258 - Up

N. 412 ii. allgemeiner und gelehrter briefwechsel 1701–1702 719
Gedr.: 1. J. C. Salfeld u. J. P. Trefurt, Neue Beyträge zur Kenntniß des Kirchen- und
Schulwesens, vorzüglich im Hannoverschen, 1, 2, Hannover 1809, S. 250 f.; 2. (dt., teilw.)
Blätter für literarische Unterhaltung, 9, Nr. 22, Leipzig, 26. Juli 1826, S. 88; danach
3. W. T. Krug, Sendschreiben an Herrn Hofrath von Schütz in Zerbst, Leipzig 1826,
S. 34–36; wieder abgedr.: in Ders., Gesammelte Schriften, 2, Braunschweig 1830, S. 268 5
bis 270.
R mo Patri Annibali Marchetto Soc. Jesu Theologo
Godefridus Guilielmus Leibnitius s. p. d.
Non attingerem in responsione quam humanissimis literis Tuis debeo, quae de controversiis
Theologicis habes, nisi Te viderem in errore versari, quasi aut ego parum tractarim 10
illas quaestiones pro quibus Becanum aut Bellarminum mihi commendas, aut nostri doceant
in sua quemque fide servari; a quo quam illi sint alieni scripta ipsorum ostendunt,
quae vobis in Italia minus cognita esse video. Quin contra apud nos syncretistarum titulo
infamari solent, qui talia statuunt, et multis libris pulsari.
Equidem Tecum sentio, in controversiis agi non de hominum corruptis moribus, sed 15
de pravis doctrinis et de abusibus qui publica autoritate sustinentur. Sed tales vestris improperari
constat, praesertim circa ea quae pertinent ad fidei pietatisque essentiam quasi
vulgus ita apud vos instituatur, ut amorem et cultum Deo debitum transferat in creaturas.
Huic accusationi non melius quam facto ipso occurretis, si ita rem instituatis, ut
honor divinus ab honore religioso creaturarum, frequentia, magnitude, causa, modo, for- 20
mulis denique ipsis quam manifestissime distinguatur, ne quis deceptioni locus supersit;
si denique quod subintelligi vult Bellarminus, nullam scilicet aliam quam intercessionis
opem peti a sanctis, clare semper exprimatur ne metonymiis figurisque homines in
fraudem inducantur.
Caeterum tantum abest, ut l e v e s esse quae nobis intercedunt controversias di- 25
xerim, ut potius disertis verbis ad Te scripserim e s s e s a n e g r a v e s. Sed non eo
minus vestris apud Sinas progressibus faveo: nam praestat inquinatam de Christo doc-
7 Anfang Hanoverae | 11 gestr. | 1702 L 1 20 religioso erg. L 2 u. nachträgl. L 1
22 subintelligi vult: vgl. R. Bellarmino, Disputationes de controversiis christianae fidei, II, 2:
Judicium de libro concordiae Lutheranorum, X. mendacium (Ausgabe 1628, T. 2, S. 558).
18. 7. 2005