commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...
commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ... commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...
249 CAPUT V. 250 insanum esse hominem ut sibi malum sponte aocersat. Fostremo suspectus reddit adversaries, quod oiroumcisionem praedicando suae] potius tranquillitati consulant quam fideliter serviant Christo. Summa est, Paulum ab omni ambitione, avaritia, sui denique respectu abhorruisse, quum favorem plausumque contemneret: persequutionibus vero et multorum furori se obiiceret potius quam minimum unguem deflecteret ab evangelii puritate. Exinànitum est scandalum cruris. Libenter evangelium Paulus crucem nominat, vel sermonem crucis, dum abiectam eius simplicitatem vult opponere ampullis humanae sapientiae Tel iustitiae. Nam et Iudaei prava iustitiae confidentia, et Graeci stulta sapientiae persuasione inflati, evangelii humilitatem despiciebant. Quum ergo dicit nunc, recepta circumcisionis praedicatione nullum amplius fore scandalum crucis, intelligit nullam sibi molestiam exhibitum iri a Iudaeis, sed bona eorum pace sibi docendi fore locum : quia amplius eos non offendet fucatum illud et adulteratum evangelium compositum ex Mose et Christo, sed eiusmodi mistura tolerabilisipsis erit, quia inpristinae dignitatis possessione manebunt. 12. Utinam etiam àbscindantur. Ultra provehitur indignatione : nam exitium imprecatur impostoribus illis a quibus decepti fuerant Galatae. Videtur autem alludere ad circumcisionem quam urgebant, quum dicit, àbscindantur. In quam sententiam inclinât Chrysostomus: ac si diceret: Lacérant ecclesiam, circumcisionis causa. Velim eos prorsus abscindi. Sed talis imprecatio videtur parum congruere man- 8uetudini apostolicae. Nam ut salvi sint omnes optandum est : non ergo ut quisquam pereat. Bespondeo, id verum eBse dum homines respicimus. Nam omnium salus sine exceptione nobis a Deo commendatur: quemdadmodum pro peccatis totius mundi passus est Christus. Sed fit interdum ut piae mentes extra hominum considerationem efferantur : dum Bcilicet intuentur Dei gloriam et Christi regnum. Nam quanto praestantior est Dei gloria hominum salute, tanto in sui amorem ac Studium altius rapere nos debet. Ita fit ut in gloriam Dei promovendam intenti fidèles, mundi et hominum obliviscantur: ideoque malint totum mundum interire quam decedere aliquid gloriae Dei. Sed meminerimus votum inde illud manare, quod aversi a cogitatione hominum defixi sunt in solum Deum. Itacrudelitatis damnari non potest, quasi pugnet cum caritate. Deinde si cum uno homine vel paucis comparamus ecclesiam, quanto intervallo haec praeponderabit? Crudelis enim misericordia, quae hominem unum toti ecclesiae praefert. Yideo ab una parte gregem Domini qui periclitatur, video e regione lupum Satanae instinctu grassantem: annon ecclesiae cura sic absorbere totam meam cogi- tationem debet, ut eius salutem lupi exitio redimi cupiam? Neque tarnen hoc modo quemquam velim perditum : sed ecclesiae amor et sollicitudo me rapit quasi in ecstasin, ut nihil aliud eurem. Nemo igitur verus erit ecclesiae pastor qui non simili zelo ardeat. Ubi transtuli qui vos conturbant, verbum graecum de gradu vel de statu dimovere significat. AmpMficandi vero causa interposuit, etiam cupiens non solum eos loco deiici, sed prorsus abscindi et resecari. 13. Vos enim in libertatem vocati estis, fratres: tantum ne libertatem in occasionem detis carni: sed per caritatem servite vdbis invicem. 14. Nam tota lex in uno verbo completur, nempe hoc Diliges proximum tuum sicut te ipsum. 15. Quod si alius alium vicissim mordetis, et devoratis, videte ne vicissim alius ab alio consumamini. 16. Dico autem, spiritu ambulate : et concupiscentiam carnis non perficietis. 17. Nam caro concupiscit adversus spiritum: spiritus autem adversus carnem. Haec mutuo inter se adversantur: ut non quaecunque vdlueritis, eadem faciatis. 18. Quod si spiritu ducimini, non estis sub lege. 13. Vos in lib'ertatem. Nunc admonet qualiter libertate sit utendum. Docuimus in priore ad Corinthios, aliud esse libertatem, aliud ipsius usum. Nam libertas in conscientia est Deumque respicit: usus autem est in rebus externis, et negotium habet cum hominibus, non cum solo Deo. Poatquam ergo hortatus est G-alatas ne paterentur quidquam delibari ex sua libertate, nunc iubet, in usu moderatos esse. Regulam porro legitimi usus praescribit, ne in praetextum vel occasionem licentiae vertatur. Neque enim carni data est libertas, quae potius sub iugo teneri captiva debet: sed spirituale est bonum, cuius tantum piae mentes sunt capaces. Sed per caritatem. Exponit rationem temperandae libertatis, ne in vagum et licentiosum ab- U8um diffluat: nempe si regatur a caritate. Meminerimus semper ipsum nunc traetare, non quomodo simus coram Deo liberi, sed quomodo usurpare libertatem nostram liceat inter homines. Nam conscientia recta non admittit ullam servitutem: sed usus externi servitus vel abstinentia nihil habet periculi. Summa igitur est, si caritate serviamus nobis invicem, nos aedificationis rationem semper habituros. Ita fiet ut non lasciviamus, sed gratia Dei utamur in eius honorem et salutem proximorum. 14. Nam tota lex. Subaudienda est tacita antithesis inter hanc Pauli exhortationem et doctrinam pseudoapostolorum. Nam quum illi solis caeremoniis insistèrent, Paulus hic obiter perstringit quae sint vera Christianorum officia et exercitia. Hue igitur spectat praesens caritatis commendatio,
251 BPIST. PAULI AD GALATAS 252 ut intelligant Galatae praecipuum christianae perfections caput in ea situm esse. Sed videndum est cur omnia legis praecepta sub caritate comprehendat: quum lex constet duabus tabulis, quarum prior docet de cultu Dei et pietatis officiis: altera autem de caritate. Nam absurdum est ex parte totum facere. Quidam ita effugiunt, nihil aliud etiam in priore tabula tradi quam ut Deum diligamus ex toto corde. Verum diserte Paulus exprimit caritatem erga proximos. Quaerenda igitur alia firmior solutio. Fateor pietatem erga Deum fratrum caritati praestare: ideoque prioris tabulae Observationen! pluris fieri coram Deo quam secundae. Sed pietas res est ab hominum sensu abscondita: sicuti Deus ipse est invisibilis. Ad earn testificandam quamvis institutae sint caeremoniae: non tarnen certa sunt argumenta. Nam saepe fit ut nulli sint magis strenui et assidui caeremoniarum cultures quam hypocritae. Deus ergo experimentum nostri erga se affectus capere vult ex fraterna caritate quam mutuo nobis commendat. Haec ratio est cur Caritas vocetur legis perfectio, non hic tantum, sed etiam ad Rom. 13, 8: non quia antecellat cultum Dei, sed quia sit eius approbatio. Iam dixi Deum esse invisibilem: se autem nobis repraesentat in fratribua, et in illorum persona quod sibi debetur exigit. Ergo Caritas erga homines non nisi ex timoré et amore Dei nascitur. Quare non mirum si effectus per synecdochen, causam cuius signum est, sub se comprehendat. Perperam vero faciet si quis Dei amorem separet ab hominum dilectione. Diliges proximum. Nam qui diliget, unicuique ius suum reddet, nemini erit iniurius aut nocebit, benefaciet quoad poterit omnibus. Quid autem aliud tota secunda tabula agitur? Atque hanc quoque rationem affert Paulus ad Romanos. Porro sub nomine proximi comprehenduntur universi mortales. Iungit enim nos communis natura: quemadmodum admonet Iesaias (58, 7): Carnem tuam ne despexeris. Praesertim vero imago Dei vinculum coniunctionis sacrosanctum esse debet. Itaque hic amici et inimici discrimen non est. Neque enim hominum improbitas ius naturae delere potest. Particula sicut te ipsum hoc valet: quemadmodum quisque affectu carnis propensus est ad se amandum, ita nobis commendari a Deo amorem erga proximos. Bvertunt enim, non interpretantur verba Domini, qui inde colligunt (ut faciunt omnes Sorbonici) amorem nostri semper ordine priorem esse: quia regulatum inferius sit sua régula. Asini sunt, qui ne micam quidem habent oaritatis. Nam si amor nostri régula esset, sequeretur, esse rectum et sanctum Deoque approbari. Atqui nunquam sincere et ex sententia Domini proximos diligemus, donee correxerimus ilium nostri amorem. Sunt enim affectus contrarii et pugnantes: quum amor nostri generet aliorum tarn neglectum quam contemptum, generet crudelitatem, fons sit avaritiae, rapinarum, fraudium et omnium eiusmodi pestium: ad impatientiam nos impellat, armet nos ulciscendi cupiditate. Ergo hoc requirit Dominus, ut vertatur in caritatem. 15. Quod si alius alium. Coniicere turn ex re ipsa, turn ex verbis licet, certatum fuisse inter Galatas contentionibus, quum in doetrina dissiderent. Ab exitu nunc demonstrat quam exitiale malum sit in ecclesia. Deinde verisimile est, Dominum per falsas doctrinas ultum fuisse ambitionem, fastum et alia eorum vitia: quemadmodum solet ac etiam testatur per Mosen Deut. 13, 2. Per morsus et devorationem intelligit, meo iudicio, tarn hostiles calumnias, criminationes, con vicia et reliqua certamina verborum : quam iniurias quae vel fraude vel violentia inferuntur. Quis tandem finis? Consum ptio, inquit. At vero proprium caritatis est, nos mutuo tueri et fovere. CTtinam istud semper occurreret, quoties diabolus nos ad contentiones sollicitât, ex intestinis scilicet membrorum dissidiis non posse aliud provenire quam totius corporis exitium et consumptionem. Quam miserum autem ac insanum est, sponte nos, qui eiusdem sumus corporis membra, in mutuam perniciem conspirare? 16. Dico autem, spiritu ambulate. Sequitur remedium. Non levé malum est ruina ecclesiae. Sedulo igitur dum impendet, obviandum est. Sed ratio quae? nempe si caro non dominetur in nobis: sed spiritui Dei nos regendos praebeamus. Subindicat autem carnales esse Galatas et spiritu Dei vacuus, qui vitam Christianis indignam. agant. Undo enim fiebat ut se invioem conficerent, nisi quia pro carnis libidine agebantur? Hoc igitur signum esse dicit, quod secundum spiritum non ambulent. Notandum verbum perficiendi, quo significat Dei filios, quamvis adhuc vitiis obnoxii sint, qaamdiu carnis onere gravantur, non esse prorsus illis addictos nee mancipatos, sed ad resistendum eniti: neque enim spiritualis homo immunis est a cupiditatibus carnis, quin saepe ab illis incitetur: sed non succumbit ut regnum illis permittat, quod est eas perficere. Vide octavum caput ad Romanos. 17. Caro concupiscit adversus. Admonet eos difficultatis, ut sciant non absque certamine spiritualiter se victuros. Difficultas inde est, quod ingenium nostrum spiritui répugnât. Siquidem carnis nomine hominis naturam significari diximus in epistola ad Romanos. Nam quod sophistae restringunt ad sensus inferiores, quos vocant, refellitur ex multis locis. Et antithetum omnem ambiguitatem tollit. Spiritus enim naturam reformatam, vel gratiam regenerationis significat. Quid igitur aliud caro quam vetus homo? Quum itaque tota hominis natura rebellis sit ac contumax adversus Dei spiritum, su-
- Page 85 and 86: 147 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 87 and 88: 151 EPI8T. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 89 and 90: 155 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II C
- Page 92 and 93: COMMENTARIES IN EPISTOLAM PAULI AD
- Page 94 and 95: 165 ARGUMENTUM. 166 cibis mentionem
- Page 96 and 97: 169 EPI8T. PAULI AD GALATAS CAPUT I
- Page 98 and 99: 173 CAPUT I. 174 Tantum volui admon
- Page 100 and 101: 177 CAPUT T. 178 temere tradere. In
- Page 102 and 103: 181 CAPUT II. 182 est tan ta eum co
- Page 104 and 105: 185 CAPUT II. 186 5. Quibus ne ad h
- Page 106 and 107: 189 CAPUT II. 190 omnes fere incola
- Page 108 and 109: 193 CAPUT IL 194 et alii. Quod quum
- Page 110 and 111: 197 CAPUT IL 198 volet. Forro quida
- Page 112 and 113: 201 CAPUT III. 202 bitores: si expi
- Page 114 and 115: 205 CAPUT III. 206 Credidit Deo. Ho
- Page 116 and 117: 209 CAPUT III. 210 ut adveniente al
- Page 118 and 119: 213 CAPUT III. 214 auspiciis et sub
- Page 120 and 121: 217 CAPUT III. 218 invocandum : ita
- Page 122 and 123: 221 CAPUT III. 222 remedium suspire
- Page 124 and 125: 225 CAPUT IV. 226 dere, in iis conv
- Page 126 and 127: 229 CAPUT IV. 230 Omnia lingua conf
- Page 128 and 129: 233 CAPUT IT. 234 admodum angelorum
- Page 130 and 131: 237 CAPUT IV. 238 tatem, et verum e
- Page 132 and 133: 241 CAPUT V. 242 rursus opponit car
- Page 134 and 135: 245 CAPUT V. 246 et gratiae opponit
- Page 138 and 139: 253 CAPUT Y. 254 dandum est ac seri
- Page 140 and 141: 257 CAPUT VL 258 sertim in ecclesia
- Page 142 and 143: 261 CAPUT VI. 262 pensatione, a qui
- Page 144 and 145: 265 CAPUT VI. 266 faciunt omnia rom
- Page 146: SERMONS SUR L'EPITRE AUX GALATES.
- Page 149 and 150: 275 SERM< ONS 276 de ses graces et
- Page 151 and 152: 279 SERMONS 280 qu'il faut quelle s
- Page 153 and 154: 283 SER et des chiens muets, il est
- Page 155 and 156: 287 SERMONS 288 GALATES. Chap. I v.
- Page 157 and 158: 291 SERMONS 292 les macules de nos
- Page 159 and 160: 295 SERMONS 296 qu'il nous a préve
- Page 161 and 162: 299 SERMONS 300 Tais. Non pas que n
- Page 163 and 164: 303 SERMONS 304 prononcé ce mot, i
- Page 165 and 166: 307 SERMONS 308 fascheront au bout
- Page 167 and 168: 311 SERMONS 312 qu'on les reiette,
- Page 169 and 170: 315 SER IONS 316 il est dit au Psea
- Page 171 and 172: 319 SERMONS 320 ayons tousiours ces
- Page 173 and 174: 323 SERMONS 324 affection do le ser
- Page 175 and 176: 327 SERMONS 328 Btré qu'un chacun
- Page 177 and 178: 331 SERMONS 332 ils luy ont ravi to
- Page 179 and 180: 335 SERMONS 336 ront, il est certai
- Page 181 and 182: 339 SERMONS 340 GALATES. Chap. I v.
- Page 183 and 184: 343 SERMONS 344 creature vinst au m
- Page 185 and 186: 347 SERMONS 848 aiasi en mespris,
251 BPIST. PAULI AD GALATAS 252<br />
ut <strong>in</strong>telligant Galatae praecipuum christianae perfections<br />
caput <strong>in</strong> ea situm esse. Sed videndum<br />
est cur omnia legis praecepta sub caritate comprehendat:<br />
quum lex constet duabus tabulis, quarum<br />
prior docet de cultu Dei et pietatis officiis: altera<br />
autem de caritate. Nam absurdum est ex parte<br />
totum facere. Quidam ita effugiunt, nih<strong>il</strong> aliud<br />
etiam <strong>in</strong> priore tabula tr<strong>ad</strong>i quam ut Deum d<strong>il</strong>igamus<br />
ex toto corde. Verum diserte Paulus exprimit<br />
caritatem erga proximos. Quaerenda igitur<br />
alia firmior solutio. Fateor pietatem erga Deum<br />
fratrum caritati praestare: ideoque prioris tabulae<br />
Observationen! pluris fieri coram Deo quam secundae.<br />
Sed pietas res est ab hom<strong>in</strong>um sensu abscondita:<br />
sicuti Deus ipse est <strong>in</strong>visib<strong>il</strong>is. Ad earn testificandam<br />
quamvis <strong>in</strong>stitutae s<strong>in</strong>t caeremoniae: non<br />
tarnen certa sunt argumenta. Nam saepe fit ut<br />
nulli s<strong>in</strong>t magis strenui et assidui caeremoniarum<br />
cultures quam hypocritae. Deus ergo experimentum<br />
nostri erga se affectus capere vult ex fraterna<br />
caritate quam mutuo nobis commendat. Haec ratio<br />
est cur Caritas vocetur legis perfectio, non hic tantum,<br />
sed etiam <strong>ad</strong> Rom. 13, 8: non quia antecellat<br />
cultum Dei, sed quia sit eius approbatio. Iam dixi<br />
Deum esse <strong>in</strong>visib<strong>il</strong>em: se autem nobis repraesentat<br />
<strong>in</strong> fratribua, et <strong>in</strong> <strong>il</strong>lorum persona quod sibi debetur<br />
exigit. Ergo Caritas erga hom<strong>in</strong>es non nisi<br />
ex timoré et amore Dei nascitur. Quare non mirum<br />
si effectus per synecdochen, causam cuius signum<br />
est, sub se comprehendat. Perperam vero faciet<br />
si quis Dei amorem separet ab hom<strong>in</strong>um d<strong>il</strong>ectione.<br />
D<strong>il</strong>iges proximum. Nam qui d<strong>il</strong>iget, unicuique<br />
ius suum reddet, nem<strong>in</strong>i erit <strong>in</strong>iurius aut nocebit,<br />
benefaciet quo<strong>ad</strong> poterit omnibus. Quid autem<br />
aliud tota secunda tabula agitur? Atque hanc quoque<br />
rationem affert Paulus <strong>ad</strong> Romanos. Porro<br />
sub nom<strong>in</strong>e proximi comprehenduntur universi mortales.<br />
Iungit enim nos communis natura: quem<strong>ad</strong>modum<br />
<strong>ad</strong>monet Iesaias (58, 7): Carnem tuam ne<br />
despexeris. Praesertim vero imago Dei v<strong>in</strong>culum<br />
coniunctionis sacrosanctum esse debet. Itaque hic<br />
amici et <strong>in</strong>imici discrimen non est. Neque enim<br />
hom<strong>in</strong>um improbitas ius naturae delere potest. Particula<br />
sicut te ipsum hoc valet: quem<strong>ad</strong>modum<br />
quisque affectu carnis propensus est <strong>ad</strong> se amandum,<br />
ita nobis commendari a Deo amorem erga<br />
proximos. Bvertunt enim, non <strong>in</strong>terpretantur verba<br />
Dom<strong>in</strong>i, qui <strong>in</strong>de colligunt (ut faciunt omnes Sorbonici)<br />
amorem nostri semper ord<strong>in</strong>e priorem esse:<br />
quia regulatum <strong>in</strong>ferius sit sua régula. As<strong>in</strong>i sunt,<br />
qui ne micam quidem habent oaritatis. Nam si<br />
amor nostri régula esset, sequeretur, esse rectum et<br />
sanctum Deoque approbari. Atqui nunquam s<strong>in</strong>cere<br />
et ex sententia Dom<strong>in</strong>i proximos d<strong>il</strong>igemus,<br />
donee correxerimus <strong>il</strong>ium nostri amorem. Sunt<br />
enim affectus contrarii et pugnantes: quum amor<br />
nostri generet aliorum tarn neglectum quam contemptum,<br />
generet crudelitatem, fons sit avaritiae,<br />
rap<strong>in</strong>arum, fraudium et omnium eiusmodi pestium:<br />
<strong>ad</strong> impatientiam nos impellat, armet nos ulciscendi<br />
cupiditate. Ergo hoc requirit Dom<strong>in</strong>us, ut vertatur<br />
<strong>in</strong> caritatem.<br />
15. Quod si alius alium. Coniicere turn ex re<br />
ipsa, turn ex verbis licet, certatum fuisse <strong>in</strong>ter Galatas<br />
contentionibus, quum <strong>in</strong> doetr<strong>in</strong>a dissiderent.<br />
Ab exitu nunc demonstrat quam exitiale malum sit<br />
<strong>in</strong> ecclesia. De<strong>in</strong>de verisim<strong>il</strong>e est, Dom<strong>in</strong>um per<br />
falsas doctr<strong>in</strong>as ultum fuisse ambitionem, fastum<br />
et alia eorum vitia: quem<strong>ad</strong>modum solet ac etiam<br />
testatur per Mosen Deut. 13, 2. Per morsus et<br />
devorationem <strong>in</strong>telligit, meo iudicio, tarn host<strong>il</strong>es<br />
calumnias, crim<strong>in</strong>ationes, con vicia et reliqua<br />
certam<strong>in</strong>a verborum : quam <strong>in</strong>iurias quae vel fraude<br />
vel violentia <strong>in</strong>feruntur. Quis tandem f<strong>in</strong>is? Consum<br />
ptio, <strong>in</strong>quit. At vero proprium caritatis est,<br />
nos mutuo tueri et fovere. CTt<strong>in</strong>am istud semper<br />
occurreret, quoties diabolus nos <strong>ad</strong> contentiones sollicitât,<br />
ex <strong>in</strong>test<strong>in</strong>is sc<strong>il</strong>icet membrorum dissidiis<br />
non posse aliud provenire quam totius corporis<br />
exitium et consumptionem. Quam miserum autem<br />
ac <strong>in</strong>sanum est, sponte nos, qui eiusdem sumus corporis<br />
membra, <strong>in</strong> mutuam perniciem conspirare?<br />
16. Dico autem, spiritu ambulate. Sequitur remedium.<br />
Non levé malum est ru<strong>in</strong>a ecclesiae. Sedulo<br />
igitur dum impendet, obviandum est. Sed<br />
ratio quae? nempe si caro non dom<strong>in</strong>etur <strong>in</strong> nobis:<br />
sed spiritui Dei nos regendos praebeamus. Sub<strong>in</strong>dicat<br />
autem carnales esse Galatas et spiritu Dei<br />
vacuus, qui vitam Christianis <strong>in</strong>dignam. agant. Undo<br />
enim fiebat ut se <strong>in</strong>vioem conficerent, nisi quia pro<br />
carnis libid<strong>in</strong>e agebantur? Hoc igitur signum esse<br />
dicit, quod secundum spiritum non ambulent. Notandum<br />
verbum perficiendi, quo significat Dei<br />
f<strong>il</strong>ios, quamvis <strong>ad</strong>huc vitiis obnoxii s<strong>in</strong>t, qaamdiu<br />
carnis onere gravantur, non esse prorsus <strong>il</strong>lis <strong>ad</strong>dictos<br />
nee mancipatos, sed <strong>ad</strong> resistendum eniti:<br />
neque enim spiritualis homo immunis est a cupiditatibus<br />
carnis, qu<strong>in</strong> saepe ab <strong>il</strong>lis <strong>in</strong>citetur: sed<br />
non succumbit ut regnum <strong>il</strong>lis permittat, quod est<br />
eas perficere. Vide octavum caput <strong>ad</strong> Romanos.<br />
17. Caro concupiscit <strong>ad</strong>versus. Admonet eos difficultatis,<br />
ut sciant non absque certam<strong>in</strong>e spiritualiter<br />
se victuros. Difficultas <strong>in</strong>de est, quod <strong>in</strong>genium<br />
nostrum spiritui répugnât. Siquidem carnis nom<strong>in</strong>e<br />
hom<strong>in</strong>is naturam significari diximus <strong>in</strong> epistola <strong>ad</strong><br />
Romanos. Nam quod sophistae restr<strong>in</strong>gunt <strong>ad</strong> sensus<br />
<strong>in</strong>feriores, quos vocant, refellitur ex multis locis.<br />
Et antithetum omnem ambiguitatem tollit. Spiritus<br />
enim naturam reformatam, vel gratiam regenerationis<br />
significat. Quid igitur aliud caro quam<br />
vetus homo? Quum itaque tota hom<strong>in</strong>is natura rebellis<br />
sit ac contumax <strong>ad</strong>versus Dei spiritum, su-
Change language