+ Descargar revista nº 24 (PDF) - Centro Gallego de Vitoria Gasteiz

mos ese suceso, ela o único que nos di é que
non recorda nada “só tiña 14 anos, di, e non
lembro nada daquelo”, e baixando a cabeza,
continúa andando.
Non insistimos. É moi triste porque se ve
como unha muller maior, pero nas súas plenas
facultades, viviu e aínda vive tentando borrar
ese feito da súa memoria.
Ás tres da tarde collemos camiño de volta a
Oencia pola serra.
Comemos coa familia, que nos espera coa
cheminea prendida e un churrasco fumegante
nas brasas ¡que maravilla!
Despois de disfrutar da comida, o viño enxebre,
afrutado e moi rico, e sobre todo da compaña,
meu cuñado Xose foi en busca de alguén
máis a quen entrevistar, na procura dunha versión
máis ou menos completa do ocurrido. Este
oriundo de Xestoso, coñecido como Félix,
anque di que o seu nome é Francisco, vive
actualmente en Oencia, e afirma ser testemuña
dos feitos; comeza a contar a súa versión, con
algunhas contradicións, porque quere facer ver
que foi o principal protagonista.
“Lembro que era un domingo 25 de novembro
(deducimos que o ano sería 1945) e ordenaramos
de ir todos coas vacas para a serra, e
levar castañas para asar no monte. E xuntámonos
todos alí nunha chairiña, arredor das castañas,
e vimos pasar un home por un camiño de
máis arriba cun abrigo negro, e non se sabía
moi ben se era home, se era cura ou muller, e
un que chamaban o Ramón da Paulina (que xa
morreo) comezou a berrar “Corchas..., cura...,
ladrón..., baixa aquí”, pensando que non faría
caso e seguiría o seu camiño, mais el colleu un
carreiro e baixou dereito onda nós. En canto
chega di: “¿Quen foi o valente que me chamou
cura ladrón?” Ninguén respondeu, só lle dixemos:
“mire, non o coñecemos de nada, sente,
coma unhas castañas e beba un grolo de viño”.
Mais el mirou en derredor, fixouse nas dúas
rapazas máis grandiñas, terían uns catorce anos,
colleunas por un brazo a cada unha e dixo:
“¡Ala! Imos ir por aí arriba”. Botou a andar coas
dúas rapazas, a escopeta colgada e a pistola na
man, e todos os demais arrincamos tras deles.
Un pouco máis arriba díxome: “Toma ti a escopeta
e coida de todos estes”.
Mais nós seguimos andando tras deles e el
dixo: “Seica queredes ver como lles fago a estas
dúas cando traspoña o teso”.
Entón unha das rapazas, a Celsa, comezou a
facer sinais para que lle disparara, pero eu nunca
un tiro tirara e non me atrevía. Canda nós ía
o Pedro, que era un pouco máis maior, tería
tamén uns 14 anos, pero seu pai e seus irmáns
eran cazadores e sabía de escopetas, nun
momento dado ripoume a escopeta, abriuna e
comprobou se estaba cargada, mordendo os cartuchos
por ver se estaban cheos; despois deume
outra vez a escopeta. Cando xa estaban para
traspoñer o cumio cara o outro lado, a Celsa
berrou “dispara, Pedro, dispara”. Entón ripoume
de novo a escopeta e sen mais disparou os dous
tiros que apañaron o corpo do Corchas. Caeu
ferido de morte e na caída empuxou a Arxentina
fóra do camiño, pero a Celsa que levaba collida
coa man esquerda non su puido soltar e el disparou
a pistola e matouna. Non se sabe se foi un
acto reflexo, se a pistola se disparou accidentalmente
ou se realmente a quixo matar xusto antes
de morrer el”.
Francisco Rodríguez Fernández (alias Félix)
17