Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

48 Carlos Manuel Callón Torres
subliña a idea de que Xesus era falante dun dialecto, vinculando a
seguir, de xeito definitivo, o martírio mesiánico co da Galiza: “Pero
los Cristos de ahora no son hombres: son pueblos. Lo que ayer
hacía Roma con Jesús, hoy lo hace Madrid con Galicia” (Curros,
1979:1.304) 52 .
4 COLOFÓN
No emerxente SLG do último terzo do século XIX cobra un
especial relevo o recoñecimento inter pares dos escritores, ante a
caréncia doutras posibilidades de institucionalización. Asi, na obra
de Curros aparece reiteradamente a exortación a ler escritores galegos,
co argumento de evitar a alienación. Entre estes escritores ten
unha releváncia especial unha muller, Rosalía de Castro, casada (co
que iso ten de proxección pública) cun dos nomes máis importantes
do movimento proto-nacionalista. É notábel que Curros convide
a ler os textos desta escritora, mais estes non funcionan –salvo
excepcións– como modelos para el. A aparición rosaliana na obra
de Curros produce-se basicamente introducindo a própria escritora
como elemento do repertório, ao dar-lle a consideración de símbolo
da pátria.
A Rosalía introduce-a como repertório sobretodo despois
da sua morte, ainda que o escritor non deixara de recoñecé-la xa en
vida. A sua aparición será en homenaxes poéticas onde se ataque o
proceso de utilización da escritora polos sectores que lle foron máis
hostis en vida e que o continuan a ser con aqueles e aquelas que
defenden un campo literário galego e loitan contra a marxinalidade
da Galiza. Curros posiciona-se con contundéncia reivindicando
a pervivéncia de Rosalía na memória do país en momentos especialmente
adversos (en 1891 existia unha forte polémica sobre o
traslado; en 1904, Rosalía era case unha descoñecida popularmente).
Nesta liña, n’O divino sainete contesta as primeiras manipulacións
de sentido, identificando Emilia Pardo Bazán –a grande
representante do subsistema literário español na Galiza– como
52. O coñecido poema saudando a chegada a Ourense da primeira locomotiva prioriza
tamén un repertório relixioso (mais anti-clerical), nunha visión optimista do progreso.