Francisco Garay - Bizkaiko Batzar Nagusiak
Francisco Garay - Bizkaiko Batzar Nagusiak
Francisco Garay - Bizkaiko Batzar Nagusiak
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
156 <strong>Francisco</strong> de <strong>Garay</strong> Lehenengo euskal exploratzaile gailena<br />
literatura-baliabidea dirudi. <strong>Francisco</strong> de <strong>Garay</strong>ek ondasun ugari utzi zituen, batez ere,<br />
Jamaikan eta Santo Domingon. Esaterako, 1527. urtean hau esaten zen:“Juan Guchillero<br />
y su mujer tenyan un solar muy bueno en esta cibdad (Santo Domingo) que es ahora de los<br />
herederos de <strong>Francisco</strong> de <strong>Garay</strong>, a donde están las herrerías e la huerta que es de aquella<br />
vanda del río, a donde está la fuente (...), y que en la dicha huerta no entra la fuente” 189 .<br />
<strong>Garay</strong>ek koroarekin elkartuta<br />
Jamaikan izan zituen<br />
etxaldeak, 1533an banatu<br />
ziren: <strong>Garay</strong>en zatia,<br />
seme-alabentzat izan zen,<br />
eta koroaren zatia, irlako<br />
herritarren artean banatu<br />
zen190 , eta 1527. urtetik,<br />
Antonio de <strong>Garay</strong>ek aitak<br />
izan zituen indiar berberen<br />
gaineko enkomienda<br />
izan zuen191 . Halaber,<br />
gogoratu beharra dago,<br />
Jamaikan eraiki zen lehenengo<br />
azukre-makina<br />
izan zuela <strong>Garay</strong>ek eta<br />
makina hori oinordekoentzat<br />
izan zen. Bestetik, <strong>Garay</strong>en<br />
tituluak, eta horiei<br />
atxikitako errentak, seme<br />
zaharrarentzat izan ziren.<br />
Horrela, 1525ean, Jamaikako Sevilla la Nuevako gotorlekuko alkate izendatu zuten192 eta 1528an, La Española irlako Villanueva de Yaquimoko gotorlekuko alkate, aitari zor<br />
zitzaizkion soldata atzeratuak ordaintzeko eskatzen zuen auzi batetik193 eta Antonio de<br />
Herrera kronikariaren testuetatik ondorioztatzen denez194 Jamiaca irlaren planua, Tomas Lopez´ek eginda 1780 urtean. B.N. (Madril)<br />
. Geroxeago, 1530. urtean,<br />
Santo Domingoko auzoko eta erregidore bezala aipatzen da eta errejidore karguak<br />
bere estatusa adierazten du, kontuan hartzen badugu mutiko bat baino ez zela.<br />
189 A.G.I. SANTO DOMINGO,9,N.19.<br />
190 A.G.I. SANTO DOMINGO,1121,L.1,F.126V-127V.<br />
191 A.G.I. INDIFERENTE,421,L.12,F.101R-101V.<br />
192 A.G.I. CONTRATACION,5787,N.1,L.1,F.40-41.<br />
193 A.G.I. INDIFERENTE,421,L.13,F.192R-193R<br />
194 “Proveyó (el rey) a Antonio de <strong>Garay</strong>, hijo del Adelantado, vn regimiento de la ciudad de Santo Domingo, y la tenencia de la fortaleza de Seuilla<br />
en la ciudad de Santiago, y la de Yáquimo en la isla Española, y le perdonó quinientos ducados, de mil que su padre deuía a la Real hazienda”.<br />
HERRERA Y TORDESILLAS, ANTONIO DE, “Historia General de los hechos de los castellanos…”, III. eta IV. liburukiak, 264.or., Madril, 1601.
Change language