commentariüs in epistolam pauli ad corinthios il - Archive ouverte ...

195 EPIST. PAULI AD GALATAS 196
donatur, non disputaret. Neque enim pro absnrdo
habent, neminem iustificari operibus legis : et tarnen
nos operum merito censeri iustos apud Deum. In
summa, nullam operum moralium hie fieri mentionem
dueunt. Yerum contextus liquido demonstrat,
legem etiam moralem comprehendi in his verbis:
nam quaeeunque fere subiioiet Paulus, ad moralem
potius quam ad caeremonialem legem pertinent.
Deinde iustitiae legis gratuitam aeeeptionem, qua
nos dignatur Deus, perpetuo opponit. At obiieiunt
adversarii, debuisse igitur sine adiectione nominari
opera: nisi Paulus ad certam speciem restringere
Teilet. Respondeo, huius loquutionis optimam esse
rationem : neque enim etiam si quis sanetitate angelos
omnes superet, ulla debetur merces operibus,
nisi quia promissa est a Domino. Ergo quod legis
perfectio iustitia est, ac mercedem vitae aeternae
repositam habet, id ex Deo provenit, qui pronuntiat
vioturos, qui earn impleverint. Qua de re postea
suo loco ampliu8. Deinde certamen erat cum Iudaeis
de lege. Maluit ergo Paulus cominus manus,
ut ita dicam, conserendo, ipsos in sua arena conficere,
quam longius vagando praebere speciem tergiversantis,
ac si causae diffideret. Fixo igitur pede
in disputatione legis insistit. Obiieiunt secundo,
tantum quaestionem de caeremoniis motam fuisse
quod et nos fatemur. Our ergo, inquiunt, a particulari
ad universalem causam transiliret Paulus?
Haec sola Origeni et Hieronymo errandi occasio
fuit: neque enim putabant con venire, ut, quum de
solis caeremoniis contenderent pseudoapostoli, plus
apprehenderet Paulus. Yerum non considerarunt
hanc ipsam causam Uli fuisse tarn acriter pugnandi,
quod dogma illud longiorem trahebat caudam, quam
prima fronte prae se ferebat. Neque enim tarn
molestum fuisset Paulo caeremonias servari, quam
transferri fiduciam et simul gloriam salutis ad opera:
Quemadmodum quum de prohibitione carnium ad
certos dies agitur, non tarn speetamus quam grave
sit illud, esum carnium interdici, quam de laqueo
conscientiarnm solliciti sumus. Non ergo extra
causam spatiatur Paulus, quum disputationem de
tota lege instituit: tametsi de caeremoniis duntaxat
digladiabantur pseudoapostoli. Nam ideo caeremonias
urgebant ut salutem quaererent homines in observatione
legis: quia scilicet eultum meritorium esse
fingebant. Quare non legem moralem illis opponit
Paulus: sed solam Ohristi gratiam. Neque tarnen
in ista universali diseeptatione tota epistola consumitur:
tandem enim ad caeremonias speciatim descendit.
Sed quia hic praeeipuus erat nodus, utrum
operibus an fide iustitia nobis contingeret in primis
expediri oportebat. Quoniam hodie papistas male
habet si extorqueamus sola fide iustificari homines,
gravatim concedunt sub operibus legis moralia comprehendi.
Multi etiam eorum glossa Hieronymi
obieeta belle se defunetos putant: sed contextus
evincet de lege quoque morali fieri verba.
16. Nisi per fidem. Non signifioat tantum caeremonias
aut quaevis opera non sufficere, nisi accédât
fidei adminiculum: sed propositioni negativae exclusivam
opponit : ac si diceret, non operibus, sed sola
Ohristi fide. Alioqui inepta esset atque ab instituto
extranea sententia. Nam pseudoapostoli non repudiabant
Ohristum neque fidem : sed postulabant caeremonias
coniungi. Si eiusmodi coniunetionem recepisset
Paulus, iam plenus consensus fuisset inter
eos. Frustra igitur Paulas tarn odiosa concertatione
turbasset ecclesiam. Maneat igitur illud constitutum:
hic propositionem esse exclusivam, nos non aliter
iustificari quam fide: aut, non nisi fide iustificari:
oui ista aequipollet, nos sola fide iustificari. Unde
apparet quam pueriliter hodie ineptiant papistae, de
dictione sola nobiscum rixando: perinde ac si nostra
esset. Sed Paulo scilicet theologia papistarum ignota
erat: fide hominem iustifioari dictitant: partem
iustitiae locant in operibus. Talem dimidiam iustitiam
nesciebat Paulus. Nam quum nos fide iustos
esse docet, quia operibus non possumus: pro confesso
sumit quod verum est, nos Ohristi iustitiae
non aliter esse capaces, quam si propriae iustitiae
inopes egenique simus. Ergo aut nihil aut to tum
adscribi debet fidei vel operibus. De vocabulo iustificationis,
et qualiter eius causa sit fides, postea
videbitur.
Non iustificabitur omnis caro. Oonscientiam
Petri et aliorum prius testem citaverat. Nunc magis
confirmât, pronuntiando ita esse: hoc est, neminem
mortalium operibus legis adepturum iustitiam. Hoc
fundamentum est gratuitae iustitiae, quum propria
iustitia nudamur. Porro quemquam mortalium iustificari
negans, tantundem sumit, ac si diceret excludi
cunctos mortales a iustitia legis, nee fieri posse ut quis
ad earn perveniat.
17. Porro si quaerentes iustificari in Christo,
inventi sumus ipsi quoque peccatores: ergo Christus
peccati minister est? absit. 18. Nam si quae destruxi,
haec rursum aedifico, praevaricatorem meipsum constitua.
19. Ego enim per legem legi mortuus sum,
ut Deo viverem: cum Christo sum crucifixus. 20. Vwo
autem non amplius ego, sed vivit in me Christus:
quod autem nunc vivo in came, in fide vivo Filii
Dei, qui dilexë me, et tradidit seipsum pro me.
'21. Non ahiicio gratiam Dei. Si enim per legem
iustitia: ergo Christus gratis mortuus est.
17. Si quaerentes. Redit nunc ad Galatas: ne
quis hano sententiam contexat cum superiore, ae
si pars esset orationis ad Petrum habitae. Quorsum
enim his fuisset opus apud Petrum? Etsi hoc nihil
ad rem vel minimum. Ideo eligat quisque utrum