29.01.2013 Views

Untitled - Revista Pensamiento Penal

Untitled - Revista Pensamiento Penal

Untitled - Revista Pensamiento Penal

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

ET CUM JUDA TRADITORE DOMINI: LENGUAJE BÍBLICO 277<br />

quis ex succesoribus nostris, vel posterioribus, hunc nostrum pretextum,<br />

seu confirmationem, nisus fuerit violare, aut disrumpere: fiat á Domino<br />

nequiter punitus, et á corpus eius maneat seclusus, et cum Leviatan detineatur<br />

fundo baratri arsurus, eternasque penas sit lugiturus”. 258<br />

Acompañan a Dios normalmente otros aditamentos. En primer lugar,<br />

por orden de importancia, la ira regia, dado que la identificación entre<br />

Dios y el rey, que lo es por su gracia, tienen este presupuesto consecuencial<br />

lógico. 259 Esta ira regia presenta ya unos caracteres definidos<br />

que han sido estudiados por Hilda Grassotti. 260 Su materialización, por<br />

tanto, es ya conocida: destierro y salida del reino, pérdida de honores,<br />

258 Muñoz Romero, Colección. Fueros de los lugares de la jurisdicción del monasterio<br />

de Cardeña concedidos por Fernando I, 1039, p. 188. Otros ejemplos documentales en<br />

Arlanza, núm. 2, 912, p. 8: “Et consorcium cum Leviatan possessor inferni”; núm. 5, 923,<br />

p. 19: “Et cum Leviatan detineatur fundo baratri assurus eternasque penas legituras”;<br />

núm. 6, 929, p. 23: “Et cum Leviatan detineatur fundo varatrici assurus, eternasque penas<br />

luituras”; y núms. 29, 30, 32, 37 y 46; Fernando I, núms. 7, 10, 11, 18, 32, 36, 37, 42,<br />

43, 44, 49, 52, 63, 64 y 65; Leire, núm. 53, 1057, p. 90: “Et cum Leuiatan detineatur in<br />

profundo baratri arsurus eternasque penas ibi lugiturus, amen”; Cardeña, núms. 42, 235,<br />

247, 250, 252, 260, 265, 266, 267 y 285; Urraca, núm. 77, 1116, p. 476; y núm. 93, 1118,<br />

p. 501; y Alfonso VIII, núm. 4, 1151, p. 14: “Et cum Leuiatam detineatur fundo baratri<br />

assurus, eternasque penas lugituras”.<br />

259 Documentos, núm. 41, 1157, p. 67: “Si quis de nostris quam de extraneis hoc nostrum<br />

factum spontaneum rumpere temptaverit, iram Dei omnipotentes et regiam indignationem<br />

incurrat”; núm. 45, 1169, p. 73: “Si quis autem hoc sriptum aliquatenus infringere<br />

temptaverit, ira omnipotens Dei cum regia indignatione incurrat et cum Iuda traditore<br />

penas luat eternas insuper”. Abundantes referencias a esa incursión en la ira de Dios<br />

omnipotente y la ira o indignación regia, se pueden hallar en Fernando II, núms. 1 y ss.<br />

Esta modalidad formularia será la que acaba por triunfar y por imponerse a las restantes<br />

menciones bíblicas. No deja de ser paradójico que el mayor protagonismo de esta<br />

cita se origine con aquellos monarcas que pueden ser calificados como poderosos o,<br />

al menos, como dominadores de los dispersos poderes existentes en su reino. Cuando<br />

el fortalecimiento de esa autoridad regia llegue a su culminación (sobre todo, a partir<br />

de Alfonso X), el abandono del recurso bíblico será ya un hecho incontestable. No<br />

harán falta los modelos de las Sagradas Escrituras, sino que el poder regio bastará para<br />

constreñir los deseos criminales de los posibles incumplidores del derecho escriturado,<br />

como se verá más adelante.<br />

260 Véase Grassotti, H., “La ira regia en León y Castilla”, op. cit., nota 135, pp. 5-135;<br />

y Las instituciones feudo-vasalláticas en León y Castilla, Spoleto, Centro Italiano di<br />

Studi sull’Alto Medioevo, 1969, t. II, pp. 927-1.081. Acaso la ira regia era la única parte<br />

de estas sanciones que tenían visos de aplicación dado que los castigos infernales sólo se<br />

darían tras la muerte, no existían pruebas que verificasen la realización de las maldiciones<br />

y las penas pecuniarias previstas eran de cuantías inalcanzables que hacía imposible<br />

el percibirlas.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!