commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...
commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ... commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...
201 CAPUT III. 202 bitores: si expiatio, rei ergo eramus: si ablutio, eramus immundi. Itaque e converso, qui operibus suam munditiem, suam absolutionem, expiationem, iustitiam, liberationem tribuit: irritam facit Christi mortem. Hie obiieiat forte quispiam, non valere argumentum adversus eos, qui gratiam Christi operibus coniungunt. Quod fecisse pseudoapostolos nemini dubium est. Stant enim simul ista duo, ex lege esse iustitiam, et nos Christi morte redemptos esse. Fateor, si concedimus partem iustitiae operibus acquiri, partem ex gratia provenire. Verum Paulo incognitam fuisse hanc theologiam colligere promptem est: nam vel apposite disputavit contra adversarios suos, vel stulte et perperam. Si quis blasphemus audeat ipsum calumniari, valida satis est defensio : iustitiam coram Deo reputari, non qualem nos homines imaginamur, sed oui nihil desit. Caeterum quia praesentis instituti non est, agere Pauli causam adversus blasphemos, qui spiritui sancto oblatrare audent: cum papistis agamus. Rident nos quum post Paulum ratiocinamur, frustra mortuum esse Christum si ex operibus est iustitia. Nam pulchra responsione sibi videntur instructi, quum afferunt ex suis sophistis, Christum meruisse nobis prim am gratiam, hoc est occasionem merendi : et meritum mortis ipsius concurrere una cum operum satisfactionibus ad quotidianam remissionem peccatorum. Rideant igitur Paulum, ex cuius ore loquimur: ipsum enim prius refellant oportet, quam nos. Seimus Uli fuisse negotium cum hominibus, qui non excluderent penitus Christi gratiam : sed dimidium salutis in operibus locarent. Adversus eos sic argumentatur, frustra mortuum esse Christum, si per legem est iustitia. Sic agendo, nullam certe iustitiae guttam operibus relinquit. Ab Ulis nihil differunt papistae. Liceat igitur et nobis ad eos refutandos Pauli argumentum usurpare. CAPUT m. 1. 0 stulti Gàlatae, quis vos fascinavit, ut non dbediatis veritati? quibus ante oculos Iesus Christus depictus est, inter vos crucifixus. 2. Hoc solum volo discere a vdbis, ex operibus legis spiritum accepistis, an ex praedicatione fidei? 3. Ita stulti estis, ut exorsi a spiritu, nunc carne consummemini? 4. Tanta passi estis frustra? si tarnen etiam frustra. 5. Qui ergo subministrat vdbis spiritum et qperatur in vdbis virtutes: ex operibus legis, an ex praedicatione fidei id facit? 1. 0 stulti. Doctrinae attexit obiurgationem, vel potius inserit. Si quis autem miretur cur non ad finem usque distulerit: illae procul dubio tarn graves sententiae, quas protulit, eum incitarunt ut subito excandesceret. Nam ubi audimus reiici filium Dei cum suis bonis omnibus, mortem eius duci pro nihilo: quis pius animus indignatione non rumpatur? (JVO^TOUÇ ergo, hoc est mente alienatos pronuntiat, qui passi fuerint tanto sacrilegio se implicari. Neque tantum quod se decipi passi fuerint, eos arguit, sed quadam veluti magica incantatione deludi: quod longe gravius est. Innuit enim eorum lapsum dementiae m agi s esse quam stultitiae. Quidam ad ingenium gentis Paulum respexisse putant, quod e barbaris oriundi, durius tractandi essent : verum malo simpliciter ad rem ipsam referre. Est enim prodigii simile, in tanta claritate evangelii adhuc diaboli praestigiis patere locum. Nam non ideo solum fascinatos esse dicit et mente alienatos, quia non obediant veritati : sed quia tam certo, tam aperte, tam familiariter, tam efficaciter denique edocti mox deficiant. Erasmus credendi verbum maluit: quod etsi penitus non reiicio, contextui tarnen aptius est quod reddidi : quia non accusât eos Paulus quod initio evangelium repudiaverint, sed quia non perstiterint in obedientia, obiurgat. Quibus ante oculos. Pertinet hoc (quemadmodum iam attigi) ad culpam exaggerandam : nam quo notior nobis fuit Christus, eo gravius crimen est defectionis. Dicit igitur tantam fuisse doctrinae suae perspicuitatem, ut non tarn fuerit nuda doctrina, quam viva et expressa imago Christi. Earn igitur habuerant notitiam, quae adspectui conferri posset. Dura est Augustini expositio et a mente Pauli remota, qui praescriptum dicit Christum, quasi a possessione depulsus foret. Alii legunt prosoriptus: quae vox non male oonveniret, si proscribi accipias pro palam publicari. Unde et Ttpoypau-u-aTa vocant Graeci tabulas quibus possessione8 vénales publicantur, ut sit res exposita omnium oculis. Sed in participio depictus minus est ambiguitatis: et meo iudicio optime quadrat. Nam ut ostendat Paulus quanta suae praedicationis energia fuerit, primum picturae ipsam comparât, quae imaginèm Christi ad vivum illis expresserit: deinde hac similitudine non contentus, subiungit Christum fuisse inter eos crucifixum. Quo significat, non debuisse plus affici praesenti mortis Christi adspectu, quam sua praedicatione. Nam quod aliqui intelligunt, Galatas crueifixisse rursus Dominum et ludibrio habuisse, quum ab evangelii puritate recesserant: vel certe praebuisse aurem et fidem accommodasse impostoribus, qui eum crueifigebant : mihi videtur coactius. Retineamus ergo sensum illum, non aliter Pauli doctrina edoctos fuisse de Christo, ao si fuisset illis ostensus in tabula, imo inter ipsos crucifixus. Talis repraesentatio, nulla eloquentia, nullis rhetorum coloribus fieri potest, nisi adsit ilia spiritus ef'ficacia, de qua dictum fuit in utraque ad Corinthios. Itaque qui rite evangelii ministerio defungi volent, discant non tantum loqui et declamitare: sed etiam pene-
203 EPIST. PAULI AD GALATAS 204 trare in conscientias, ut illis Christus crucifixus sentiatur et sanguis eius stillet. Ubi tales ecclesia pictures habet, minime amplius indiget ligneis et lapideis, hoc est mortuis simulacris : minime picturas ullas requirit. Et certe tuno primum simulacris et picturis apertae fuerunt templorum fores apud Christianos, quum partim obmutuissent pastores, essentque mera idola: partim ita frigide et perfunctorie pro suggestu pauca verba facerent, ut penitus exstincta esset vis et efficacia ministerii. 2. Hoc solum volo. Nunc deintegro rationibus causam suam confirmât. Prima est ab illorum expérimente Reducit enim illis in memoriam qualia fuerint exordia evangelii apud ipsos: spiritum receperant audito evangelio: ergo fidei, non legi debebant acceptum referre hoc bonum. Hoc eodem argumenta utitur Petrus, quum apud fratres excusat quod incircumci80s baptizaverit. Item, Paulus ipse et Barnabas in disceptatione quam Ierosolymis de hac re habebant. Constat igitur ingratos esse qui doctrinae non acquiesçant, cuius beneficio acceperant spiritum sanctum. Quod illis responsionem defert, non dubitationis, sed maioris fiduciae signum est. Eateri enim cogebantur verum id esse, propria experientia convicti. F i d e m hic metonymice appellat evangelium, quod alibi (Rom. 3, 7) vocat doctrinam fidei: quia illic nobis proponitur mera Dei gratia in Christo, sine operum meritis. Spiritum hie pro gratia regenerationis, quae communis est omnium fidelium, accipio. Quamquam si quis malit accipere pro donis particularibus, quibus tunc Dominus evangelii praedicationem ornabat, per me erit liberum. Si quis obiiciat, non omnibus datum hoc modo fuisse spiritum : respondeo, sufficere ad Pauli intentionem, quod Galatae sciebant cum Pauli doctrina apparaisse in ecclesia sua Spiritus sancti virtutem, et in communem aedificationem gratiis Bpiritus varie fuisse donatos fidèles. Si rursum obiieiatur, gratias illas non fuisse certa signa adoptionis, ideo nihil valere ad praesentem causam: respondeo, satis esse quod Dominus Pauli doctrinam visibilibus spiritus sui donis confirmasset. Sed alteram illud simplicius est, quod communi adoptionis beneficio insigniti fuerant, antequam isti impostores sua additamenta ingérèrent. Ita etiam Ephes. 1, 13, loquitur: Audito evangelio Dei veraci obsignati estis spiritu, etc. 3. Ita stulti estis ut. Hic etiam dubium est quid per spiritum, quid per car ne m intelligat. "Variant interprètes. Mihi videtur allusisse Paulus ad id quod dixerat de spiritu : ac si dixisset : Quum evangelii doctrina spiritum sanctum vobis attulerit: ergo exordium vestrum fuit spirituale. Nunc autem in deterius lapsi estis: quasi qui ex spiritu in carnem labuntur. Carnem ergo vel pro rebus externis posuit et caducis, quales sunt caeremoniae, praesertim quum a Christo separantur, vel pro mortua et ca- duca doctrina. Est autem absurdum ut praeolaris initiis non respondeant progressus. 4. Tanta passi estis. Aliud argumentum : quum tarn multa passi fuerint evangelii nomine, ut ne id totum nunc momento perdant. Imo per modum exprobrationis rogat an velint sibi periisse tot praeclara certamina, quae pro fide sustinuerant. Nisi enim recta fides illis tradita fuisset a Paulo, temeritatis erat pro malae causae defensione quidquam pati. At vero experti fuerant Deum sibi adesse in persequutionibus. Onerat igitur invidia pseudoapostolos, qui Galatas tam pretiosis ornamentis spoliabant. Caeterum temperandae acerbitatis causa additur correctio, si tarnen frustra: qua ipsorum animos erigit: ut meliore spe concepta ad resipiscentiam adspirent. Hic enim omnium castigationum est finis, non praecipitare in desperationem homines, sed in melius animare. 5. Qui ergo subministrat. Iam non de gratia regenerationis, sed de aliis donis spiritus loquitur. Esse enim diversum argumentum a superiore, ordo ipse demonstrat: quia aliud argumentum interposuit. Admonet igitur, omnes spiritus sancti dotes quibus excellebant, esse evangelii fructus, et quidem ore suo apud eos praedicati. Ergo illis se spoliabant, quum relicto evangelio, in aliud doctrinae genus transvolarent. Rursus quanti aestimabant dona illa, curare etiam debebant, ut mordicus retinerent evangelium, eiusmodi donis adiungit virtutes, hoc est miraoula. 6. Quemadmodum Abraham credidit Deo, et imputatum est Uli in iustitiam. 7. Cognoscite ergo quod qui ex fide sunt, ii sunt filii Abrahae. 8. Scriptum autem, quia praevidebat quod ex fide iustificet Deus gentes, ante evangelizavit Abrahae, In te benedicentur omnes gentes. 9. Itaque qui ex fide sunt, benedicuntur cum fideli Abraham. Postquam eos rebus ipsis convicit et experientia, nunc ad scripturae testimonia descendit. Primo Abrahae exemplum adducit. Tametsi autem non semper adeo firma sunt argumenta ab exemplis, hoc tarnen validissimum est: quia neque in re neque in persona quidquam est discriminis. Nam neque plures sunt aditus ad iustitiam: et ideo pater omnium fidelium Abraham vocatur, quia commune est omnium exemplar. Imo in eius persona nobis prae- ' scripta est universalis régula obtinendae iustitiae. 6. Quemadmodum. Subaudienda est adversativa particula; quin potius: nam quum interrogasset, voluit subito praecidere ansam dubitationi. Vel certe vox quemadmodum ad proximum duntaxat rafertur: nempe quod ex auditu fidei haberent subministrationem spiritus et virtutum. Ac si diceret, lucere in gratia ipsis cottata simUitudinem cum Abraham.
- Page 61 and 62: 99 EPI8T. PAÜEI7AD CORINTHIOS-II 1
- Page 63 and 64: 103 EPIST. PAULI A CORINTHIOS II 10
- Page 65 and 66: 107 EPIST. PAULI AD OORINTHIOS II 1
- Page 67 and 68: til EPI8T. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 69 and 70: 115 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 71 and 72: 119 EPI8T. PAULI AD OORINTHIOS II 1
- Page 73 and 74: 123 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 75 and 76: 127 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 77 and 78: 131 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 79 and 80: 135 EPI8T. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 81 and 82: 9 139 EPI8T. PAULI A tantia Tel amb
- Page 83 and 84: 143 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 85 and 86: 147 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 87 and 88: 151 EPI8T. PAULI AD CORINTHIOS II 1
- Page 89 and 90: 155 EPIST. PAULI AD CORINTHIOS II C
- Page 92 and 93: COMMENTARIES IN EPISTOLAM PAULI AD
- Page 94 and 95: 165 ARGUMENTUM. 166 cibis mentionem
- Page 96 and 97: 169 EPI8T. PAULI AD GALATAS CAPUT I
- Page 98 and 99: 173 CAPUT I. 174 Tantum volui admon
- Page 100 and 101: 177 CAPUT T. 178 temere tradere. In
- Page 102 and 103: 181 CAPUT II. 182 est tan ta eum co
- Page 104 and 105: 185 CAPUT II. 186 5. Quibus ne ad h
- Page 106 and 107: 189 CAPUT II. 190 omnes fere incola
- Page 108 and 109: 193 CAPUT IL 194 et alii. Quod quum
- Page 110 and 111: 197 CAPUT IL 198 volet. Forro quida
- Page 114 and 115: 205 CAPUT III. 206 Credidit Deo. Ho
- Page 116 and 117: 209 CAPUT III. 210 ut adveniente al
- Page 118 and 119: 213 CAPUT III. 214 auspiciis et sub
- Page 120 and 121: 217 CAPUT III. 218 invocandum : ita
- Page 122 and 123: 221 CAPUT III. 222 remedium suspire
- Page 124 and 125: 225 CAPUT IV. 226 dere, in iis conv
- Page 126 and 127: 229 CAPUT IV. 230 Omnia lingua conf
- Page 128 and 129: 233 CAPUT IT. 234 admodum angelorum
- Page 130 and 131: 237 CAPUT IV. 238 tatem, et verum e
- Page 132 and 133: 241 CAPUT V. 242 rursus opponit car
- Page 134 and 135: 245 CAPUT V. 246 et gratiae opponit
- Page 136 and 137: 249 CAPUT V. 250 insanum esse homin
- Page 138 and 139: 253 CAPUT Y. 254 dandum est ac seri
- Page 140 and 141: 257 CAPUT VL 258 sertim in ecclesia
- Page 142 and 143: 261 CAPUT VI. 262 pensatione, a qui
- Page 144 and 145: 265 CAPUT VI. 266 faciunt omnia rom
- Page 146: SERMONS SUR L'EPITRE AUX GALATES.
- Page 149 and 150: 275 SERM< ONS 276 de ses graces et
- Page 151 and 152: 279 SERMONS 280 qu'il faut quelle s
- Page 153 and 154: 283 SER et des chiens muets, il est
- Page 155 and 156: 287 SERMONS 288 GALATES. Chap. I v.
- Page 157 and 158: 291 SERMONS 292 les macules de nos
- Page 159 and 160: 295 SERMONS 296 qu'il nous a préve
- Page 161 and 162: 299 SERMONS 300 Tais. Non pas que n
201 CAPUT III. 202<br />
bitores: si expiatio, rei ergo eramus: si ablutio,<br />
eramus immundi. Itaque e converso, qui operibus<br />
suam munditiem, suam absolutionem, expiationem,<br />
iustitiam, liberationem tribuit: irritam facit Christi<br />
mortem. Hie obiieiat forte quispiam, non valere<br />
argumentum <strong>ad</strong>versus eos, qui gratiam Christi operibus<br />
coniungunt. Quod fecisse pseudoapostolos nem<strong>in</strong>i<br />
dubium est. Stant enim simul ista duo, ex<br />
lege esse iustitiam, et nos Christi morte redemptos<br />
esse. Fateor, si concedimus partem iustitiae operibus<br />
acquiri, partem ex gratia provenire. Verum Paulo<br />
<strong>in</strong>cognitam fuisse hanc theologiam colligere promptem<br />
est: nam vel apposite disputavit contra <strong>ad</strong>versarios<br />
suos, vel stulte et perperam. Si quis blasphemus<br />
audeat ipsum calumniari, valida satis est<br />
defensio : iustitiam coram Deo reputari, non qualem<br />
nos hom<strong>in</strong>es imag<strong>in</strong>amur, sed oui nih<strong>il</strong> desit. Caeterum<br />
quia praesentis <strong>in</strong>stituti non est, agere Pauli<br />
causam <strong>ad</strong>versus blasphemos, qui spiritui sancto oblatrare<br />
audent: cum papistis agamus. Rident nos<br />
quum post Paulum ratioc<strong>in</strong>amur, frustra mortuum<br />
esse Christum si ex operibus est iustitia. Nam<br />
pulchra responsione sibi videntur <strong>in</strong>structi, quum<br />
afferunt ex suis sophistis, Christum meruisse nobis<br />
prim am gratiam, hoc est occasionem merendi : et<br />
meritum mortis ipsius concurrere una cum operum<br />
satisfactionibus <strong>ad</strong> quotidianam remissionem peccatorum.<br />
Rideant igitur Paulum, ex cuius ore loquimur:<br />
ipsum enim prius refellant oportet, quam<br />
nos. Seimus Uli fuisse negotium cum hom<strong>in</strong>ibus,<br />
qui non excluderent penitus Christi gratiam : sed<br />
dimidium salutis <strong>in</strong> operibus locarent. Adversus eos<br />
sic argumentatur, frustra mortuum esse Christum,<br />
si per legem est iustitia. Sic agendo, nullam certe<br />
iustitiae guttam operibus rel<strong>in</strong>quit. Ab Ulis nih<strong>il</strong><br />
differunt papistae. Liceat igitur et nobis <strong>ad</strong> eos refutandos<br />
Pauli argumentum usurpare.<br />
CAPUT m.<br />
1. 0 stulti Gàlatae, quis vos fasc<strong>in</strong>avit, ut non<br />
dbediatis veritati? quibus ante oculos Iesus Christus<br />
depictus est, <strong>in</strong>ter vos crucifixus. 2. Hoc solum volo<br />
discere a vdbis, ex operibus legis spiritum accepistis,<br />
an ex praedicatione fidei? 3. Ita stulti estis, ut exorsi<br />
a spiritu, nunc carne consummem<strong>in</strong>i? 4. Tanta passi<br />
estis frustra? si tarnen etiam frustra. 5. Qui ergo<br />
subm<strong>in</strong>istrat vdbis spiritum et qperatur <strong>in</strong> vdbis virtutes:<br />
ex operibus legis, an ex praedicatione fidei id<br />
facit?<br />
1. 0 stulti. Doctr<strong>in</strong>ae attexit obiurgationem,<br />
vel potius <strong>in</strong>serit. Si quis autem miretur cur non<br />
<strong>ad</strong> f<strong>in</strong>em usque distulerit: <strong>il</strong>lae procul dubio tarn<br />
graves sententiae, quas protulit, eum <strong>in</strong>citarunt ut<br />
subito excandesceret. Nam ubi audimus reiici f<strong>il</strong>ium<br />
Dei cum suis bonis omnibus, mortem eius duci pro<br />
nih<strong>il</strong>o: quis pius animus <strong>in</strong>dignatione non rumpatur?<br />
(JVO^TOUÇ ergo, hoc est mente alienatos pronuntiat,<br />
qui passi fuer<strong>in</strong>t tanto sacr<strong>il</strong>egio se implicari. Neque<br />
tantum quod se decipi passi fuer<strong>in</strong>t, eos arguit, sed<br />
qu<strong>ad</strong>am veluti magica <strong>in</strong>cantatione deludi: quod<br />
longe gravius est. Innuit enim eorum lapsum dementiae<br />
m agi s esse quam stultitiae. Quidam <strong>ad</strong><br />
<strong>in</strong>genium gentis Paulum respexisse putant, quod e<br />
barbaris oriundi, durius tractandi essent : verum<br />
malo simpliciter <strong>ad</strong> rem ipsam referre. Est enim<br />
prodigii sim<strong>il</strong>e, <strong>in</strong> tanta claritate evangelii <strong>ad</strong>huc<br />
diaboli praestigiis patere locum. Nam non ideo<br />
solum fasc<strong>in</strong>atos esse dicit et mente alienatos, quia<br />
non obediant veritati : sed quia tam certo, tam aperte,<br />
tam fam<strong>il</strong>iariter, tam efficaciter denique edocti mox<br />
deficiant. Erasmus credendi verbum maluit: quod<br />
etsi penitus non reiicio, contextui tarnen aptius est<br />
quod reddidi : quia non accusât eos Paulus quod <strong>in</strong>itio<br />
evangelium repudiaver<strong>in</strong>t, sed quia non perstiter<strong>in</strong>t <strong>in</strong><br />
obedientia, obiurgat.<br />
Quibus ante oculos. Pert<strong>in</strong>et hoc (quem<strong>ad</strong>modum<br />
iam attigi) <strong>ad</strong> culpam exaggerandam : nam quo notior<br />
nobis fuit Christus, eo gravius crimen est defectionis.<br />
Dicit igitur tantam fuisse doctr<strong>in</strong>ae suae perspicuitatem,<br />
ut non tarn fuerit nuda doctr<strong>in</strong>a, quam viva<br />
et expressa imago Christi. Earn igitur habuerant<br />
notitiam, quae <strong>ad</strong>spectui conferri posset. Dura est<br />
August<strong>in</strong>i expositio et a mente Pauli remota, qui<br />
praescriptum dicit Christum, quasi a possessione<br />
depulsus foret. Alii legunt prosoriptus: quae vox<br />
non male oonveniret, si proscribi accipias pro palam<br />
publicari. Unde et Ttpoypau-u-aTa vocant Graeci tabulas<br />
quibus possessione8 vénales publicantur, ut sit<br />
res exposita omnium oculis. Sed <strong>in</strong> participio<br />
depictus m<strong>in</strong>us est ambiguitatis: et meo iudicio<br />
optime qu<strong>ad</strong>rat. Nam ut ostendat Paulus quanta<br />
suae praedicationis energia fuerit, primum picturae<br />
ipsam comparât, quae imag<strong>in</strong>èm Christi <strong>ad</strong> vivum<br />
<strong>il</strong>lis expresserit: de<strong>in</strong>de hac sim<strong>il</strong>itud<strong>in</strong>e non contentus,<br />
subiungit Christum fuisse <strong>in</strong>ter eos<br />
crucifixum. Quo significat, non debuisse plus<br />
affici praesenti mortis Christi <strong>ad</strong>spectu, quam sua<br />
praedicatione. Nam quod aliqui <strong>in</strong>telligunt, Galatas<br />
crueifixisse rursus Dom<strong>in</strong>um et ludibrio habuisse,<br />
quum ab evangelii puritate recesserant: vel certe<br />
praebuisse aurem et fidem accommodasse impostoribus,<br />
qui eum crueifigebant : mihi videtur coactius.<br />
Ret<strong>in</strong>eamus ergo sensum <strong>il</strong>lum, non aliter Pauli<br />
doctr<strong>in</strong>a edoctos fuisse de Christo, ao si fuisset <strong>il</strong>lis<br />
ostensus <strong>in</strong> tabula, imo <strong>in</strong>ter ipsos crucifixus. Talis<br />
repraesentatio, nulla eloquentia, nullis rhetorum<br />
coloribus fieri potest, nisi <strong>ad</strong>sit <strong>il</strong>ia spiritus ef'ficacia,<br />
de qua dictum fuit <strong>in</strong> utraque <strong>ad</strong> Cor<strong>in</strong>thios. Itaque<br />
qui rite evangelii m<strong>in</strong>isterio defungi volent, discant<br />
non tantum loqui et declamitare: sed etiam pene-
Change language