Francisco Garay - Bizkaiko Batzar Nagusiak
Francisco Garay - Bizkaiko Batzar Nagusiak
Francisco Garay - Bizkaiko Batzar Nagusiak
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
60 <strong>Francisco</strong> de <strong>Garay</strong> Lehenengo euskal exploratzaile gailena<br />
Ikus daitekenez, Angleríak argi jarri zuen <strong>Garay</strong> espedizioaren buruan. Bere kontakizunaren<br />
gainerako pasarteak, <strong>Garay</strong>en aipamenik gabekoak, aurkitutako kostaldearen<br />
deskribapenaz eta kolonia bat fundatzeko asmoaz (Cortesen esku-hartzeak zapuztu<br />
zuen proiektua) ari dira 78 .<br />
<strong>Francisco</strong> López de Gómararen“Historia General de las Indias” liburuan gertaera berberak<br />
kontatzeko modua ez da Angleríarenaren desberdina, bere protagonistari dagokionez,<br />
eta esplorazioaren zertzelada batzuk zehazten ditu. <strong>Garay</strong>en lehenengo<br />
erreferentzia erabatekoa<br />
da, eta La Florida<br />
lurraldea deskribatzen<br />
duenean egiten du:<br />
“Las quinientas leguas<br />
que hay de costa desde<br />
la Florida al río de Pánuco<br />
anduvo primero que<br />
ningún otro español<br />
<strong>Francisco</strong> de <strong>Garay</strong>” 79 .<br />
Orrialde batzuk geroago,<br />
Gómara <strong>Garay</strong>en<br />
lehenengo esplorazioez<br />
ari denean, oso xehetasun<br />
interesgarriak<br />
ematen ditu, beste<br />
historialari batzuengan<br />
ikusi ez ditugunak.<br />
Esaterako, hiru karabelek<br />
osaturiko itsas<br />
armada izan zela, eta<br />
1518an La Floridarantz<br />
abiatu zela, indiarrek<br />
aurka egin ziotela eta<br />
indiarrek espainol ugari<br />
hil zituztela. Hori zela<br />
Jorge Reinel kartografo portugaldarrak 1519. urtean egindako planoaren kopia, non ordura<br />
arte ezaguna zen Ameriketako zatia adierazten den. <strong>Garay</strong>-ren espedizioak Mexikoko kostaldea<br />
zerraditzen lagundu zuten.<br />
eta, norabidea aldatu<br />
behar izan zuten eta<br />
500 milia gehiago na-<br />
78 Ibid. “Conforme se colige de un indicador de pergamino que trajeron los dibujantes de <strong>Garay</strong>, tira a formar arco, de suerte que apartándose<br />
de Tenochtitlán, se inclina siempre hacia el Poniente hasta la parte saliente del arco. Después otra vez se inclina igualmente un poco hacia el<br />
Mediodía; de suerte que si la línea se prolonga desde la costa tenustiana a aquella parte de la misma región que Juan Ponce descubrió el primero<br />
por el lado septentrional de Fernandina, casi formará la cuerda del arco. <strong>Garay</strong> cree que ese trecho es poco útil, porque vio señales de haber poco<br />
oro, y no puro. Hubiera deseado fundar una colonia, no lejos de la de Cortés, llamada Santa Cruz, pero se lo prohibió este. En aquel mismo lugar<br />
levantó el propio Cortés otra que llamó Almería, de la ciudad marítima del mismo nombre, del reino de Granada.”<br />
79 GÓMARA, FRANCISCO LÓPEZ, “Historia General de las Indias”, XLVI. Kapitulua. Gómarak, bukatzeko, <strong>Garay</strong>ek kostaldetik arinka joan baino<br />
ez zuela egin (“mas que correr la costa”) esaten du, eta lehenengo populatze-saialdia ez zen 1527. urtera arte egin, Pánfi lo de Narváezen<br />
zoritxarreko espedizioaren bidez (xehe-xehe ezagutzen dugu, Alvar Núñez Cabeza de Vacaren kronikaren eskutik).