Yannis Mouzakitis_Doctoral_Thesis.pdf - Nemertes - Πανεπιστήμιο ...

Η συστηµική σκέψη
Όπως θα δούµε στη συνέχεια της διατριβής 6 , ένα βιοµηχανικό οικοσύστηµα
αποτελεί ένα σύµπλεγµα συστηµάτων που κατανέµονται σε όλο το φάσµα της
τυπολογίας του Checkland.
3.4 Σκληρές Σκληρές και και µαλακές µαλακές προσεγγίσεις
προσεγγίσεις
Ορισµένοι µελετητές της συστηµικής σκέψης χρησιµοποιούν συστηµικές
έννοιες για να µελετήσουν καταστάσεις και φαινόµενα σαν να επρόκειτο για
πραγµατικά συστήµατα. Για κάποιους άλλους, ο πραγµατικός κόσµος θεωρείται
πολύπλοκος για να περιγραφεί µε συστηµικά µοντέλα, τα οποία
χρησιµοποιούνται ως αφηρηµένες δοµές για την οργάνωση των σκέψεων µας σε
προβληµατικές καταστάσεις. Το γεγονός αυτό έχει οδηγήσει σε δυο
παραδείγµατα 7 (σκληρά & µαλακά), τα οποία έχουν διαφορετικές υποθέσεις και
οδηγούν σε διαφορετικές µεθοδολογίες.
Η σκληρή άποψη, θεωρεί ότι ο κόσµος αποτελείται από συστήµατα, τα
προβλήµατα είναι επιλύσιµα, ενώ οι στόχοι και οι σκοποί µπορούν να
προσδιοριστούν εύκολα και αντικειµενικά. Η µαλακή προσέγγιση χρησιµοποιεί
την έννοια του συστήµατος ως µέσο για την οργάνωση των σκέψεων σε
προβληµατικές καταστάσεις, όπου οι συµµετέχοντες δεν έχουν απαραίτητα την
ίδια άποψη για την υφιστάµενη κατάσταση. Με άλλα λόγια, οι µαλακές
προσεγγίσεις αναπτύχθηκαν για να χρησιµοποιηθούν σε κακοδοµηµένα
προβληµατικά πλαίσια 8 , όπου δεν είναι σαφής η απάντηση στο ερώτηµα ‘τι
συγκροτεί το πρόβληµα’. Έτσι, όταν οι σκληρές προσεγγίσεις εστιάζουν στο
πως θα φθάσουµε σε προκαθορισµένους σκοπούς, οι µαλακές ασχολούνται µε
τη διατύπωση των ίδιων των σκοπών. Οι βασικές διαφορές ανάµεσα στη
µαλακή και τη σκληρή θεώρηση συνοψίζονται στον πίνακα 3.2.
6 Για την ανάλυση ενός βιοµηχανικού οικοσυστήµατος µε βάση τη συγκεκριµένη τυπολογία, βλέπε
παράγραφο 5.7.
7 Για την επιστηµολογική έννοια του παραδείγµατος βλέπε παράγραφο 1.3.
8 Για µια συστηµική ανάλυση των προβληµατικών πλαισίων, βλέπε παράγραφο 3.5.
67