24.01.2013 Views

Francisco Garay - Bizkaiko Batzar Nagusiak

Francisco Garay - Bizkaiko Batzar Nagusiak

Francisco Garay - Bizkaiko Batzar Nagusiak

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

48 <strong>Francisco</strong> de <strong>Garay</strong> Lehenengo euskal exploratzaile gailena<br />

“Jamaikako gobernadore eta banatzaile” titulua, <strong>Garay</strong>en ekimen pertsonalaren lorpena<br />

izan zen, 1512an Espainian itzuli ondoren eman zitzaion entzunaldian erregeari proposatu<br />

zion proposamenaren ondorio. <strong>Garay</strong>ek lehen eskutik zekien elikagaien hornikuntza zela<br />

irlen eta kontinentearen espedizioen arazo nagusia. Abereak hazten eta merkaturatzen<br />

dirutza handia lortu zuen, baina lurren eta indiarren banaketa txiki geratu zitzaion eta<br />

handitu nahi izan zuen. Asmo horrekin, Jamaikan jarri zituen begiak, irla osoa abeletxe<br />

handia bilakatzeko: berak administratu eta ustiatuko zuen. Ondorioz, “jendeztatzaile” eta<br />

“banatzaile” izendatzeko proposatu zion erregeari, hots, irla kolonizatzeaz eta lurrak eta<br />

indiarrak banatzeaz arduratzeko izenda zezan. Halaber, gobernaketa emateko mesedea<br />

eskatu zion, eta horren guztiaren truke, <strong>Garay</strong>ek, Espainiatik edo Indietatik abiatuko ziren<br />

espedizioak elikagaiez hornitzeko konpromisoa hartuko zuen. Egia esan, eskaera ez zen<br />

neurrigabea, zeren eta, behar bezala egiten bazuen, geroko espedizioen hornikuntzaren<br />

arazoa konponduko zuen. Baina <strong>Garay</strong>en atrebentzia haratago joan zen eta irlan zituzten<br />

ondasunak -abeletxeak eta indiarrak- elkartzea proposatu zion erregeari, espedizioentzako<br />

elikagaiak ekoizteko baltzua eratzeko,<br />

irabaziak eta produktuen esportazioaren gaineko<br />

zerga erdi bana banatzeko.<br />

<strong>Garay</strong>ek bere argudioak adierazteko azaldu<br />

zuen kemenak harrituta utzi zuen Fernando<br />

erregea, idatzi zizkion gutunen pasarte batzuetan<br />

adierazi zen bezala: “...os tengo en<br />

serviçio y asy creo yo que lo areys como dezis y<br />

que por vuestra parte no abra falta alguna segund<br />

la mucha gana (que) aca mostrastes de<br />

nos servir en todo lo que pudiesedes” 61 .<br />

Felipe Guamán Poma de Ayala-k egindako “Bisitari Nagusi”<br />

baten marrazkia.<br />

61 A.G.I. CONTRATACIÓN,5787,N.1,L.1,F1-3.<br />

<strong>Garay</strong>en proposamenak, hasiera batean sei<br />

urteko denboradirako ezarri zenak, ez zuen<br />

ezkutatzen biek lortuko zuten irabazia, baina<br />

ez zuen itxura aldatzeko beharrik, zeren eta,<br />

aldi berean, erraz konponduko baitzuen kolonizazioaren<br />

arazo logistiko nagusia. Horrela,<br />

Mundu Berrira, elikagaiak erabat agortuta<br />

iristen ziren itsasontziek hornigai ugari izango<br />

zituzten; itzuliko zirenak eta geratuko zirenak<br />

hornituko zituzten, batez ere, etengabe, irletarantz<br />

edo kontinenterantz abiatzen ziren

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!