06.01.2013 Views

Francisco Petrarca, con los seys Triunfos de toscano - eHumanista

Francisco Petrarca, con los seys Triunfos de toscano - eHumanista

Francisco Petrarca, con los seys Triunfos de toscano - eHumanista

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

384 Roxana Recio<br />

eloquentissimi viri, Crassi copiosa magis quam sapiens oratio: „Eripite nos a servitute?‟”. Por<br />

<strong>los</strong> quales dichos harto claro se entien<strong>de</strong> quán justamente aya sido <strong>con</strong>tado Crasso en el<br />

Triumpho <strong>de</strong> Fama.<br />

Asimismo <strong>de</strong> Antonio scrive Tulio in De oratore ad Brutum diziendo estas palabras:<br />

“Superiores magis et ad omne genus apti Crassum dico et Antonium in <strong>de</strong> claris oratoribus sic<br />

que nunc ad Antonium Crassumque pervenimus. Nam ego sic existimo, hos oratores fuisse<br />

maximos in iis primum cum Grecorum glorie Latine dicendi copiam equatam. Omnia veniebant<br />

Antonio in mente; eaque suo queque loco, ubi plurimum perficere et valere possent, ut ab<br />

imperatore equites, pedites, levis armatura sic ab illo in maxime oportunis orationis partibus<br />

collabantur”. Dize Tulio: “Yo pienso que Crasso y Antonio fueron tan gran<strong>de</strong>s oradores que se<br />

ygualaron <strong>con</strong> la eloqüencia <strong>de</strong> <strong>los</strong> griegos. Y Antonio <strong>con</strong> gran ingenio todas las partes <strong>de</strong> la<br />

oración <strong>con</strong>certó”. Y tanbién Quintiliano haze mencion <strong>de</strong> Antonio en el VII De institucione<br />

oratoria por claro y excelente orador, y por esto le puso junto <strong>con</strong> Crasso nuestro poeta.<br />

Allen<strong>de</strong> <strong>de</strong> éstos quánta sea la excelencia <strong>de</strong> Hortenssio harto lo muestra claro Tulio en el<br />

prólogo <strong>de</strong>l libro De claris oratoribus quando dize que la doctíssima voz <strong>de</strong> Hortensio avría sido<br />

digna a todos <strong>los</strong> grecos y latinos oydores.<br />

Y tanpoco <strong>de</strong>xa Cicerón sus dignas alabanças <strong>de</strong> Sergio Galba en el mismo libro; antes<br />

escrive <strong>de</strong> él esto: “Sed inter hos etate paulum his antece<strong>de</strong>ns sine <strong>con</strong>troversia Sergius Galba<br />

eloquentia prestitit; et nimirum is princeps ex Latinis illa oratorum propria et quasi legitima<br />

opera tractavit”. Dize: “Sergio fue más eloqüente que todos <strong>los</strong> dichos, y en las cosas que a <strong>los</strong><br />

oradores pertenecen cierto fue príncipe <strong>de</strong> <strong>los</strong> latinos”.<br />

Y no menor fama meresció Calvo Licinio, sino que fue en su juventud salteado <strong>de</strong><br />

muerte. Lo qual muestra bien Cicerón in De claris oratoribus quando dize: “Facienda mentio est,<br />

ut qui<strong>de</strong>m mihi vi<strong>de</strong>tur, duorum adolescentium, qui si diutius vixissent, magnam essent<br />

eloquentie lau<strong>de</strong>m <strong>con</strong>secuti. Caius Curionem te, inquit Brutus, et Caius Licinium Calvum<br />

arbitror dicere. Recte, qui<strong>de</strong>m, arbitraris; quorum qui<strong>de</strong>m alter quod verissimile dixissset ita<br />

facile soluteque verbis volebat satis interdum acutas, crebras qui<strong>de</strong>m certe sentencias, ut nihil<br />

posset ornatius esse, nihil expeditius”. Dize: “No es razón que nos olvi<strong>de</strong>mos <strong>de</strong> Gayo Curio y<br />

<strong>de</strong> Gayo Licinio, mancebos que, si Dios les <strong>de</strong>xara más bivir, gran fama alcançaran en saber y<br />

grazioso <strong>de</strong>zir”. Assí que <strong>con</strong> razón á sido Calvo anumerado <strong>con</strong> estos excelentes hombres que<br />

tan dignos fueron <strong>de</strong> fama.<br />

Últimamente quánta fuesse la prestancia <strong>de</strong> Asinio Polión assí se comprehen<strong>de</strong> por la<br />

auctoridad y opinión cerca <strong>de</strong> Octavio, como por las palabras que Quintiliano escrive in décimo<br />

De institutione oratoria, diziendo: “Multa in Asino Polione inventio, summa diliegencia, a<strong>de</strong>o ut<br />

quibusdam etiam nimia vi<strong>de</strong>atur, et <strong>con</strong>silii animi satis, a nitore et iucunditate Ciceronis ita longe<br />

abest ut vi<strong>de</strong>ri possit secundo prior”. Dize: “Fue Polión sabido y hermoso <strong>de</strong>zidor que pudo<br />

tantearse <strong>con</strong> Marco Tulio Cicerón”. Assí que éste por su doctrina y por el po<strong>de</strong>r que tenía cerca<br />

<strong>de</strong>l emperador le parescía diminuir <strong>de</strong> su gloria propria si la <strong>de</strong> Cicerón no se baxava, por<br />

don<strong>de</strong> 872 juntamente <strong>con</strong> Calvo començó a dar tras Cicerón y screville muchas epístolas<br />

imponiéndole muchas infamias, como muestra Cornelio Tácito in libro De claris oratoribus<br />

quando dize introduziendo hablar Messala Corvino: “Ac strictior Calvus, numerosior Asinius,<br />

splendidior Cesar, amarior Celius, gravior Brutus, vehementior et plenior et valentior Ciceron,<br />

omnes tamen ean<strong>de</strong>m sanctitatem eloquentie ferunt, ut si omnium pariter libros in manum<br />

sumpseris scientia, quamvis in diversis ingeniis, esse quandam iudicii ac voluminis<br />

similitudinem et cogitationem. Nam quod invicem se obtractaverunt et super aliqua epistolis<br />

872 don<strong>de</strong>: R “dan<strong>de</strong>”.<br />

<strong>eHumanista</strong> 2012

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!