Hiri-Ibilbidea Itinerario Urbano - Ayuntamiento de Ugao-Miraballes
Hiri-Ibilbidea Itinerario Urbano - Ayuntamiento de Ugao-Miraballes
Hiri-Ibilbidea Itinerario Urbano - Ayuntamiento de Ugao-Miraballes
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Deskribapena<br />
Hiru tutuko<br />
iturria<br />
Iturriaren egiturak oinarri laukia eta lau atal dauzka. Horietara erortzen da pirami<strong>de</strong><br />
formako iturriko ura. Lau ataletako bat abereei edaten emateko aska bat da.<br />
Girlandaz eta arrosa lore begiz apainduta dago. Harrizko bola bat da iturriaren errematea.<br />
Esperimentatzea Ukitu harrian zizelkatutako erliebeak eta begiratu uraren tenperaturari. Behatu iturria<br />
al<strong>de</strong> guztietatik. Entzun urak iturriko putzuetara erortzean egiten duen soinua.<br />
Dastatu iturriko ura eta i<strong>de</strong>ntifikatu zaporea.<br />
Historia<br />
Ezagutzea<br />
¿Ba al<br />
dakizu...?<br />
Bitxikeriak<br />
Hiru tutuko iturria duela 200 urte baino gehiago egin zuten. Lehenbizikoa Yturburuk<br />
diseinatu zuen eta 1779an egin zen. Iturri hartatik, or<strong>de</strong>a, hondatutako pilote bat<br />
baino ez da geratzen. Gaur egungoa estilo neoklasikokoa da eta 1858 inguruan egin<br />
zuten. Iturriak Goikiri mendiko ur minerala jasotzen zuen, eta, beraz, oso ur preziatua<br />
zen. 1983ko uhol<strong>de</strong>az geroztik, iturria udal sarera lotuta dago.<br />
1950. urtean jarri zen ura etxeetan. Urte hartara arte, or<strong>de</strong>a, Hiru tutuko iturritik<br />
lortzen zen, nagusiki, kontsumorako eta beste zeregin batzuetarako behar zen ura.<br />
Iturri hartako ura kalitate onekotzat jotzen zen. Normalean, etxeko txikiek biltzen<br />
zuten ura, bal<strong>de</strong> beteak eramanez.<br />
XX. men<strong>de</strong>aren hasieratik, “bolari bira bat emateko” ohitura dago. Bolari bira<br />
emanez bukatzen ziren Kofradiaren jaiak. Bi esanahi izan zitzakeen horrek: al<strong>de</strong><br />
batetik, urtearen bukaera laborantza, zikloa kontuan hartuta; bestetik, jaien bukaera,<br />
bertako bizitzaren ardatz <strong>de</strong>la kontuan hartuta. Azken finean, eguneroko bizitzari<br />
berriro heltzea zen bolari bira ematea. 40ko hamarkadan, auzotar bati bola erori<br />
zitzaion, eta <strong>de</strong>bekatu egin zen ekintza hura. 60ko hamarkadan, or<strong>de</strong>a, ohitura<br />
berreskuratu zen —jada burdin zati batek eusten zion bolari—. 1970 inguruan, jaien<br />
programan sartu zen ekintza hura. Horrela, jai-batzor<strong>de</strong>ak aukeratutako auzotar batek<br />
ematen dio bira bolari; horretarako, herriaren onerako ekintzaren bat egin behar du<br />
urtean zehar.<br />
Iturriari azkena ematen dion bolak 85 kiloko pisua du.