hominum gloriam. Sed hie Paulus de
gloriatione bonae conscientiae agit, quam Dominus
suis concedit, et qua Paulus alibi exsultat. Ea nihil
aliud est quam gratiae Dei recognitio, quae hominem
minime extollit, sed ad Deum glorificandum
incitât. Talern laudis materiam in se reperiunt pii,
quam non meritis suis, sed Dei bonitati aeeeptam
ferant. Haec est gloriatio nostra, inquit alibi (2. Cor.
1, 12), testimonium bonae conscientiae, quod fideliter
versati simus, etc. Et Christus (Matth. 6, 7): Intra
in cubiculum tuum, coram patre tuo benefac in
abscondito: et pater tuus qui est in abscondito,
reddet tibi 1 ).
5. Quisque enim proprium onus. Ut socordiam
et fastum nobis excutiat, proponit nobis Dei iudicium:
ubi quisque rationem vitae suae seorsum
reddet absque comparatione. Hoc enim est quod
nos fallit: quia luscus inter caecos bene oculatus
sibi videtur, fuscus inter nigros album se putat.
Ietis imaginationibus negat locum fore in iudioio
Dei: quia illic onus suum singuli portabunt, neque
alii alios suis peccatis absolvent. Haec est genuina
mens Pauli.
6. Communicet is, qui instituitur in sermone, cum
doctore in omnibus bonis. 7. Ne erretis, Deusnonsubsannatur.
Quod enim seminaverit homo, hoc etiam meet.
8. Nam qui seminat carni suae, ex carne metet corruptionem:
qui autem seminat spiritui, ex spiritu metet vitam
aeternam. 9. Bonum autem faciendo ne defatigemur.
Nam si non defecerimus, metemus opportuno tempore.
10. Ergo ubi tempus habemus, benefaciamus erga
omnes, praesertim vero erga domesticos fidei.
6. Cummunicet is. Verisimile est, iam tune neglectos
fuisse doctores et verbi ministros. Quae
tarnen turpissima est ingratitudo. Quam indignum
est enim fraudare victu corporali eos, a quibus animae
nostrae pascuntur? Non dignari terrena com-
•) Addidit Calvinus in margine: Quamquam proprie loquendo
nihil affirmât, sed hanc demum légitimant ac soudain
fore docet, si quisque suo pretio, non autem ex alterius vilitate
aestimetur. Itaque conditionalis est oratio: quasi diceret, non
alios censeri probos nisi qui seorsum taies reperiuntur.