apoio social e hipertension arterial esencial - Universidade de Vigo

Kawachi e colaboradores 22 , obteñen tan só un 5.8% de baixo apoio social, posiblemente debido
ó elevado nivel socioeconómico e cultural dos individuos da mostra (médicos, farmacéuticos,
odontólogos e veterinarios).
A maior parte dos estudios refírense a datos epidemiolóxicos sobre mostras poboacionais
con series amplas, onde a prevalencia do baixo apoio social oscila entre o 35%, do estudio de
Alameda e Búfalo, é o 14% de prevalencia que acada o estudio efectuado no Condado de Evans
(Georgia).
Nos estudios levados a cabo nos Estados Unidos, Strogatz encontra que a prevalencia
de baixo apoio social e maior nos individuos de raza negra 38 . Anderson 54 e Dressler 53 , nunhas
excelentes revisións sobre a maior prevalencia da hipertensión arterial na raza negra, apuntan
diferencias no metabolismo do sodio, na actividade da renina plasmática, na inxesta de iones e,
por outro lado, con factores ambientais como o estatus socioeconómico, o estrés socioecolóxico,
o efecto John Henryism, a incongruencia de clase, a interacción familiar e o apoio social como
elementos, todos eles, contribuíntes a esta diferencia racial de exceso de prevalencia da
hipertensión arterial respecto da raza branca.
A maior parte dos estudios 24 38 88 90 coinciden en asociar o baixo apoio social cun menor
estatus socioeconómico, cunha maior idade e cun maior grao de illamento social, datos estes
concordantes cos do noso estudio. Vogt e colaboradores 21 , nun estudio poboacional sobre
2603 individuos sans seguidos durante 15 anos observa, como nós, que a rede social diminúe coa
idade, e que o efecto da rede social sobre a saúde é máis importante nas persoas de máis idade.
Respecto desta última asociación, no noso traballo, detectamos a mesma tendencia a pesar de que
non se acada significación estatística.
En canto ó sexo, os resultados son contradictorios, pois mentres que no estudio de
Alameda 19 , Evans 24 e o do condado de Pitt (Carolina do Norte) 50 os homes semellan presentar
un peor apoio social cás mulleres. Os estudios de Woloshin (Canadá) 103 , no estudio do condado
de Edgecome (Carolina do Norte) 38 e nas series de Granada en España coincídese cos nosos
108