Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

CURROS E MURGUÍA: UNHA RELACIÓN PERSOAL MARCADA
POLA ADMIRACIÓN E O APOIO MUTUOS
Belén Fortes
Investigadora
Cando Curros Enríquez vén ó mundo en Celanova o 15 de
setembro de 1851, Manuel Murguía, que acababa de trasladarse a
Madrid para estudiar Farmacia, contaba xa 17 anos de idade. Polo
tanto, tal e como o recolle J. L. Varela en Política y restauración cultural
de Galicia en el siglo XIX (Gredos, Madrid, 1958), ámbolos
dous pertencen a distintas xeracións: Murguía á segunda xeración
de escritores galegos e Curros á terceira. Pero esta diferencia de
idade non constituirá unha barreira que se interpoña entre eles e
acaso só virá a acentuar (no que atinxe á súa relación) a tendencia
natural en Murguía a adoptar un papel de Patriarca –é dicir, protector
e paternalista– cos escritores e demais membros da cultura
galega, promovéndoos en artigos e traballos nos que destaca os seus
méritos literarios, artísticos e intelectuais. Pola súa parte, o poeta
celanovés sentía un gran respecto e admiración polo autor dunha
obra de tanto calado como a Historia de Galicia, ademais de polo seu
firme empeño en redimir Galicia do seu atraso e marxinación.
Aínda que ignoramos cando ten lugar o primeiro encontro
entre ámbolos dous 1 , si abundan as probas da consideración recíproca
en que se teñen un ó outro, sendo así que Curros será obxecto
de atención –como escritor– por parte de Murguía, mentres este
vai aparecer citado en tres importantes textos poéticos de Curros,
nun dos cales se denuncia o trato que recibían artistas e escritores
galegos, consistente en seren metaforicamente devorados, mentres
nos outros dous se enxalza a súa categoría intelectual:
1. A súa relación probablemente se remonta ós anos 1880 e 1881, en que o celanovés
publica as súas primeiras colaboracións en La Ilustración Gallega y Asturiana, da que
Murguía era director literario. Así mesmo, na revista empézaselle a prestar atención en
1881, como o demostra a publicación de críticas ou recensións dos seus libros, asinadas
por Alfredo Vicenti e M. Barros, chegando incluso a aparecer un gravado de Curros
en portada no n.º 23, 18/8/81.