Francisco Garay - Bizkaiko Batzar Nagusiak
Francisco Garay - Bizkaiko Batzar Nagusiak
Francisco Garay - Bizkaiko Batzar Nagusiak
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
66 <strong>Francisco</strong> de <strong>Garay</strong> Lehenengo euskal exploratzaile gailena<br />
Kronikez kanpo, oso agiri gutxik laguntzen digu kontu hau argitzen. Eskura dugun idazkirik<br />
garrantzitsuena, erregeak eta <strong>Francisco</strong> de <strong>Garay</strong>ek sinatu zuten “kontrata” da, baita <strong>Garay</strong>i<br />
aurkitu zituen lurrak jendeztatzeko eman zitzaizkion xedapenak ere. Idazki horretan<br />
1519ko nabigazioa eta esplorazioa baino ez da aipatzen eta lehenagokoak (benetan egin<br />
baziren) alde batera uzten dira 86 . Ontzidi hura, 1518. urtearen bukaeran edo 1519. urtearen<br />
hasieran abiatu zena, nahiko handia zen: lau itsasontzik eta 270 gizonek osatzen zuten,<br />
eta gizonen agintari, 24 urteko gazte bat izendatu zuen <strong>Garay</strong>ek. Bernal Díaz del Castillo<br />
kronikariak“Alonso Álvarez de Pineda o Pinedo”deitu zion gazte horri, dokumentazio historikoan<br />
Martín de Pinedo bezala jaso bazen ere 87 . Kapitain gazte hark kostaldeko mapa<br />
egiteko eta kokalekuak kokatzeko toki egokienak aztertzeko jarraibideak zeramatzan.<br />
Arazo bat sortzen zaigu:<br />
dokumentaziorik ez dagoenez,<br />
ezin dugu jakin,<br />
esaten ari garen bezala, espedizio<br />
haren aurretik <strong>Garay</strong>en<br />
beraren agintepean<br />
hiru karabelatako beste<br />
espedizio bat egon zen<br />
(Gómararen ustez, espedizio<br />
hura urte berean, hots,<br />
1518an egin zen) ala bi<br />
espedizioak berbera diren<br />
eta lehenago adierazi ditugun<br />
zehaztugabetasunez<br />
eta akatsez josita kontatu<br />
diren. Egile batzuek, hala<br />
nola, William H. Prescottek,<br />
kostalde horietatik Álvarez de Pinedak bidali zuen itsas armada baino lehenago <strong>Garay</strong> ibili<br />
zelako hipotesia egia dela uste dute: “…pertenecían a la escuadra armada por el gobernador<br />
de Jamaica <strong>Francisco</strong> de <strong>Garay</strong>. Esta persona había visitado el año anterior la costa de la Florida y<br />
obtenido del Gobierno español en cuya corte gozaba alguna infl uencia, el gobierno de todas las<br />
tierras que descubriese en aquellas cercanías” 88 1513. urtean Juan Ponce de León-ek aurkitu zuen. Theodore de Bry-en marrazkia.<br />
.<br />
Adierazitakoa eta Mexikoko Golkora egindako lehenengo espedizioan <strong>Garay</strong> bertan<br />
egon zela baieztatzeko zailtasuna ikusita, Álvarez de Pineda buru izan zuen nabigazio<br />
hura abiapuntu izanda gertakariak kontatzen jarraitu baino ez dugu egingo, <strong>Garay</strong>i espedizio<br />
hura planifi katu, antolatu eta fi nantzatzeko meritua berea izan zela adieraziz.<br />
86 Ikusi: Eranskina, 6. agiria.<br />
87 A.G.I. PATRONATO,71,R.17; eta A.G.I. PATRONATO,75,N.3,R.4. Juan Sánchez Galindoren merituen eta zerbitzuen frogaketan (1536)<br />
(1571ko kopiak –1557ko eta 1579ko kopia batetik atera dena), Galindok Martín Pinedo kapitainarekin “abrá diez e ocho años poco más o<br />
menos” aurkitu zuela esan zuen, eta bederatzi hilabete geroago Kubara (abiapuntua) itzuli zirela, eta han, Guaniguanicon, Narváez aurkitu<br />
zutela,“venía por capitán con mucha armada”, eta itsas armada hartan Juan Sánchez Galindo sartu zela. Beste lekuko batzuek, hala nola,<br />
<strong>Francisco</strong> de Carmonakek eta <strong>Francisco</strong> del Castillokek, aurkikuntzan parte hartu zutela baieztatu zuten, baina ez dute informaziorik ematen<br />
(azkenak Martín de Pinedo kapitainaren izena ematen du).<br />
88 WILLIAN HICKLING PRESCOTT, “Historia de la conquista de México” , 438. or.
Change language