Yannis Mouzakitis_Doctoral_Thesis.pdf - Nemertes - Πανεπιστήμιο ...

Κεφάλαιο 5
5.11 Έλεγχος Έλεγχος Έλεγχος & & Επικοινωνία
Επικοινωνία
Επικοινωνία
120
‘control is the process by means of which a whole entity retains its
identity and/or performance under changing circumstances. (…)
Communication is the transfer of information ’ Checkland (1981)
Μελετώντας το ζήτηµα του ελέγχου στις υφιστάµενες περιπτώσεις
οικοβιοµηχανικής ανάπτυξης, ανακύπτει το εξής δίπολο: από τη µία υπάρχουν
βιοµηχανικά οικοσυστήµατα που έχουν αυτοοργανωθεί µέσα από µία
διαδικασία ‘από κάτω προς τα πάνω’ (bottom-up) και από την άλλη, υπάρχει
µεγάλος αριθµός περιπτώσεων όπου ο έλεγχος είναι κεντρικός και οι
επιχειρήσεις καλούνται να συµµετάσχουν σε ένα σύστηµα, οι βασικοί κανόνες
του οποίου έχουν διαµορφωθεί από άλλους (top-down). Τα τελευταία χρόνια,
µεταξύ των δυο ακραίων αυτών καταστάσεων, έχει εµφανιστεί ένα υβριδικό
µοντέλο που προσπαθεί να συνδυάσει τις δυο ακραίες προσεγγίσεις ως εξής:
φορείς κεντρικής ή περιφερειακής εξουσίας, προσπαθούν µέσα από
συντονισµένες προσπάθειες να δηµιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες έτσι
ώστε οι επιχειρήσεις µιας συγκεκριµένης περιοχής να έρθουν σε επαφή και να
συνδιαµορφώσουν ένα βιοµηχανικό οικοσύστηµα. Το συγκεκριµένο ζήτηµα θα
µας απασχολήσει και σε επόµενο κεφάλαιο 17 , οπότε και θα γίνει η ανάλυση των
υφιστάµενων περιπτώσεων οικοβιοµηχανικής συµβίωσης, υπό το πρίσµα της
κοινωνικοτεχνικής προσέγγισης.
Η σχετική βιβλιογραφία κλίνει σαφώς υπέρ της προσέγγισης ‘από κάτω
προς τα πάνω’, αναγνωρίζοντας βέβαια και τη σηµασία σε διαδικασίες
διαµόρφωσης των κατάλληλων συνθηκών για τη δηµιουργία συµµετοχικού και
αυτοοργανωτικού κλίµατος µεταξύ των συµµετεχόντων (Lowe and Evans, 1995;
Desrochers, 2004; von Malborg, 2004). Είναι χαρακτηριστικό ότι σε µελέτες
οικοβιοµηχανικών συστηµάτων της Ολλανδίας, ο top-down σχεδιασµός έχει
προσδιορισθεί ως αιτία αποτυχίας του εγχειρήµατος (Eilering and Vermeulen,
2004), ενώ σε συγκρίσεις ανάµεσα σε περιπτώσεις της ίδια χώρας και των ΗΠΑ,
τα αµερικανικά συστήµατα παρουσιάζονται λιγότερο αποτυχηµένα, λόγω
17 Για το ζήτηµα του ελέγχου και πιο συγκεκριµένα του µοντέλου διακυβέρνησης, βλέπε και
παράγραφο 7.8.