Francisco Garay - Bizkaiko Batzar Nagusiak
Francisco Garay - Bizkaiko Batzar Nagusiak
Francisco Garay - Bizkaiko Batzar Nagusiak
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
86 <strong>Francisco</strong> de <strong>Garay</strong> Lehenengo euskal exploratzaile gailena<br />
IX. KAPITULUA<br />
Pánuco konkistatzeko prestatze-lanak.<br />
<strong>Garay</strong>en itsas armada gailena<br />
Bide batetik ala bestetik, azkenean,<br />
<strong>Garay</strong>ek bere itsas armadei<br />
gertatutakoaren berri izan<br />
zuen eta ez zuen itsasontzi gehiago<br />
bidali. Hurrengo espedizioa<br />
bi urte atzeratuko zen.<br />
Honaino iritsita, <strong>Garay</strong> pertsona<br />
aparta izan zela eta lan<br />
egiteko gaitasun bukaezina<br />
zuela eta etsipena aldentzeko<br />
jarrera zuela onartu beharra<br />
dago, hainbeste zoritxarren<br />
aurrean amore ez emateko eta<br />
bere asmoari tinto eusteko.<br />
Oraingo honetan, arreta handiz<br />
prestatu zuen proiektu berria.<br />
Itsas armadako (garai hartako<br />
itsas armadarik handienetako<br />
bat) buru izatea izan zen hartu<br />
zuen lehenengo erabakietako<br />
bat. Egia esan, <strong>Garay</strong>en ahalmen<br />
ekonomikoak itzela izan behar zuen, inorekin elkartu gabe, itsasontziak erritmo<br />
hartan ekoizten, gizonak erritmo hartan kontratatzen eta hornidurez erritmo hartan<br />
hornitzen jarraitzeko. Ekintza berri hartarako, hamaika itsasontzi eta bi bergantin pleitatu<br />
zituen 106 , atal hauetan banatutako 840 soldadu garraiatzeko: 300 oin-arkularik,<br />
200 arkabuzar, ezpataz eta ezkutuz armatatutako 200 soldaduk eta 154 zaldizkok osaturiko<br />
indar ikaragarria, ordura arte, inoiz entzun gabea. Eta itsas armadak horientzat<br />
guztientzat hornigaiak ere eraman beharko zituen 107 . Ekintza hartan parte hartu zu-<br />
Colón-en Alkazarra Santo Domingon (Argazkia: Fernando Vario-Holguín)<br />
106 “once naves que tenían cabida de seiscientos veinte y de ciento cincuenta toneles; dos eran de la clase que los españoles llaman carabelas, y otras tantas<br />
bergantines de dos órdenes de remos”. ANGLERÍA, PEDRO MÁRTIR. “Décadas del Nuevo Mundo”. Madril, 1989. Zortzigarren hamarkada, 485. or.<br />
107 <strong>Garay</strong>ek pleitatu zituen itsasontzi eta soldaduei buruzko kopuruak gutxi aldatzen dira iturrien arabera. Hemen Angleríarenak adierazi<br />
ditugu (“Décadas...”, 485.or.). Kopururik txikiena, 9 itsasontzi eta 2 bergantin ziren (700 soldadu) (A.G.I. PATRONATO,19,R.33). Bernal Díaz del<br />
Castilloren aburuz, 11 itsasontzi eta 2 bergantin izan ziren (840 gizon) (CASTILLO, “Verdadera Historia...”. 212.or.). “Armó en virtud dello, el año<br />
de 23, nueve naves y dos bergantines, en que metió ciento y cuarenta caballos y ochocientos y cincuenta españoles, y algunos isleños de Jamaica,<br />
donde forneció la fl ota; muchos tiros, docientas escopetas y trecientas ballestas; y como era rico, bastecía la armada muy bien de carne y pan y<br />
mercería…” (GÓMARA, FRANCISCO LÓPEZ, “Historia General de las Indias”, 397. or.). Antonio de <strong>Garay</strong>, <strong>Francisco</strong> de <strong>Garay</strong> adelantatutaren<br />
semearen ustez, 800 gizon, 300 zaldi, 15 itsasontzi eta edergarriak eta hornidurak bidali ziren (guztira, 200.000 pesoko gastua), kopuru horiek<br />
nahiko handitu direla kontuan hartu behar badugu ere, meritu eta zerbitzu-zerrenda batean eman zirelako eta horrelako zerrendetan<br />
ekintzak eta gastuak handiesten ziren (A.G.I. PATRONATO,111,R.2, y A.G.I. PATRONATO,19,R.33).
Change language