La Regulación de la Infraestructura de Transporte en el Perú - Ositran
La Regulación de la Infraestructura de Transporte en el Perú - Ositran
La Regulación de la Infraestructura de Transporte en el Perú - Ositran
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Revista <strong>de</strong> <strong>Regu<strong>la</strong>ción</strong> <strong>en</strong> <strong>Infraestructura</strong> <strong>de</strong> <strong>Transporte</strong> Año 1 - Volum<strong>en</strong> 1 - Julio 2008<br />
Otro indicativo <strong>de</strong> que se requier<strong>en</strong> mejoras <strong>en</strong> <strong>la</strong> competitividad, pue<strong>de</strong> ser i<strong>de</strong>ntificado cuando<br />
se observa <strong>el</strong> tiempo <strong>de</strong> estadía <strong>de</strong> una nave <strong>en</strong> <strong>el</strong> Cal<strong>la</strong>o, <strong>el</strong> cual es <strong>de</strong> alre<strong>de</strong>dor <strong>de</strong> 25 horas,<br />
mi<strong>en</strong>tras que <strong>en</strong> San Antonio (Chile), Valparaíso (Chile) y Cartag<strong>en</strong>a (Colombia) es <strong>de</strong> 15, 18 y<br />
15 horas, respectivam<strong>en</strong>te. Adicionalm<strong>en</strong>te, <strong>en</strong> cuanto al r<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>to operativo <strong>de</strong>l puerto <strong>de</strong>l<br />
Cal<strong>la</strong>o para <strong>el</strong> manejo <strong>de</strong> cont<strong>en</strong>edores, éste mueve 18 cont<strong>en</strong>edores por hora fr<strong>en</strong>te a los 47 <strong>en</strong><br />
Valparaíso (Chile), 28 <strong>en</strong> Sydney (Australia) y 56 <strong>en</strong> Veracruz (México).<br />
Segundo, y <strong>en</strong> particu<strong>la</strong>r para <strong>el</strong> caso <strong>de</strong>l TPM, si bi<strong>en</strong> <strong>la</strong> infraestructura portuaria posee<br />
características <strong>de</strong> monopolio natural multiproducto, <strong>en</strong> <strong>el</strong><strong>la</strong> es posible <strong>la</strong> realización <strong>de</strong> activida<strong>de</strong>s o<br />
servicios <strong>en</strong> un <strong>en</strong>torno <strong>de</strong> compet<strong>en</strong>cia (por ejemplo, los mercados <strong>de</strong> ag<strong>en</strong>ciami<strong>en</strong>to marítimo 25 ,<br />
y estiba y <strong>de</strong>sestiba 26 ). Al respecto, lo que se podría esperar es que con <strong>la</strong> <strong>en</strong>trega <strong>en</strong> concesión <strong>de</strong>l<br />
TPM, haya una t<strong>en</strong><strong>de</strong>ncia a increm<strong>en</strong>tarse <strong>el</strong> grado <strong>de</strong> conc<strong>en</strong>tración <strong>de</strong> algunos mercados (<strong>en</strong><br />
particu<strong>la</strong>r, una t<strong>en</strong><strong>de</strong>ncia a una mayor consolidación <strong>de</strong> <strong>la</strong> integración vertical <strong>en</strong>tre <strong>el</strong> operador<br />
<strong>de</strong>l puerto –TISUR- y su empresa vincu<strong>la</strong>da que participa <strong>en</strong> estos mercados -TRAMARSA).<br />
Sin embargo, <strong>la</strong> evi<strong>de</strong>ncia muestra que <strong>en</strong> <strong>el</strong> caso <strong>de</strong> los mercados <strong>de</strong> ag<strong>en</strong>ciami<strong>en</strong>to marítimo<br />
(Cuadro 8), y <strong>de</strong> estiba y <strong>de</strong>sestiba (Cuadro 9), <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>el</strong> 2001, ingresaron más empresas, lo cual<br />
sólo se justifica <strong>en</strong> <strong>la</strong> medida que <strong>el</strong> negocio sea r<strong>en</strong>table, lo que ha <strong>de</strong>terminado que <strong>el</strong> grado <strong>de</strong><br />
conc<strong>en</strong>tración no haya mostrado una t<strong>en</strong><strong>de</strong>ncia creci<strong>en</strong>te (IHH o índice <strong>de</strong> dominancia) 27 .<br />
Cuadro 8<br />
Participación <strong>en</strong> <strong>el</strong> Mercado <strong>de</strong> Ag<strong>en</strong>ciami<strong>en</strong>toMaritimo<br />
Ag<strong>en</strong>cias Marítimas 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007<br />
Tramarsa 30 24 19 29 36 45 36 34<br />
Marítima Océano 9 12 15 15 6 14 10 13<br />
Cargomar 2 0 12 13 9 7 10 3<br />
Faposa 24 33 16 11 7 5 5 7<br />
Cosmos 0 10 3 4 15 12 18 21<br />
Donn<strong>el</strong>ly 8 6 10 11 10 7 1 0<br />
Unimar 0 9 9<br />
Tri<strong>de</strong>ndum 4 7 7<br />
South Shipping 3<br />
Resto 27 15 25 17 17 6 4 1<br />
Total 100 100 100 100 100 100 100 100<br />
IHH 2354 2170 1720 1782 2053 2536 1992 2019<br />
Variación IHH -7.8% -20.7% 3.6% 15.2% 23.5% -21.4% 1.3%<br />
Índice <strong>de</strong> dominancia 0.30 0.34 0.23 0.28 0.42 0.65 0.46 0.41<br />
Fu<strong>en</strong>te: TISUR<br />
E<strong>la</strong>boración: Ger<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>Regu<strong>la</strong>ción</strong> - OSITRAN<br />
25 Actividad que consiste <strong>en</strong> proveer los servicios <strong>de</strong> repres<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> <strong>la</strong> nave ante <strong>la</strong>s autorida<strong>de</strong>s (Capitanía <strong>de</strong><br />
Puertos, Aduanas, Sanidad, etc.) para <strong>la</strong> gestión docum<strong>en</strong>taria <strong>de</strong> <strong>la</strong> nave <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong> recepción hasta <strong>el</strong> zarpe, <strong>la</strong><br />
<strong>de</strong>signación <strong>de</strong> <strong>la</strong> empresa <strong>de</strong> estiba, así como <strong>la</strong> at<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> los requerimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong>l buque.<br />
26 El servicio <strong>de</strong> estiba consist<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong> embarque <strong>de</strong> mercancías <strong>de</strong>l mu<strong>el</strong>le a <strong>la</strong> nave y viceversa, <strong>en</strong> <strong>el</strong> caso <strong>de</strong>l servicio<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>sestiba.<br />
27 El índice <strong>de</strong> Herfindahl – Hirschman (IHH) se calcu<strong>la</strong> mediante <strong>la</strong> suma al cuadrado <strong>de</strong> <strong>la</strong>s participaciones. Para <strong>el</strong><br />
cálculo <strong>de</strong>l índice <strong>de</strong> dominancia, se estima <strong>la</strong> contribución (cada participación al cuadrado se divi<strong>de</strong> por <strong>el</strong> IHH),<br />
y se calcu<strong>la</strong> <strong>la</strong> suma al cuadrado. Este segundo índice está diseñado para reve<strong>la</strong>r los efectos que produc<strong>en</strong> <strong>la</strong>s altas<br />
participaciones.<br />
21