Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

88 Belén Fortes
Galegas”, que se vai dedicar a alentar e apoiar, e mesmo a impulsar,
con xuízos e opinións favorables a súa actividade literaria.
Murguía xustifica a súa escolla con tres razóns fundamentais: a
superior calidade literaria destes tres escritores, o feito de teren
empregado antes que ninguén o galego na literatura con maiúsculas
–non en composicións soltas–, e a súa contribución a perfilar
un modelo autóctono e non dependente de literatura galega a través
dos seus respectivos traballos poéticos.
A Rosalía de Castro valóraa por se-la autora do primeiro
libro escrito integramente en galego (Cantares gallegos, Vigo, Juan
Compañel, 1863), pola recuperación do cancioneiro popular oral
e por se-la introductora na literatura galega das correntes poéticas
modernas que se decantaban pola poesía subxectiva (Follas novas,
Madrid-La Habana, La Propaganda Literaria, 1880). Pondal é o
bardo, o poeta que en Queixumes dos pinos (A Coruña, Imprenta de
La Voz de Galicia, col. “Biblioteca Gallega”, 1886) leva o mito celtista
á literatura. Curros Enríquez, pola súa parte, representa o
poeta civil que denuncia a opresión que sufría o pobo galego (Aires
d’a miña terra, Ourense, Tipografía de A. Otero, 1880).
A primeira constancia que temos do recoñecemento que o
Patriarca lle profesa a Curros Enríquez data de 16 anos despois da
publicación de Aires d’a miña terra e atópase nun artigo da serie “A
don Juan Valera” (La Voz de Galicia, 15/8/1896), pertencente á
famosa polémica mantida polo Patriarca co escritor andaluz, onde
Murguía cita O divino sainete de Curros como proba da aptitude do
galego para “la expresión de todos los sentimientos y asuntos, por
altos y difíciles que estos sean”, o cal constitúe unha maneira como
outra calquera de distinguilo sobre a pléiade de poetas cos que
entón contaba Galicia.
Tempo despois, na 2ª edición do tomo I da Historia de
Galicia, publicada en 1901, nunha nota a pé de páxina redactada
parcialmente de novo respecto da 1ª edición de 1865, e correspondente
ó apartado X das “Consideraciones Generales”, Curros
aparece citado, xunto con Pondal e Rosalía, como un dos poetas
máis importantes da literatura galega da época.