24.01.2013 Views

Francisco Garay - Bizkaiko Batzar Nagusiak

Francisco Garay - Bizkaiko Batzar Nagusiak

Francisco Garay - Bizkaiko Batzar Nagusiak

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

144 <strong>Francisco</strong> de <strong>Garay</strong> Lehenengo euskal exploratzaile gailena<br />

XVIII. KAPITULUA<br />

<strong>Garay</strong> ostean<br />

Cortés, <strong>Garay</strong>ek berekin zuen arriskua konpondu eta gero, askatasuna eman zion jendeari,<br />

nahi zuena etxera itzul zedin eta nahi zuenak berarekin bat egin dezan. Gehienek<br />

etxera itzultzea erabaki zuten. Juan de Grijalva Kuba irlara joan zen, bertan bere<br />

etxaldea zuelako, Cortések oparitu zizkion urrezko 2.000 pesorekin.<br />

Espainian Pánucon gertatutakoa ezagutu zenean, nahasmen handia egon zen; koroak<br />

ere agertu zuen nolabaiteko zehaztugabetasuna, duda-mudatan, lurralde hartako<br />

gobernadore Cortés izendatu behar zuen ala ez. Azkenik, erregea, Cortésen<br />

goranahi ikaragarriaren beldur zenez, zuhurtzia nagusitu zen eta 1525ean, “río de<br />

Pánuco e Vitoria <strong>Garay</strong>ana” lurraldearen gobernaketa Nuño de Guzmani eman zion.<br />

Luis Ponce de León egoitza-epaile izendatu zuten eta Cortési egindakoaren argibideak<br />

eskatzeaz arduratuko zen, baina Mexikora iritsi bezain laster hil zen, capirotada<br />

ezagunagatik pozoituta.<br />

Cortésen beste etsai handia, Diego Velázquez, 1524ko ekainaren 11n hil zen, Kuban.<br />

<strong>Garay</strong> eta Velázquez gabe, bidea erabat garbituta geratu zitzaion Cortési. Inork ez daki,<br />

<strong>Garay</strong>ek eta Velázquezek Cortési argibideak eskatzeko aukera izan balute Espainiako<br />

justiziaren erantzuna zein izango zatekeen.<br />

Antonio de <strong>Garay</strong>en eta Catalina Pizarroren hitzartutako ezkontzari dagokionez,<br />

1530ean oraindik zegoen indarrean kontratua, egun haietan Hernan Cortések<br />

idatzi zituen gutun batzuetatik ondorioztatzen denez. Hala ere, arazoak zeuden<br />

<strong>Garay</strong>en ondorengo ahaideekin, zeren eta, 1530. urtean, Antonio de <strong>Garay</strong>ek auzi<br />

bat 178 jarri zion Cortési eta hurrengo urtean, Amador de <strong>Garay</strong>ek, <strong>Francisco</strong> de <strong>Garay</strong>en<br />

seme gazteenak, Cortés, berak nahi zuen tokira joateko libre uztera behartzen<br />

zuen errege-zedula lortu zuen, Cortések bere etxean zuelako eta ez ziolako<br />

etxetik irteteko baimenik ematen 179 . Eta 1533. urtean, Antonio de <strong>Garay</strong>ek beste<br />

errege-zedula bat lortu zuen, Nueva Españako Auzitegiko epaileek (oidores) aitak<br />

hil zenean utzi zituen ondasunez (Cortések zituenak) berari zor zitzaiona eman<br />

zezatela 180 . Azkenean, Cortésen testamentuan (1547an sinatua), Catalina Pizarro<br />

-Catalina Pizarroren eta bere alaba- ezkongabe bezala aipatzen du; beraz, hitzartutako<br />

ezkontza hura ez zen inoiz burutu.<br />

178 A.G.I. MÉXICO,1088,L.1. F.205R-206R,<br />

179 A.G.I. MÉXICO,1088,L.1Bis, F.139V.140R.<br />

180 A.G.I. MÉXICO,1088.L.2,F.193V-194R. 1533. urtea. Lehenago beste errege-zedula bat eman zen zentzu berekin, 1531n (Ibid. L.1Bis,<br />

F.140R.141R).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!