Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

A función de Curros no proceso de... 19
dans le diversité de ses formes et de ses manifestations (inauguration
de statues ou de plaques commémoratives, attribution de noms de
rue, création de sociétés de commémoration, introduction dans les
programmes scolaires, etc.), d’observer les fluctuations de la cote des
différents auteurs (à travers des courbes de livres ou d’articles écrits à
leur sujet), de dégager la logique des luttes de réhabilitation, etc. Et
ce ne serait pas le moindre apport d’un tel travail que de rendre
conscient le processus d’inculcation consciente ou inconsciente qui
nous porte à accepter comme allant de soi la hiérarchie instituée.
(1992:312-313)
Portanto, o cánone non é unha selección e avaliación
“natural” ou “obxectiva” de textos, figuras ou tendéncias, senón
que a sua configuración responde a loitas sociais: hai axentes en
competéncia para definir ou mesmo monopolizar o corpus que se
quer lexítimo, e estes axentes producen, polas suas escollas e
polas suas xustificacións teóricas, diversos cánones. A nós interesa-nos
saber como se construe o cánone, como se mantén e como
se modifica.
Como xa antes apontábamos, no caso galego o mantimento
dun cánone ten unha série de especificidades que non ten, por
exemplo, o caso francés que toma Bourdieu (1992) como ponto de
partida das suas teorizacións do campo literário. Por pórmos un
exemplo, até as últimas décadas do século XX, a literatura galega
non é disciplina no ensino, e iso devén tamén nun menor grau de
institucionalización 6 . Con tantas eivas institucionalizadoras, mecanismos
de lexitimación como o recoñecimento inter pares –ben
sexa para apreciacións críticas, ben para recriazóns literárias–
cobran un maior relevo do que noutros sistemas literários onde se
conta co favor da administración, o ensino, as casas editoras, etc.
Debemos facer notar que o recoñecimento entre escritores no
proto-sistema literário galego non supón só unha interacción no
campo literário, senón tamén no político, pois o SLG emerxe e ten
unha funcionalidade determinada socialmente polo movimento
6. Haberia que estudar polo miúdo, p. ex., como influíu –se influíu, como pensamos–
a aparición de Rosalía de Castro nos manuais de literatura española para a sua posición
no cánone galego.