258 - Up

784 ii. allgemeiner und gelehrter briefwechsel 1701–1702 N. 451
Responsum Jenense contra eos qui alios Pietistarum nomine infamant, non malum
est. Interim nec is probatur qui ideo publicos coetus vitat, ne talia audire cogatur.
Judicium hominis Romanae Ecclesiae addicti in Polonia quo reconciliationis cum
protestantibus impossibilitatem tuetur videtur mihi directum contra Colloquium Toru-
5 niense sub Vladislao Rege, atque illo tempore editum, nunc recusum. Tria impossibilitatem
facere putat: regimen Ecclesiae, missas solitarias, cultum sanctorum et imaginum.
Sed regimen Monarchicum admitti potest, temperatum ut ab ipsis fit pontificiis. Missae
solitariae tolerari possunt; unus cultus est, qui maxime emendationem postulat, quam
sane ipsi prudentiores inter pontificios optant. Caeterum judicium illud elegantius scrip-
10 tum est, quam hodie solet. Interim pro communicato hoc scripto gratias ago, et pro
Grammatica regia quae non plane videtur inepta. Sic vidi a quodam concinnatam Theologiam
Principum ubi quibusque ex catechesi aut scriptura sacra respondet quae tempori
praesenti congruunt.
Bibliotheca Academica, ut video, opera D ni Praepositi Hardtii insignia capiet incre-
15 menta. Quod mihi est gratissimum, et cedet spero in ipsius Academiae incrementum.
Rectius ita facit S mus Dux Rudolphus Augustus, quam si libros suos per varia loca
dispergat, minore laude sua et in publicum fructu.
Nihilne ab aliquo tempore didicisti de amicis Tibi et vicinis Abbatibus pontificiis?,
ex quibus unus Veronii opus recoxerat.
20 Ajunt Jesuitis locum exercitii Dresdae datum iri; et Regem Poloniae jura sua Mansfeldica
transtulisse in Principem Fondi ex Comitibus Mansfeldicis Viennae Concilii Bellici
Praesidem; qui ne Religionis Romanae exercitium in regione avita introducere tentet,
quidam verentur.
Quod superest vale et fave.
25 Deditissimus G. G. Leibnitius.
1 Responsum Jenense: Gemeint ist möglicherweise N. Chr. v. Lyncker, In Decisionibus Dicasterii
Jenensis Decis. 993 , [1700]. 3 Judicium: Catholici cuiusdam j u d i c i u m , 1702. 11 Grammatica:
nicht ermittelt. 11 f. Theologiam: nicht ermittelt. 14–17 Bibliotheca . . . fructu: H. von der Hardt,
seit 1688 mit der Aufsicht über die privaten Büchersammlungen Herzog Rudolf Augusts in Braunschweig
und Hedwigsburg ( ” Bibliotheca Rudolphea‘‘) betraut und seit Juni 1700 auch Oberbibliothekar
der Universität Helmstedt, erhielt 1702 den Auftrag, wesentliche Teile der Privatbibliotheken des Herzogs
der Universitätsbibliothek zu inkorporieren. Vgl. dazu H. v. d. Hardt, Memorabilia Rudolpheae
Novae Helmstadiensis Bibliothecae donatae, 1702. 19 unus . . . recoxerat: [N. v. Zitzewitz,] Secretio
eorum, quae sunt de fide catholica, 1699. 19 opus: F. Veron, Regle generale de la foy catholique,
1674. 21 Fondi: Heinrich Franz Reichsfürst von Mansfeld und Fondi.
18. 7. 2005