24.01.2013 Views

Francisco Garay - Bizkaiko Batzar Nagusiak

Francisco Garay - Bizkaiko Batzar Nagusiak

Francisco Garay - Bizkaiko Batzar Nagusiak

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

132 <strong>Francisco</strong> de <strong>Garay</strong> Lehenengo euskal exploratzaile gailena<br />

XVI. KAPITULUA<br />

Cortésekin, aurrez aurrez.<br />

<strong>Garay</strong>en heriotza<br />

Bernal Díez del Castillok <strong>Garay</strong>en eta Cortésen elkartzeaz duen bertsioa, pasarte batzuetan, iaia<br />

irrimarra da, bataren eta besteren parodiagatik eta gorespenagatik. Hala ere, <strong>Garay</strong>en azken<br />

egunetara hurbiltzeko balioko zaigu. Díez del Castillok kontatzen duenez, <strong>Garay</strong>ek Pedro Cano<br />

eta Juan Ochoa morroiak Cortésengana bidali zituen gutun batzuekin, <strong>Garay</strong> Cortésekin elkarrizketatu<br />

baino lehen eman ziezazkioten. Gutun horietan, bere bidaiak eta lanak kontatzen<br />

zizkion, eta bere ohorea eta egoera haren esku uzten zituen, eta bere laguntzarik gabe ezin<br />

izango zuela bere ekintzari ekin aitortzen zuen. Cortések gutunak irakurtzean pena sentitu<br />

zuela kontatzen du Díez del Castillok, eta <strong>Garay</strong>ek Cortésen ofi zial gailenen artean lagun minak<br />

zituenez -Pedro de Alvarado, Diego de Ocampo, Gonzalo de Sandoval eta frai Bartolomé de<br />

Olmedo, “habían a Cortés suplicando por las cosas de <strong>Garay</strong>”-, <strong>Garay</strong>ekin elkartzea onartu zuen<br />

eta, gainera, bidean behar izango zuen oroz hornitzeko agindu zuen, eta Tecuzcon prestatuko<br />

zen oturuntza batera gonbidatu zuen. <strong>Garay</strong> Mexikora iritsi zenean, izutut -“espantado”- geratu<br />

zen hainbeste hiri ikustean eta, are gehiago, Mexiko hiri handia ikustean. Cortések bere<br />

jauregietara eraman zuen eta zorigaitzak konpontzeko laguntza eskaini zion, baina <strong>Garay</strong>ek<br />

nahiago izan zuen Jamaikan izan zuen morroi baten -Alonso de Villanueva, lagun mina, Bernal<br />

Díazen aburuz- etxean ostatu hartzea. Pentsatzen dugu Villanuevaren etxean Cortésen etxean<br />

baino seguruago sentituko zela.<br />

Mexikon Pánfi lo de Narváez ere bazegoen, eta aukeraz baliatu zen <strong>Garay</strong> bisitatzeko eta zorigaitzak<br />

norbaiti kontatzeko. Bien solasaldia, Díaz del Castilloren luman, xelebrea, batez ere,<br />

Cortés Oktaviorekin, Julio Zesarrekin eta Hanibalekin konparatzen deskribatzen dituenean.<br />

Ezin dugu jakin uneren batean <strong>Garay</strong>ek Cortések onustez jokatzen zuela pentsatu<br />

zuen. Badakigu, ordea, Cortésengan Narváez askatzeko eskatzeko eragin nahikoa zuela<br />

pentsatu zuela. Harrigarria izan zen, baina Cortések <strong>Garay</strong>en eskabidea onartu zuen<br />

eta gainera, askatasuna ez ezik, urrezko bi mila peso eman zizkion Narváezi.<br />

Laugarren egunean, frai Bartolomé de Olmedok esku hartu zuen, <strong>Garay</strong>en eta Cortésen<br />

arteko adiskidetasuna tinkoa eta iraunkorra izan zedin, eta Cortésen alaba ez-legitimo<br />

bat -Catalina Pizarro amaren abizena zuena- 159 <strong>Garay</strong>en premuarekin ezkontzeko pro-<br />

159 A.G.I. PATRONATO,16,N.2,R.2. 1524. urtea. Cortés erregeari hainbat herri eskatu zizkion, hala nola, Chinanta: “Chinanta, que señale a<br />

una hija por dote suyo y con esto la case con el hijo mayorazgo del adelantado Françisco de <strong>Garay</strong>”. Urte batzuk ondoren, Catalina Pizarro (1514<br />

ing.) eskubide batzuk erreklamatuko zituen Chimán eta Caltepeque herrien gainean (en A.G.I. AUTOS FISCALES.MÉXICO,JUSTICIA,1019).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!