258 - Up

808 ii. allgemeiner und gelehrter briefwechsel 1701–1702 N. 465
se nosse Theologum Evangelicum, in ea re . Sed nos novimus non unum. Quod
Dn. Benthemius a e q u u m j u d i c a t u t R e f o r m a t i u n d i q u e p r e s s i
e t q u o s e v e r t a n t n e s c i i c o n f o r m e n t s e L u t h e r a n i s q u o s
f r a t r e s a g n o s c u n t e t a q u i b u s r e c i p i a n x i e e x p e t u n t mihi
5 videtur et hypothesin continere parum firmam et carere vi consecutionis. Nam non apparet
Reformatos magis esse pressos quam nostros. Imo potius hodie Protestantes maxime
stant opibus Reformatorum, Anglorum et Batavorum. Et vereor ne Evangelicis in Saxonia
tempestas immineat, quam ut Deus avertat optandum est. Deinde si essent adeo
pressi Reformati non ideo sequitur eos debere aut posse nostris se associare, etsi enim
10 ipsi nos pro fratribus agnoscant, si tamen nos vicissim eos non nisi sub conditione profitendi
Dogmata quae falsa putant recipere velimus, non est in ipsorum potestate haec
associatio. Tota ergo quaestio eo redit utrum talis sit doctrina Reformatorum, ut ferri
in Ecclesia non debeant qui eam amplectuntur. Hoc supponere videtur Dn. Benthemius,
sed secus sentientes principium peti judicabunt.
15 465. JOHANN EISENHART AN LEIBNIZ
Helmstedt, 21. Februar 1702.
Überlieferung: K Abfertigung: LBr. 236 Bl. 18–19. 1 Bog. 4 o . 3 S. Bibl.verm.
Illustris et Excellentissime Domine Patrone honoratissime
Quas ad Christianum Titium Vratislaviensem destinasti literas curavi ut ei redde-
20 rentur. Circa finem superioris anni aliquot exemplaria tractatus mei de fide historica
misi Hannoveram ad jam defunctum consiliarium Zachariam, cum quo pervetusta mihi
intercedebat amicitia e convictu in domo Dn. Cancellarii Langenbeck originem ducens:
postea autem intellexi illum eodem illo tempore gravi morbo afflictum, ex quo decessit.
Unde dubito num Excell. Tuae aliisque reddita sint illa quae per eum reddi ordinaveram.
2 j u d i c a t : vgl. ebd., S. 27, nach Benthem, Ohnmaßgebliches Bedencken, S. 43, § 43.
Zu N. 465: K ist der letzte überlieferte Brief der Korrespondenz zwischen Eisenhart und Leibniz.
19 literas: N. 455. 20 tractatus: Die 2. Auflage von J. Eisenhart, De fide historica commentarius,
1679, erschien bereits mit der Jahresangabe 1702. 21 Zachariam: Der hannoversche Kammer- und
Kriegsrat J. A. Zachariae war Ende 1701 gestorben.
18. 7. 2005