apoio social e hipertension arterial esencial - Universidade de Vigo

No estudio BHTA 122 Ruberman e colabordores, sobre 2320 varóns seguidos durante 3
anos, demostran que o illamento social e os acontecementos vitais estresantes supoñen un risco
de morte de catro veces superior respecto dos pacientes infartados con redes sociais elevadas.
Datos estes corroborados noutro estudio similar levado acabo en Inglaterra por Jenkinson sobre
1376 pacientes con infarto agudo de mioardio 123 . Nun estudio multicéntrico levado a cabo en
Canadá e nos EEUU con 1234 pacientes que sufriron un infarto de miocardio, Case e
colaboradores 124 chegan a conclusión de que o illamento social aumenta a recorrencia dos
eventos coronarios, sobre todo nos primeiros seis meses tralo infarto. William e colaboradores
confirman esta asociación nunha ampla serie con 1368 casos de varóns con coronariografía, e
establecen que o illamento social é un factor predictor de mortalidade a nove anos, controlando
estes resultados polas variables clínicas e pola severidade da obstrucción coronaria determinada
pola anxiografía das arterias coronarias 125 .
No clásico estudio CAST – 1 126 levado a cabo para determinar a utilidade do uso de
antiarrítmicos en pacientes post-infartados cuantificaronse paralelamente variables sociais, e
puidose demostrar que o baixo apoio social instrumental ten unha estreita correlación coa
mortalidade, independentemente doutros factores asociados a peor prognóstico no infarto de
miocardio (fracción de exección, insuficiencia cardíaca, diabete, trombolise). Os resultados do
estudio CAST-1 confirmáronse no ano 1997 por Woloshin 103 cando publica o seu estudio de
Manitoba (Canadá) onde reflexa que un baixo apoio social supón un risco relativo de 6.5
(2.0;21.6) de mortalidade posterior ó infarto de miocardio. Este estudio aporta un gradiente
progresivo do efecto do apoio social sobre a mortalidade.
Parece ser que o apoio social ten un maior impacto na saúde en persoas de máis idade.
Podería ser por isto polo que Berkman, Leo-Summers e Horwitz 127 encontran en pacientes de
máis de 65 anos con infarto de miocardio que a ausencia de apoio social supón un Odds Ratio de
2.9 (1.2;6.9) sobre a mortalidade para ambos sexos.
118