Francisco Garay - Bizkaiko Batzar Nagusiak
Francisco Garay - Bizkaiko Batzar Nagusiak
Francisco Garay - Bizkaiko Batzar Nagusiak
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
58 <strong>Francisco</strong> de <strong>Garay</strong> Lehenengo euskal exploratzaile gailena<br />
V. KAPITULUA<br />
<strong>Garay</strong>en lehenengo esplorazioak.<br />
Kronika batzuen zehaztugabetasunak<br />
<strong>Francisco</strong> de <strong>Garay</strong>en dirutzak, bere bizitzako ekintzarik garrantzitsuena izango zenari<br />
ekiteko aukera eman zion: La Florida eta Yucatán artean kokatuta zeuden lurraldeak<br />
aurkitu eta esploratzea. Juan Ponce de Leónek La Floridako kostalde gehiena<br />
behatu zuen, eta Yucatán penintsularen ondoko lurrak Diego Velázquez gobernadorea<br />
arakatzen ari zen. Espedizioen haien asmoa, lurralde berriak eta altxorrak aurkitzea<br />
ez ezik, Atlantikoa Pazifi koarekin lotzeko igarobide bat (Balboak 1513an aurkitu<br />
zuena) aurkitzea ere zen. Yucatán eta La Florida penintsulak Lehorraldearen zati<br />
zirela eta kontinentearekin Mexikoko golkoaren muturretan lotzen zirela jakin izan<br />
zuen lehenengoa izan zen <strong>Francisco</strong> de <strong>Garay</strong>. Berari edo, zentzu zorrotzean, berak<br />
bidalitako pilotuei, zor zaie Mexikoko Golkoaren lehenengo mapa. Kronika klasikoen<br />
arabera -Angleríarenak, Gómararenak eta Díaz del Castillorenak, besteak beste-, <strong>Garay</strong>ek<br />
esploratu zuen lehen aldiz kostalde handi hura, kolonia bat kokatzeko toki<br />
aproposa bilatzeko asmoz. Hori dela eta, gerta liteke, eta horrela uste dute egungo<br />
egile batzuek, antolatu zituen lehenengo esplorazioetan bera ez bidaiatzea, hain zuzen<br />
ere berak asmatu eta fi nantzatu zituelako aipatzen delako. Kontua garrantzitsua<br />
da eta gertaera haiek kontatzen dituzten pasarteak arretaz berrikusteak merezi du.<br />
Pedro Mártir de Anglería, Indietako konkistaren lehenengo urteetako historialari garrantzitsuenetako<br />
bat izan zen, baita berak kontatzen zituen gertaeren garaikidea ere.<br />
Ameriketan inoiz egon ez bazen ere, gortean eta Indietako Kontseiluan zituen karguak<br />
zirela eta, Espainiara Kontinente Berritik etortzen zirenengandik lehen eskuko berriak<br />
biltzea gogoko zuen. Mexikoko Golkoa esploratzen ari zela jakin izan zuenean, hauxe<br />
idatzi zuen:“<strong>Garay</strong>, después de explorar aquellas costas tras la muerte de Juan Ponce, dice<br />
que ha averiguado que la Florida no es isla, sino que se halla unida por grandes vueltas a<br />
esta tierra tenustiana. Navegando por aquellas costas llegó <strong>Garay</strong> a un río que con ancho<br />
cauce desembocaba en el océano, y vio desde las naves numerosas villas cubiertas con<br />
tejados de paja. Ambas orillas del río están en poder de un cacique llamado Pánuco, del<br />
cual aquella región toma el nombre de Pánuca. Dicen que este obedece y paga tributo al<br />
gran rey Moctezuma: no se tuvo oportunidad de tratar con él.” 77<br />
77 ANGLERÍA, PEDRO MÁRTIR. “Décadas del Nuevo Mundo”, Madril, 1989. Bosgarren hamarkada. 294 eta 295. orr.
Change language